— А я тут пры чым? — шчыра здзівіўся Ахрэм.
— Во малёк…— крутнуў галавой Старажэнка.— А пры тым, што не жадаю, каб з дапамогай нашага слаўнага экіпажа гэтая колькасць павялічылася. Думаеш, не заўважаю, што часам і без патрэбы соваешся па судне? Гэта ты ў моры глаўком палубы, а на беразе — муж. Мо ўжо не кахаеш жонку? Каб увечары быў з Аленай на танцах у клубе маракоў. Калі не ўмееш танцаваць, дык магу, на першы выпадак, паказаць некалькі па,— ён, смешна падкідваючы ногі, прайшоўся па палубе.
Па дарозе дамоў Ахрэм успамінаў словы Старажэнкі. I чым больш унікаў у іх сэнс, тым больш пераконваўся, што гэтыя словы яго не датычацца. Проста жыла ў Ахрэма непахісная вера ў самога сябе ды і ў жанчын. I хоць кожны раз, вяртаючыся з мора, ён знаходзіў у Алене новыя незнаёмыя рысы — веснавой кветкай расцвітала жаночая прыгажосць,— Ахрэм бачыў у ёй усё тую ж сарамлівую дзяўчыну, з якой некалі выпадкова пазнаёміўся каля прахадной.
Жонку ён застаў дома. Нахіліўшыся над тазам з вадой, Алена мыла бялізну.
— Кідай гэты абрыдлы занятак,— яшчэ з дзвярэй крыкнуў Ахрэм.— Пойдзем на танцы. А то пасівеем хутка: ты — у хаце, я — на моры.
Паправіўшы на скронях валасы, Алена паглядзела на яго недаверліва.
— Прызнавайся, завітаў у шынок?
Ахрэм гулліва перахрысціўся, падышоў да жонкі, датыкнуўся тварам да шчакі.
— За добрую работу білетамі прэміравалі. Дык пойдзем?
— Пойдзем, Ахрэмка, абавязкова пойдзем,— Алена ўспыхнула ў шчаслівай усмешцы.
3 такога незвычайнага выпадку Ахрэм апрануў новы кіцель, а Алена — блакітную сукенку, якую пашыла, пакуль ён бадзяўся па моры. Міжволі Ахрэм залюбаваўся жонкай, і гэтае замілаванне не пакідала яго і тады, калі яны поруч ішлі ў клуб маракоў, і пазней, калі апынуліся ў шумным, быццам веснавы грай, клубе.
Танцор з Ахрэма быў не дужа. Калі пачынала гучаць музыка, яму здавалася, што яго нехта сілком штурхае на лёд. I толькі шчаслівыя Аленіны вочы, яе затоеная радасць, якую яна, адчувалася, ледзь-ледзь стрымлівае ў сабе, прымушалі Ахрэма раз-пораз выходзіць у круг.
Калі аб’явілі перапынак, Ахрэм павёў жонку ў буфет. Як на тое ліха, усе столікі былі занятыя. Толькі ў самым куце, дзе звычайна адпачываюць афіцыянткі, за службовым столікам сядзеў хударлявы, з тонкай нітачкай вусоў на бледным, як зняможаным, твары мужчына. Убачыўшы Ахрэма, ён запрашальна памахаў рукой.
— Хто гэта? — шэптам спытала Алена.
— Кіраўнік ансамбля…
Ён не мог назваць гэтага хударлявага мужчыну ў добра пашытым касцюме сваім знаёмым. Неяк разам ляжалі ў бальніцы. Ахрэм — на абследаванні, а Валянцін, так звалі гэтага мужчыну, залечваў язву. Тады і пазнаёміліся. Кожны раз, калі ў палату заходзіў урач, Валянцін сустракаў яго арыяй: «0, дайте, дайте мне свободу. Я свой позор сумею искупить…» Але, відаць, ягоныя заклінанні не знайшлі водгуку, бо Ахрэма выпісалі раней. 3 таго часу ён больш не сустракаў Валянціна. Але цяпер, убачыўшы яго, узрадаваўся: усё ж такі не чужы чалавек.
Ахрэм адразу пазнаёміў Валянціна з жонкай.
— Завідкі аж бяруць,— прыязна ўсміхнуўся той.— Маракі, пэўна, замест рыбы русалак у акіяне ловяць. Калі муж гэтага не заўважае, дык паверце мне: вы, Алена, дзіва дзіўнае. Хоць маліся, як на ікону.— Ён з жартаўлівай вінаватасцю нахіліў галаву: — А цяпер вырашайце: пакараць мяне ці памілаваць?
У Алены ўспыхнуў, паружавеў твар, і Ахрэму стала прыемна, што Валянціну спадабалася яго жонка. Прыўзняўшыся з крэсла, Валянцін шчоўкнуў пальцамі, і да століка не падышла — падбегла немаладая ўжо афіцыянтка.
— Як справы, боцман? — калі адышлася афіцыянтка, спытаў Валянцін.— Усё ходзіш у мора? Не надакучыла яшчэ?
— Ад такой хваробы цяжка знайсці лекі,— ухіліўся ад адказу Ахрэм.
— Ведаю я вашы лекі,— прыжмурыў вочы Валянцін.— Што і казаць, беднавата пасля вайны жывём. Вось і вы ідзяце ў мора па грошы. А спасылкі на звычку — няўдалая спроба апраўдаць сваю жыццёвую канцэпцыю. Я ж не сцвярджаю, што жыву дзеля чыстага мастацтва. Каб існаваць, трэба мець кавалак хлеба.
— Дык і я не сказаў, што мне не трэба грошы,— спахмурнеў Ахрэм.
— Ведама, не сказаў, але ж мора не кідаеш…
Ён забарабаніў пальцамі па стале, з цікавасцю паглядаючы на Алену.