Італьянцы яшчэ і з іншай прычыны сталіся бывальцамі ў гэтым рэгіёне Эўропы. Гэта ж бо іхнія дойліды будавалі тут палацы Радзівілам і Сапегам, іх інжынеры і майстры прымалі запрашэнні на будаўніцтва ці аздабленне шмат якіх касцёлаў. Ну і, вядома, тутэйшыя дзяўчаты - ясныя, вабныя, усмешлівыя, з нейкай інтрыгай славянскай міладушнасці ў сабе. Ці адзін з іх мусіў уцякаць ад раз'юшанай сварлівай жонкі ў спакойныя абдымкі цярпліва-трывалай беларусачкі...
Калі афіцыянтка прыносіць маю піццу, я адрываю вочы ад развіраванага натоўпу каля аўтобуса і гляджу на яе, гэтую цікавую дзяўчыну ў канцы залы, каля якое сядзіць брунет і, жвава размахваючы рукамі, спрабуе ёй нешта давесці. Яна пасміхнулася мне. Я адразу адузаемнілася эычлівым позіркам і праз нейкі момант мне ўжо здавалася, быццм і я і яна з адценнем іроніі паглядаем на выхілясы яе няўрымслівага заляцанца.
II
Нечакана мы спаткаліся зноў у суботу на картынгавым полі, дзе менская моладзь бавіць дапалуднёвы час у спартыўных заездах. Прывёз мяне туды Вова, даўні, яшчэ з савецкіх часоў хіпі, на рахунку якога адсідка ў сярэдзіне васьмідзесятых за дармаедства. Аўтар мяцежніцкіх вершаў, але больш вядомы тут як гаспадар «Harley Davidson'a». Адзін з нямногіх у Беларусі «жалезных братоў», які ў гэтыя цяжкія часіны яшчэ мае сілу разбэшчваць моладзь занадта і залішне, як на саракагадовага, шпаркай і шумнай яздой.
Вова паказвае мне свет менскай залатой моладзі, разбагацелых тарбахватаў і беларускіх нуварышаў. Усім падавай нестандартныя машыны, нестандартную хуткасць, грукат і смурод выхлапных газаў.
За гэтым светам стаіць патрэба волі і вольніцы. Неацуглянай і неабмежаванай.
Нямала мужчын прыходзіць толькі дзеля таго, каб не страціць кантактаў з калегамі. Іншыя - павыстаўляцца з новымі бабамі. А яшчэ - каб папасвіцца сярод дзяўчат, што наведваюцца сюды, а тое і закадрыць каторую. Альбо проста пазнаёміцца з кім-небудзь талковым ды пракінуцца з ім увечары на дыскатэку.
Трапляюцца і такія, што прыходзяць з жонкамі, але, напэўна ж, каб паказаць ім, што іх свет не замыкаецца ў чатырох сценах сужэнскіх мусовасцяў.
Вова расказвае мне, што большасць яго калегаў - тут на картынгу, гэтым своеасаблівым аўкцыёне новых аўтамабіляў, новых цёлак, прыкідаў. Але сам ён гэтым грэбуе. Прыязджаюць, каб сваёй штучнай і пластыкавай душою прыляпіцца да сапраўднага свету.
Махнуў рукою ўбок дзяўчыны каля матора - гэта адна з такіх дзельных баб у гэтым горадзе. Уяві сабе, заснавала з яшчэ некалькімі маетніцамі матацыклаў і скутэраў клуб «жалезных сёстраў». У піку хлопцам надзелі скураныя курткі, пакуплялі матацыклы і з вясны да канца лета аб'язджаюць усёй грамадай цэнтр горада альбо кавалькадай шыбуюць у Горадню, Берасце ці Наваполацак. Там сустракаюцца з намі. Бывае, вітаем і адпраўляем праезджых байкераў на Маскву альбо Парыж. Апошнім часам быў тут у нас Анджэй з Варшавы, валацуга і вырвас, які гадоў наццаць правёў у Штатах і мае на рахунку вялікія жалезныя выправы вакол свету.
Прыгадваю, аднаго разу ўлетку я бачыла кавалькаду матацыклаў і адчула, як ад іх павеяла свабодай. Але ў Менску кіроўцы растуркатаных машын не прымаюць на сур'ёзе матацыклістаў ці веласіпедыстаў. Тут небяспечна. Можа, рыхтык дзеля таго і ездзяць. Насуперак.
Вова падыходзіць да матацыклісткі, падштурхоўваючы мяне бліжэй, каб я пазнаёмілася з ёю. Яна разгінаецца ад мшыны, паварочваецца, і ў сонечным бляску асфальтавай пляцоўкі ўсю мяне аблівае знаёмая цёплая ўсмешка.
III
Я і не думала, што праз некалькі дзён мы зноў сустрэнемся на канцэрце. Убачыла яе ў тым самым скураным строі, як яна стаяла сярод гітарыстаў нейкага гурту ў антракце і весела размаўляла.
Пасля канцэрта мы пілі кепскае беларускае піва ў буфеце Дома афіцэраў. Дом афіцэраў. Гучыць у тон усім гэтым назвам вуліц: Рэвалюцыйная, Камуністычная, Пралетарская... альбо - па імёнах нейкіх савецкіх герояў, што ні пра што мне не гавораць: Харужая, Мяснікоў, Прытыцкі... Парадокс, бо людзі, ходзячы па вуліцы Камуністычнай не маюць нічога агульнага з камунізмам. Разам з уласнікам дарагой забягалаўкі, які, пэўна, штораніцы ачухваецца ад кашмарных сноў, у якіх у яго адбіраюць усё набытае ім за апошнія некалькі гадоў.
У Доме афіцэраў хлопцы з NRM ці групы «Новае неба» спяваюць пра нягеглага дырэктара калгаса, у якога на стале ў кабінеце стаіць глобус і які ў хвіліны дэпрэсіі пасля праваленай уборачнай, пішучы чарговую просьбу міністру пра датацыю, суцяшаецца, паглядаючы на вялікі Савецкі Саюз, які дазарэзу трэба неадкладна ўваскрэсіць, і тады адразу папруць угору ўраджаі, надоі і палепшыцца жытка.