Baldaŭ, apenaŭ unu horon post la komenco, la batalo finiĝis, kaj oni kondukis al la civitoj de Heliumo la aviadilojn de Zodanga ne faligitajn al la tero.
Tre kortuŝis, okaze de la sincedo de la gigantaj aviadiloj, la efektivigo de la moro, laŭ kiu la kapitano de la venkita aviadilo devas ĵeti sin al la tero. Unu post la alia, la kuraĝaj kapitanoj, tenante siajn flagojn alte super la kapoj, saltis malsupren al terura morto. Nur kiam la ĉefgeneralo tiel ĵetis sin en la abismon, indikante cedon de la cetera aviadilaro, finiĝis la batalado, kaj finiĝis la senutila sinoferado de kuraĝaj viroj.
Ni nun signalis, ke la flagaviadilo de Heliumio alproksimi ĝu, kaj mi krie informis, ke ĉe ni estas la Princino de Heliumio, kaj ni volas transdoni ŝin al la flagaviadilo, por ke ĝi portu ŝin tuj al la civito. Kiam ili komprenis plene la signifon de mia diro, venis granda hurao de la ferdekoj de la flagaviadilo, kaj momenton poste la flago de la Princino de Heliumio flirtis de cent lokoj sur ĝia supro.
Kiam la aliaj aviadiloj komprenis la signifon de la signaloj, kiujn oni donis al ili, same ili flirtigis sian flagon en la brila sunlumo. Kiam la flagaviadilo venis apud nin, deko da oficiroj alsaltis nian ferdekon; kaj tuj kun mirego ili rigardis la centojn da verdaj militistoj, ĝis Kantos Kan antaŭeniris, kaj ili aliris lin. Poste Deja Toris kaj mi antaŭeniris, kaj ili havis okulojn nur por ŝi. Ŝi akceptis ilin ĝentile, ĉiun laŭ lia nomo, ĉar ili estis viroj alte ŝatataj de ŝia avo, kaj ŝi konis ilin tre bone.
”Metu viajn manojn sur la ŝultrojn de Johano Carter,” ŝi diris, turnante sin al mi, ”la viro al kiu Heliumio dankas pro la alveno de sia princino, kiel ankaŭ pro sia hodiaŭa venko.”
Ili estis tre ĝentilaj al mi, kaj diris multon afablan kaj laŭdan, sed ĉefe impresis ilin, ke mi akiris la helpon de la sovaĝaj Tarkanoj en mia batalkampanjo por la liberigo de Deja Toris kaj la savo de Heliumio.
”Pli multe vi devas danki al iu alia viro,” mi diris, ”kaj jen li venas, jen unu el la plej grandaj militistoj kaj ŝtatgvidantoj de Barsumo, Tars Tarkas, Jedako de Tark.”
Same ĝentile kiel al mi, ili donis siajn salutojn al la eminenta Tarkano, kaj li mem surprizis min per siaj poluritaj manieroj kaj paroloj. La Tarkanoj ne estas parolema popolo, sed tre formala, kaj facile alprenas dignajn manierojn.
Deja Toris suriris la flagaviadilon, kaj tre ĉagreniĝis, ke mi ne sekvis. Sed mi klarigis, ke nur parte ni venkis la pardon de Zodanga; ankoraŭ ni devos ataki la surteran militistaron, kaj mi ne povos disiĝi de Tars Tarkas, ĝis ni venkis ankaŭ sur tiu kampo.
La ĉefgeneralo de la aviadilaro de Heliumio promesis, ke li atakos samtempe kun nia surtera atako. Niaj aviadiloj disiĝis kaj Deja Toris estis portata hejmen al la kortego de sia avo, Tardos Mors, Jedako de Heliumio.
Malproksime troviĝis niaj ŝargaviadiloj, kun la toatoj de la verdaj militistoj, restintaj en la sama loko dum la daŭro de la batalo. Sen alterigaj estradoj estis malfacile malŝargi la bestojn sur la senŝirman ebenaĵon, sed per rimenoj kaj skarpoj ni sukcesis en nia klopodado, en loko dek ok kilometrojn de la civito. La laboro okupis la ceteron de la tago kaj duonon de la nokto. Dufoje aroj da ĉevalsoldatoj de Zodanga atakis nin, sed sensukcese.
Tuj kiam oni malŝargis la lastan toaton, Tars Tarkas ordonis antaŭeniron, kaj en tri partoj ni aliris la lokon, kie la armeoj de Zodanga kamploĝis, respektive de nordo, sudo kaj oriento. Je du kilometroj de la ĉefarmeo ni renkontis iliajn eksterajn gardosoldatojn, kaj laŭ antaŭa aranĝo akceptis tion kiel signalon por komenci la alkuregon.
Kun ferocaj kriegoj, sur batalavidaj toatoj, ni atakis, sed neniel ni trovis ilin dormantaj. Bone preparita batallinio troviĝis antaŭ ni, kaj konstante oni repuŝis nin, ĝis fine, ĉirkaŭ tagmezo, mi komencis malesperi pri nia venko. De Zodanga estis preskaŭ miliono da batalantoj, kolektitaj inter la du polusoj, kie ajn etendiĝis iliaj rubandsimiliaj akvovojoj; el niaj verdaj militistoj estis malpli ol cent mil. De Heliumio venis nek soldatoj nek komunikoj.
