Выбрать главу

Сапраўды, з прыходам у Альбярцін Чырвонай Арміі справы на кардонна-папяровай фабрыцы пачалі наладжвацца. Але хутка пачынаецца Другая сусветная вайна і ў пасёлак прыходзяць немцы. Праўда, і пры нямецкай уладзе фабрыка працавала, там выпускалі толевы кардон. Але хутка прадпрыемства спалілі партызаны, а частку абсталявання вывезлі немцы ў Германію.

У 1949 годзе Савет Міністраў СССР прыняў рашэнне аб пашырэнні альбярцінскага прадпрыемства з мэтай выпуску 16 тысяч тон кардону ў год. А праз год Міністэрства папяровай прамысловасці СССР прысвоіла фабрыцы “Альбярцін” званне “Прадпрыемства выдатнай якасці”.

З 1961 года альбярцінская кардонная фабрыка стала называцца “Беларусь”, з 1972 года — кардонна-папяровы камбінат, з 1976 года — кардонна-папяровы завод, з 1990 года — народнае прадпрыемства “Альбярцін”. У 1995 годзе народнае прадпрыемства было пераўтворана ў адкрытае акцыянернае таварыства “Слонімскі кардонна-папяровы завод “Альбярцін”. Замест ранейшага аднаго віду кардону завод вырабляе звыш 120 відаў тавараў. Гэта кардон паліграфічны і запалкавы, паперу ўпаковачную, пачкавую, мелаваную і парафінавую, сурвэткі, шпалеры, канцылярскія і школьныя тавары.

Суконная фабрыка

Ва ўладанне Пуслоўскіх суконная фабрыка ў Альбярціне перайшла ў 1828 годзе. А заснавана як мануфактура была графам Ф.Замойскім у 1813 годзе. У розны час фабрыка вырабляла сукно, коўдры, корт, трыко, фланель, драп. У 1843 годзе на фабрыцы працавалі 75 ткачых, дзейнічалі 35 прадзільных, 7 пастрыгальных, 10 варсавальных і больш за 60 іншых станкоў, якія прыводзіліся ў рух вадой, коньмі і “уласнаручна майстравымі людзьмі”. У 1843 годзе на суконнай фабрыцы ўжо працавалі 494 рабочыя, а ў 1858 годзе — 503. Сярод іх пераважалі вяскоўцы. Яны атрымлівалі месца ў фабрычным бараку або дазвол на пабудову ўласнай хаты. Для агарода рабочым выдаткоўваўся невялікі ўчастак зямлі. Дзённы заробак быў невялікі — ён складаў усяго 4-5 капеек. Поруч з вяскоўцамі на фабрыцы працавалі і гараджане, а таксама замежныя вольнанаёмныя майстры, напрыклад, у 1843 годзе іх было 8 чалавек. Пасля 1861 года выпуск прадукцыі дасягаў 128 аршынаў у год. У 1970-1880-я гады на фабрыцы дзейнічалі 134 ручныя ткацкія станкі, 22 часальныя, 15 прадзільных машын, слясарня. Былі ўстаноўлены дзве новыя паравыя машыны, два паравыя катлы, працавалі сталовая, бальніца на 4-12 ложкаў, фельчар, аптэка. У 1879 годзе на суконнай фабрыцы працавалі 475 наёмных рабочых. Сярэдняя заработная плата наёмнага рабочага складала 20-60 капеек у дзень[20].

У 1891 годзе пры фабрыцы было адкрыта вучылішча. Там рыхтавалі ткачых для працы на фабрыцы.

вернуться

20

Памяць. Слонімскі раён: Гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі. Мн., 2004. С.133.