– Όλα είναι τώρα έτοιμα.
Ύστερα ο Σίρνταν τους οδήγησε στα Λιμάνια κι εκεί είχε ένα άσπρο καράβι δεμένο και στην προκυμαία, πλάι από ένα μεγάλο γκρίζο άλογο στεκόταν μια μορφή ντυμένη κατάλευκα και τους περίμενε. Καθώς στράφηκε και τους πλησίασε, ο Φρόντο είδε πως ο Γκάνταλφ φορούσε φανερά στο χέρι του το Τρίτο Δαχτυλίδι, τη Νέρια τη Μεγάλη, που το πετράδι του ήταν κόκκινο σαν τη φωτιά. Τότε, εκείνοι που θα έφευγαν, χάρηκαν γιατί κατάλαβαν πως κι ο Γκάνταλφ θα ερχόταν στο καράβι μαζί τους.
Ο Σαμ όμως τώρα ήταν κατάκαρδα λυπημένος και του φαινόταν πως θα ήταν πικρός ο χωρισμός κι ακόμα πιο πικρός ο μακρύς γυρισμός στο σπίτι μοναχός. Αλλά ενώ στέκονταν εκεί και τα Ξωτικά ανέβαιναν στο πλοίο και όλα ετοιμάζονταν για την αναχώρηση, να σου ο Μέρι και ο Πίπιν έφτασαν βιαστικά. Κι ανάμεσα στα δάκρυά του ο Πίπιν γέλασε.
– Προσπάθησες κι άλλη μια φορά να μας τη σκάσεις και δεν τα κατάφερες, Φρόντο, είπε. Αυτή τη φορά παραλίγο να το καταφέρεις αλλά πάλι σε προλάβαμε. Δεν ήταν όμως ο Σαμ αυτή τη φορά που σε πρόδωσε, αλλά ο ίδιος ο Γκάνταλφ!
– Ναι, είπε ο Γκάνταλφ· γιατί είναι καλύτερα να γυρίσετε τρεις μαζί παρά ένας μοναχός. Λοιπόν, εδώ τέλος, αγαπημένοι φίλοι, στις ακτές της Θάλασσας φτάνει στο τέλος της η συντροφιά μας στη Μέση-γη. Πηγαίνετε ειρηνικά! Δε θα πω: μην κλάψετε· γιατί δεν είναι όλα τα δάκρυα κακό.
Ύστερα ο Φρόντο φίλησε το Μέρι και τον Πίπιν και τελευταίον απ’ όλους το Σαμ κι ανέβηκε στο πλοίο· και άπλωσαν τα πανιά και φύσηξε το αγέρι κι αργά αργά το καράβι γλίστρησε και ξεμάκρυνε στο μεγάλο μακρύ κόλπο· και το φως του γυαλιού της Γκαλάντριελ που κρατούσε ο Φρόντο τρεμόσβησε και χάθηκε. Και το πλοίο ανοίχτηκε στη Μεγάλη Θάλασσα και συνέχισε κατά τη Δύση, ώσπου μια βροχερή νύχτα τέλος ο Φρόντο οσμίστηκε μια γλυκιά ευωδιά στον αέρα κι άκουσε τραγούδια απ’ τη θάλασσα πέρα μακριά. Και τότε του φάνηκε πως, όπως και στο όνειρό του στο σπίτι του Μπομπαντίλ, η γκρίζα βροχοκουρτίνα έγινε όλη ασημένια γυάλινη και τραβήχτηκε πίσω και είδε κάτασπρες ακτές και πίσω τους μια απέραντη πράσινη χώρα στο φως του ήλιου που γρήγορα βγήκε.
Για το Σαμ όμως το δειλινό έγινε σκοτάδι, όπως στεκόταν στο Λιμάνι· κι όπως κοιτούσε την γκρίζα θάλασσα είδε μόνο μια σκιά στα νερά που γρήγορα χάθηκε στη Δύση. Κι εκεί εξακολουθούσε να στέκεται ως αργά, ακούγοντας μόνο το μουρμουρητό των κυμάτων στις ακτές της Μέσης-γης κι ο παφλασμός τους έφτανε ως τα βάθη της καρδιάς του. Πλάι του στέκονταν ο Μέρι και ο Πίπιν σιωπηλοί.
