Пад вокнамі бліжэй да яе кватэры ў невялікім будынку маса ахоўнікаў ці пажарнікаў, якія выдаюць пасведчанні пра адпаведнасць забеспячэння бяспекі абавязковым цыркулярам.
Невялікае святло на вежы самага высокага будынка-дамінанты КДБ нагадвае стары савецкі анекдот пра тое, як адзін тутэйшынец хацеў упэўніцца, ці сапраўды гэтая фірма чувае, і са смехам назвоньваў туды сярод ночы, пытаючы ў дзяжурнага, чаму яго, грамадзяніна, яшчэ не павязалі. Пасля трэцяга званка ён адчуў на сваім плячы лёгкае паляпванне далоняй і, збялеўшы ад перапуду, убачыў некалькі суворых мужчын у скураных плашчах.
Цяпер скураныя плашчы замянілі скуранымі курткамі, «скуранкамі», як тут кажуць, часцей за ўсё са стамбульскіх рынкаў. Адтуль павёўся турэцкі ўклад у развіццё сіл бяспекі Беларусі. Калі а шостай людзі выходзяць з працы альбо ўдзень на абедзены перапынак, увесь цэнтр і наваколле яго стракаціць панурымі абліччамі ўсякіх тыпаў у скуранках.
Мы стаім каля акна. Я спрабую вытлумачыць ёй свой стан. Страх і ўсё большая і большая хваля рашучасці, гатоўнасці змагацца з гэтым брутальным і ліхім светам. Здалёку мы бачым, як тамтэйшы муэдзін на сваёй вежы круціцца каля пісьмовага стала, скупа асветленага агеньчыкам лампадкі. Святло падае амаль на нашыя твары, хоць адлегласць даволі вялікая. Яна абняла мяне. Я адчуваю прыемны пах яе скуры. Валасы асыпаюць мой твар.
Нечакана яна кажа, што, пачакай хвілінку, яна пераапранецца ў нейкі адмысловы прыкід. Знікае ў калідоры, і я чую, як яна дастае з шафы ўбранне. Падыходжу бліжэй - яна перад люстрам здымае блузку і спадніцу. Які цудоўны бюст. Я кажу ёй камплімент, а яна крывіцца, - ай, кінь! - гэта ёй, бач, не да густу. Надзявае бардовую блузку, спадніцу, абувае туфлі на высокіх абцасах. Становіцца перад мною. Такая прыгожая, страшна прыгожая. У вачах чарцяняты, сіне-шэрыя. Матухны, колькі ж бо ў ёй сексуальнасці! Падыходжу яшчэ бліжэй, пагладжваю яе валасы, рукі, сцёгны, і неспадзявана мы ныраем у вірлівую прастору, дзе адкрываецца нешта такое, што ў нас наймацнейшае і не дае зважаць ні на якія рэляцыі і справаздачы, быццам мы былі часткай гэтага грамадства, гэтага горада, часу, зацятасці і граных у ёй роляў. З той самай сілай адначасова з нас абедзьвюх вызваляецца нейкая энергія, якая пазбаўляе нас усякай улады. Яна кідае нас на канапу, на ложак. Прымушае дакранацца да цела ў найбольш інтымных месцах. Яна праводзіць далоняй пяшчотную лінію па ўсіх самых далікатных стацях, на стыку цела і псіхікі, душы і фізічнасці. Мы качаемся па падлозе, ахопленыя хваляй дзікай жарсці. Пацалункі, уздыхі і стогны. Валасы сплятаюцца, рассыпаныя недзе паміж шыяй, далонямі, адзеннем і бялізнай. Мы абедзве ўзрушаныя гэтай сітуацыяй і штохвіліны са здзіўленнем прыпыняемся, каб паглядзець адна адной у вочы. Як бы з пытаннем, ці гэта праўда, ці такое магчыма. Але целы далей, нібы незалежна і без нашага ўдзелу граюць сваю ўласную мелодыю, паводле толькі ім вядомага рытму. Не ведаю, колькі гэта доўжыцца. Можа, некалькі хвілін, можа, гадзіну. Вяртаемся і зноў кідаемся ў тыя самыя рытмы, якія ўзмацняюць і без таго вялікі ўздым. Яна раптам выбухае мне ў твар стогнам асалоды і радасці. Я адчуваю гарачую хвалю яе энергіі, якая выліваецца на мяне і даводзіць да знясільнага аргазму. Мы цалуемся гэтак сама палка, цалуем твар, грудзі і гарачую скуру на ўсім целе. Потым хвіліну ляжым без руху, без духу, каб пасля перабрацца на тапчан. Я зноў гляджу на акно ў бок святла з суседняга дома. Там наш кат за кадэбэшным сталом спрабуе прывесці нас у нармальны стан. Допыт працягваецца. А мы хаваем свае целы пад коўдрай, накрываючы ёю свой перапалох альбо пагарду і бяссіласць супроцуь гэтага мужчынскага свету.
VIII
Неспадзявана пасля нашай працяглай начной размовы яна дала мне сшытак з запісамі. З таямнічай усмешкай паведаміла, што гэта дазволіць мне крыху лепей зразумець яе ўнутраны лад.
Я ўзялася чытаць з пэўным подзівам. Крыху ў гэтым успамінаў, вершаў, малітваў, паэтычнай прозы, выпісак з іншых кніг - яе любімага чытва. Ёсць таксама фрагменты нейкіх яе артыкулаў, ці эскізаў і чарнавікоў. Яна згадзілася, каб частку тых тэкстаў я пераклала.
Калі я пачынаю разважаць пра свабоду, я думаю пра абмежаванні, якія не дазваляюць мне адчуваць сябе свабоднай. І тады я задаю сабе пытанне - калі ж я свабодная. Чаму апынулася тут і цяпер, у гэтым часе і прасторы. Разваліўся Савецкі Саюз. Для маіх бацькоў гэта быў сур'ёзны дыскамфорт. Маці камуністка, бацька разважлівы патрыёт, які па начах слухаў «Радыё Свабода». Абое рашылі прыняць гэту новую рэчаіснасць і ўступілі ў нейкі кааператыў, які даваў хуткія і неблагія грошы. Адчулі свабоду і дастатак. Але адначасова і няўпэўненасць - ці ўдасца так далей утрымацца. Бо ў перспектыве ўсё ж пенсія і невядомы лёс. Маці пачала даваць збоі ўжо ў 1994 годзе перад выбарамі прэзідэнта. Нават угоньвалася з улёткамі, каб людзі ў нашым доме галасавалі за Лукашэнку. То былі класічныя ўцёкі ад свабоды. Бацька пасля паражкі БНФ адышоў ад палітыкі. Яго свабода таксама зазнала плягі.