Ĝuste je tagmezo ni aŭdis fortan pafadon inter la armeoj de Zodanga kaj la civito, kaj ni sciis, ke alvenis la urĝe bezonata helpo. Tars Tarkas denove ordonis alkuregon, kaj denove la grandaj toatoj portis siajn ferocajn rajdantojn kontraŭ la remparojn de la malamikoj. Samtempe la batallinio de Heliumio svarmis trans la aliflankajn barilojn de la armeoj de Zodanga, kaj ĉi tiuj trovis sin premataj inter du muelŝtonegoj. Noble ili batalis, sed vane.
La ebenaĵo antaŭ la civito iĝis vera buĉejo, antaŭ ol la lasta ano de Zodanga cedis sin, sed fine la mortigado ĉesis, la kaptitojn oni retroen marŝigis al Heliumo, kaj ni eniris la pordegojn de la pli granda civito kiel venkintaj herooj.
Kiel du linioj flanke de la larĝaj avenuoj dense staris virinoj kaj infanoj, kaj kelkaj viroj, kies devoj necesigis ilian ĉeeston en la civito dum la batalado. Senĉesa aplaŭdo salutis nin, kaj oni ŝutis al ni donace ornamaĵojn de oro, plateno kaj arĝento. Miaj sovaĝaj Tarkanoj elvokis la plej grandan entuziasmon; neniam antaŭe okazis, ke verdaj militistoj trairis la pordojn de Heliumo, kaj la ruĝMarsanoj ĝojis, ke nun ili venas kiel amikoj kaj aliancanoj.
Laŭte oni elkriis mian nomon, atestante, ke en Heliumo oni jam scias pri miaj modestaj servoj al Deja Toris.
Kiam ni alproksimiĝis al la belega palaco, aro da oficiroj renkontis nin kaj petis, ke Tars Tarkas kun siaj jedoj, kaj la jedakoj de liaj aliancanoj kun siaj jedoj, kune kun mi, deiĝu de siaj toatoj, kaj akompanu ilin por ricevi de Tardos Mors la esprimon de lia dankemo pro niaj servoj. Supre de la granda ŝtuparo, kiu kondukis al la ĉefpordego de la palaco, staris la reĝa aro, kaj kiam ni atingis la malsuprajn ŝtupojn, unu el ili venis por renkonti nin. Li estis preskaŭ perfekta specimeno de vireco: altkreska, rektstatura kiel sago, kun belegaj muskoloj, kaj kun mieno de denaska reganto super la homoj.
Mi komprenis tuj, ke li estas Tardos Mors, Jedako de Heliumio.
La unua ano de nia aro, kiun li renkontis, estis Tars Tarkas, kaj liaj unuaj vortoj por ĉiam sigelis la novan amikecon inter la du popoloj. ”Estas ja granda honoro por Tardos Mors renkonti la plej grandan militiston sur Barsumo, sed ankoraŭ pli granda estas por li la honoro, meti sian manon sur la ŝultron de amiko kaj aliancano.”
”Jedako de Heliumio,” respondis Tars Tarkas, ”estas destinite, ke viro el alia mondo instruu al la verdaj militistoj, kion signifas la amikeco; al li ni dankas pro tio, ke la Tarkaj hordoj povas kompreni vin, ke ili povas ĝuste taksi kaj reciproki la sentimentojn tiel bele esprimitajn.”
Nun Tardos Mors salutis aparte al ĉiu verda jedako kaj jedo, kaj al ĉiu diris vortojn de amikeco kaj ŝato.
Kiam li venis al mi li metis ambaŭ manojn sur miajn ŝultrojn. ”Estu bonvena, filo mia! Sufiĉe mi montras mian ŝaton al vi, donante al vi tutkore kaj ĝoje la plej altvaloran juvelon en tuta Heliumio, jes, kaj en tuta Barsumo.”
Poste oni prezentis nin al Mors Kajak, jedo de la pli malgranda Heliumo, la patro de Deja Toris. Li ŝajnis eĉ pli kortuŝita ol la patro pro la renkonto. Dekfoje li penis esprimi al mi sian dankemon, sed li sufokiĝis pro emocio kaj ne povis paroli. Malgraŭ tio, mi poste trovis, ke kiel feroca kaj sentima militisto li havas reputacion neordinaran eĉ sur la militema Barsumo. Kiel ĉiu Heliumiano li adoris sian filinon, kaj tio forte emociis lin, kiam li pensis pri la suferoj, de kiuj ŝi estas savita.
Ĉapitro XXVII. De ĝojo al morto
Dum dek tagoj oni regalis la hordojn de Tark kaj iliajn sovaĝajn aliancanojn. Poste, ŝargitaj de multekostaj donacoj kaj eskortataj de dek mil soldatoj de Heliumio sub komando de Mors Kajak, ili komencis sian reenvojaĝon al la propraj landoj. La jedo de la pli malgranda Heliumo, kun aro de nobeloj, akompanis ilin la tutan vojon al Tark, por sigeli eĉ pli firme la novan pacon kaj amikecon. Ankaŭ Solla estis akompananto de Tars Tarkas, kiu, antaŭ ĉiuj ĉefuloj, jam konfesis ŝin sia filino.