Евангельскі натоўп насыціўся, аднак нічога не навучыўся. Людзі пакінулі пасьля сябе мноства рэштак хлеба і рушылі дадому. Хрыстос, які застаўся даўжэй, зьвярнуў увагу Апосталаў на неахайнасьць людзей. Ён загадаў сабраць рэшткі, каб нічога не змарнавалася. Невыключана, што сярод тых, хто прыбіраў, апынуўся і той прадбачлівы, добры хлопец, для якога здарэньне з хлебам было павучальным урокам і доказам слушнасьці яго стаўленьня. Невядома, што сталася з гэтымі рэшткамі: можа далі жывёле, а можа кінулі ў возера рыбам. У кожным разе сабраных было дванаццаць кашоў рэштак, напэўна прынамсі ачышчаючы, як прынята сёньня гаварыць, навакольнае асяродзьдзе і ратуючы падарваную, чалавечую рэпутацыю.
„І даруй нам даўгі нашы як і мы дароўваем даўжніком нашым”
У Евангельлі паводле Лукі (11, 4) заміж слова „даўгі” ўжыта слова „грахі”: „даруй нам грахі нашы”. Перш за ўсё трэба патлумачыць, што значыць доўг, а што грэх. Першы грэх зьдзейсьнены на зямлі тлумачыць усю сутнасьць грэху наагул. Гэта непаслушэнства Богу, парушэньне Яго запаветаў.
У доме Сымона-фарызэя Хрыстос сказаў прытчу пра двух даўжнікоў: „У аднаго крэдытора былі два даўжнікі: адзін вінаваты быў пяцьсот дынараў, а другі — пяцьдзесят. І калі яны ня мелі чым заплаціць, ён дараваў абодвум” (Лук. 7, 41-42). У Евангельлі паводле Мацьвея (18, 23-35) гаворыцца пра тое, як цар дараваў свайму слугу вялізны доўг у дзесяць тысяч талентаў, а той выявіў чорную няўдзячнасьць не дараваўшы свайму даўжніку невялічкага даўгу. Астранамічная сума паказвае наколькі вялікі наш доўг у дачыненьні да Бога. Мы вінаваты Богу ўсё пачынаючы з самога жыцьця. „Што ты маеш, чаго не атрымаў-бы”, — кажа Апостал Павал (1 Кар. 4, 7). Гэтай прытчай Хрыстос гаворыць нам аб неаднолькавых даўгах перад Богам. Іншы быў доўг Сымона-фарызэя, іншы Марыі Магдаліны, Нікадыма і разбойніка на крыжы. Аднак галоўныя ў прытчы не памеры даўгу, але факт, што Бог дароўвае ўсялякі грэх, калі грэшнік шчыра гэтага просіць.
На ўроках Закону Божага я сам сустрэўся з думкамі дапытлівай моладзі, што мы не павінны адказваць за грахі нашых бацькоў, а тым болей нашых прабацькоў у раі. Мы ня маем на іх уплыву, не маглі іх прадухіліць і не павінны несьці адказнасьці за іх. Гэтае пытаньне можа быць прадметам абшырнейшагна разважаньня, але дастаткова сказаць, што згодна праваслаўнаму катэхізісу, ужо ў таінстве хрышчэньня памірае стары чалавек з уласьцівым яму першародным грэхам і нараджаецца новы, які прысвойвае сабе збавіцельную моц Хрыстовага выкупленьня. На нас ужо не ляжыць цяжар Адамавага грэху, але затое мы бясконца паўтараем грэх нашых прабацькоў.
Наша штодзённая непаслухмянасьць Богу бывае выпадковая, міжвольная, а таксама сьвядомая. Некаторыя правіннасьці дапускаем не жадаючы іх зьдзяйсьняць і іх можна яшчэ неяк вытлумачыць. На такія правіннасьці пашыраецца бязьмежная Божая міласэрнасьць. Аднак мы таксама цалкам сьведама можам штодзень гаварыць безумоўную хлусьню, крыўдзіць нашых бліжніх, закрываць сваё сэрца на патрэбы іншых людзей, выяўляць свой агідны характар і спрычыняць боль нашым блізкім. Ад такіх сьведамых грахоў проста неабходна адмовіцца, не ісьці зь імі на ніякі кампраміс. У гэтым сэнсе Божы загад ясны і канкрэтны: „Прыбярыце вашы злыя дзеяньні ад вачэй Маіх: перастаньце рабіць ліха” (Іс. 1, 16).
Аднак у малітве „Ойча наш” нельга прайсьці міма слоў „як і мы дароўваем даўжніком нашым”. Ёсць таксама людзі, якія ў даўгу перад намі. Гэта могуць быць нават члены нашых сем’яў, непрыемныя суседзі або незычлівыя супрацоўнікі. Яны маглі нас пакрыўдзіць, абразіць, абгаварыць, але нейтралізаваць іхную варожасьць і ператварыць іх у сяброў можна толькі адным шляхам: велікадушна дараваць ім іхныя правіны памятаючы, што ніхто не дасканалы. „Нішто гэтак не паўстрымоўвае крыўдзіцеляў, як лагодная цярплівасьць пакрыўджаных”, — гаварыў Яан Залатавусны. „Лепш цярпець зло, чымсьці быць прычынаю зла: лепш быць ахвяраю, чымсьці злачынцам”, — пісаў блажэнны Аўгустын. Узьнікае натуральнае пытаньне: колькі разоў дароўваць людзям іх правіны ў дачыненьні да нас? Можа да сямі разоў, як гэта лічыў Апостал Пётр. Аднак Хрыстос не пакінуў ніякага сумневу. „Нават сем разоў па семдзесят”, гэта значыць: бясконца, без абмежаваньняў, гэтак як бязмежная ўсёдаравальнасьць Божая.