Τέλος, οι τρεις σύντροφοι γύρισαν κι απομακρύνθηκαν δίχως να ξανακοιτάξουν πίσω και πήραν αργά το δρόμο της επιστροφής· και δεν είπαν την παραμικρή κουβέντα ο ένας στον άλλο, ώσπου να ξαναμπούν στο Σάιρ, ο καθένας όμως ένιωθε μεγάλη παρηγοριά με την παρουσία των φίλων του στο μακρύ γκρίζο δρόμο.
Τέλος, διέσχισαν τους κάμπους και πήραν τον Ανατολικό Δρόμο κι ύστερα ο Μέρι και ο Πίπιν πήραν το δρόμο για το Μπάκλαντ· κι είχαν κιόλας αρχίσει τα τραγούδια πάλι καθώς προχωρούσαν. Ο Σαμ όμως έστριψε στο Μπάιγουότερ κι ανηφόρισε το Λόφο καθώς τελείωνε γι’ άλλη μια φορά η μέρα. Και συνέχισε να προχωρεί κι είχε ένα κίτρινο φως και φωτιά μέσα· και το βραδινό φαγητό ήταν έτοιμο και τον περίμεναν. Και η Ρόζι τον τράβηξε μέσα, τον έβαλε να καθίσει στην καρέκλα του κι έβαλε τη μικρή Έλανορ στην αγκαλιά του.
Πήρε μια βαθιά αναπνοή.
– Λοιπόν, γύρισα, είπε.
Παράρτημα Α
ΤΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΕΩΝ ΚΑΙ ΚΥΒΕΡΝΗΤΩΝ
Το Παράρτημα Α αποτελείται από δύο μέρη.
Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει: α) τους βασιλείς του Νούμενορ[15] και μια σύντομη ιστορία τους, β) τα εν εξορία βασίλεια, γ) τη σύντομη ιστορία του Έριαντορ, της Άρνορ και των κληρονόμων του Ισίλντουρ, δ) την ιστορία της Γκόντορ και των κληρονόμων του Ανάριον, ε) την ιστορία του Αραγκορν και της Αργουεν.
Το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει την ιστορία του Οίκου του Έορλ (Ροχίριμ) και το τρίτο μέρος την ιστορία του λαού του Ντούριν (Νάνοι).
Από αυτά εμείς θα παραθέσουμε μόνο την ιστορία του Αραγκορν και της Άργουεν, που έχει άμεση σχέση με την ιστορία μας, αφού μάλιστα είναι και η μόνη που περιλαμβάνεται στη μονότομη αγγλική έκδοση του βιβλίου.
(Ε)
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΑΓΚΟΡΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΡΓΟΥΕΝ
«Ο Άραντορ ήταν παππούς του Βασιλιά. Ο γιος του ο Άραθορν ζήτησε να παντρευτεί την Γκιλράεν την Ωραία, την κόρη του Ντίρχαελ, ο οποίος ήταν απόγονος του Άραναθ. Ο Ντίρχαελ όμως ήταν αντίθετος με αυτόν το γάμο· γιατί η Γκιλράεν ήταν νεαρή και δεν είχε την ηλικία που οι γυναίκες των Ντούνεντεν συνήθιζαν να παντρεύονται.
»– Και επιπλέον, είπε, ο Άραθορν είναι άντρας αυστηρός και ώριμος και θα γίνει αρχηγός γρηγορότερα απ’ ό,τι υπολογίζουν οι άνθρωποι· η καρδιά μου όμως προβλέπει ότι η ζωή του θα είναι σύντομη.
15
Numenor ή Númenorë. Μετά την πτώση του το Νούμενορ ονομάστηκε Akallabêth στη διάλεκτο Westron (κοινή) και Mar-nu-Falmar ή Atalantë στη διάλεκτο Quenia· ο τελευταίος τύπος μας δίνει το σύγχρονο Ατλαντίς. (Από το Βιβλίο Silmarilion.)