назад поўны назад i ты гаворыш асьцярожна карэктна падбiраючы словы так гэта была няпраўда няўдалы жарт (ты ўжо дастаткова разумны каб не казаць пра свае мэта-фiзычныя матывацыi й мадэрнiсцкi досьвед якi ты шукаў i Алена Іванаўна з шэрымi мэталёвымi вачыма ласкава не адыходзячы ад агульнапрынятага (мiж намi псыхамi) тэмбру голаса пытаецца як вы думаеце нармальнаму чалавеку могуць прыйсьцi ў галаву гэткiя жарты i ты халадзееш разумеючы што гэта й ёсьць сапраўднае гермэнэўтычнае кола ў якое ня трэба шукаць уваходаў i выхадаў папросту таму што ты ўжо знаходзiсься ў гэтым коле i цябе ўжо зь яго ня выпусьцяць
i потым перапалоханая Герда й Вiктарас М. Шосты Патрыярх якi ўжо прыняў свае дозы iнсулiну ў няроўнай барацьбе з сыстэмай i братва выцягвае цывiльнае адзеньне (да панядзелка толькi да панядзелка) i вы ловiце таксоўку якое шчасьце гэтыя страшныя зiмовыя краявiды i паперка з усiмi подпiсамi й пячаткамi сапраўдны блянк нiчога ня скажаш хiба стыль крыху кафкiянскi што ты сапраўды ляжаў у вар’ятнi што яны думалi ты поўны шызафрэнiк яшчэ б сябра Ванечкі Карамазава але выпiсаны ў якасьцi цалкам здаровага
i потым выраз твару Кузьмiча старога садыста-адстаўнiка гэбiсцкага дыспэтчара гiстфакаўскага цiхага монстра якi прыходзiў на ранку ў трывожныя сны да ўсiх маленькiх (да трэцяга курсу) дзяўчынак вы зноў спазьнiлiся на лекцыю зайдзiце да мяне калi ты прынёс гэтую паперку ў дэканат так за гэты выраз можна многа аддаць нават джойса паўнда i ўсiх тваiх кiтайцаў разам у чым сэнс прыходу Шостага Патрыярха ў далёкую менскую вар’ятню?
«Этнапаталёгii» сноў
«Прагрэс мкне наперад, а я паціху іду ўбок...»
У Архiве Клакоцкага ёсьць невялiкi фонд, у якiм сабраныя «этнапаталёгii». Фонд гэты нiколi не карыстаўся асаблiвай папулярнасьцю дасьледнiкаў, дый супрацоўнiкi Архiву ня ставiлiся асаблiва сур’ёзна да збору сьведчаньняў, якi складаецца з трох тэчак ды стосу неразабраных папераў. Падчас пераездаў «этнапаталёгii» звычайна грузiлiся апошнiмi альбо нават увогуле забывалiся ў якiмсьцi закутку; тое, што яны дажылi да нашага часу, — чыстая выпадковасьць.
Калi я пачаў сваю працу ў Архiве, я таксама ня надта зацiкавiўся гэтымi паперамi: за больш чым стагодзьдзе няспыннае працы тут назьбiралася й не такiх дзiвосаў. Зрэшты, сьцiплая пасада асыстэнта не вымагала веданьня ўсiх фондаў: дастаткова было арыентавацца ў трох-чатырох найбольш iстотных зборах, астатняе, як тут казалi, — справа часу.
Час сапраўды iшоў хутка i праз чатыры гады я захварэў на прафэсійную хваробу супрацоўнiкаў АК — я пачаў шукаць адказ на загадку Архiву. Рэч у тым, што, нягледзячы на прыгожа выдадзены Каталёг, дзе расстаўлены ўсе даты й акцэнты, пазначаны ўсе вехi й названыя ўсе фонды, — у паўставаньнi Архiву ёсьць нешта незразумелае, альбо, калi хочаце, ненатуральнае.
Архіў быў заснаваны Адамам Клакоцкім напрыканцы мінулага стагодзьдзя; ягоная поўная і праўдзівая назва — Беларускі Архіў Сноў альбо, у скарачэньні, БАС. Зрэшты, ані поўнай назвы, ані скарачэньня ніхто не ўжываў, — яшчэ пры жыцьці заснавальніка замацавалася назва Архіў Клакоцкага, а пасьля ягонай сьмерці супрацоўнікі пачалі пазьбягаць якіх-колечы публічных спасылак на сны, каб грамадзкасьць не пераблытала іх са шматлікімі складальнікамі гараскопаў альбо соньнікаў. Сама сыстэма Архіву паўстала яшчэ пры Клакоцкім і практычна не мянялася, адзінае што супрацоўнікі ўжывалі розныя скарачэньні й розначытаньні, каб крыху прыхаваць сваё соннае паходжаньне. Так, адзінкай уліку ад самага пачатку быў сон, але праз скарачэньне с. ён не адрозьніваўся ад справы. Хіба адзінае, што вытыркала, дык гэта падзяленьне ўсіх фондаў на «аўтэнтычныя» і «дадатковыя». Няма пра што казаць — «аўтэнтычныя» фонды складаліся з уласна сноў, «дадатковыя» — з рэальных дакумантаў. Дасьледнікі, якія ўжо даўно працавалі ў Архіве, успрымалі гэта як даніну традыцыі, але тыя, хто патрапляў упершыню, са зьдзіўленьнем знаходзілі ў «аўтэнтычных» фондах сны Магдалены Радзівіл альбо сон вядомага паэты Лангабарда, які прысьніў сябе архітэктарам. Зрэшты, там былі й сапраўдныя пэрлы, як невялічкая калекцыя сноў Міцкевіча альбо сон Ластоўскага падчас Парыскай канфэрэнцыі, перад тым, як Антанта прызнала БНР. Я сам на другі год сваёй працы знайшоў сон Оскара Мілаша. Але ў большасьці сны былі не такія істотныя і, да сораму супрацоўнікаў Архіву, часам нават неаўтарызаваныя. Ва ўсім астатнім гэта быў звычайны архіў, з штодзённай, руціннай працай, выконваньнем запытаў, аўтарызацыяй і каталягізацыяй фондаў, мізэрнымі заробкамі супрацоўнікаў і бясконцымі плёткамі ды інтрыгамі.