ламын хашаадань тулаСа ерээд, моринһоо буунгүйгөөр байжал байна.
Хэрээһэ зүүлгэхэ хүбүүнэйнгээ гэртэ орохые хулеэжэ яда-һан ород лама угтажа гараба.
— Үгы, залуу хубуун, оронгуй, юу. хэжэ һуугаа Бээшэбши,— гэжэ мэндээшье хэлсэнгүйгөөр
асууба.
— Угы, батюшка, минии адуу мни сула гүүн болошонхой аад, азарга үгыдөөд байналби
(бүхы зөөринь гэхэдэ ори ганса сагаагша гүүн байһан юм). Энэ сагаагша гүүемни азарга
болгожо үгөө haa яахабта? — гэбэ.
Тадхай шамай, господи, би хайшан гэжэ гүүешни азарга болгохо хүнбиб? — гэжэ ород лама
ганиржа оробо.
Мүнөөхи хүбүүмнай гүүн, дээрээ лаб байса һууряа заһаад: ~~а а' а' ^е азаРга болгохо
шадалгүй аад лэ, хайшан гээд оуряадые ород болгохо, гэжэ байһан хүмши?! — гэжэ хэлээд,
хашан сагаан гүүгээ сами уруунь шабхуурдаад ондого ендого оодоргоод арилшаһан гэхэ.
93. ГУРБАН УГЭ
Нэгэ хаан бии имһан ха урдан. Тэрэ хаанай хамак юума мэдэжэ байдаг нэгэ1 тушэмэл, ехэ
лама бии имһан ха, тиигээд тэрэ зониин хэлсэдэк болбо ха: «Энэ ламынгаа үгы һаа манай хаан
байжи шашх угы им ха — гэжэ.— Энэ ламаи ашаар байдак им болбо ха».
Тиигээд хаан һанаба: «Би, албатамни намайи элдэп янзаар хэлсэдэк, байза, би энэ ламын
алхым байна, тиигээт өөрөө байжи шатхап»,— гэжэ һанаба ха. Тиигээд тэрэ ламаяа дуу-дуулба:
— Менее гурба хоноот мениидэ ерэ, би тиихэдэшни гурбан угэ һурһууп,— гэжэ захюулба.
Тиигээд тэрэ лама ехэ айшоодло, бодолго боджи байна ха: «Байза, хайшан гэхэ юм гээшип!»
— гэжэ ехэ бодолго боджи байна ха.
Тигээт үглөө ошхо гэжи байтарни, гэнтэ нэгэ холо зайжи; ябдак дүүн хүрижэ ерэбэ ха,
тиигээд ахан хэлбэ ха:
— Намайи хаан дуудуулаа. Тиигээд: «Гурбан угэ асууха* дамни тэрнэй харюу таажа шадаа
үгы һаашни, алхап» гэжэ; захюулаа,— гэбэ ха.
Тиихэдэн дуун хэлбэ ха:
— Би ошоһуумби; хун мани юун хэлсэкшип, адли юмэ гэжэ! Би шэнии хубсаһа үмдөөт
ошһуумби. Юун өөтэй юума һурхаһом даа,— гэбэ ха.
Тиихэдэн ахан нэгэ бага шэнээн һайжарба ха. Тиигээд үглэө-ниин дүүн ахынгаа хупсаһа
үмдөөд, хаанайда ошобо ха. Тии-гээд баруун тээн ошоот һууна ха. Тиихэдэн хаан асууба ха*
— Зай, дээшээ тэнгэридэ хүртэр худуй модом? — гэжэ Ьурба ха.
—■ Хоир зуун модон,— гэбэ ха.
Тиихэдэн хаан һураба ха:
— Яахадаа? Тиихэдэн хэлбэ ха:
— Тиигээ һаа хэмжээт үзээт таа,— гэбэ ха. Тиихэдэн хаан хоёртьхи үгэеэ һурба ха:
— Би юутэ биип? — гэбэ ха.
— Дүшэ доһэн мунгэнэйт,— гэбэ ха.
—7 Би яахадаа дүшин юһэн мүнгүто бип? — гэбэ ха. Тиихэдэн хэлбэ ха:
— Танай тухай хэмэл бурхан табин мүнгөтө байкшил даа. Таа хаан хун хадаа, бурханһаа нэгэ
мунгэ дооши сэнтэй байха
гүпта,— гэбэ ха. *
Хаан тиигээд гурбатьхи угэеэ пурба ха:
— Би юү һанжи һууна биип,— гэбэ ха.
— Та нөөхил ламам гэжэ һанажи һугаагүта даа. Бишил-
ди) — гээт, гуйжи гаршиба ха.
Тиигжи дуун ахынгаа ами абраһан юүмэн ха. (Тиигээд лэ дуурсэн).
94. ДОЛООН ГАХАЙТАЙ XYBYYH
Урдан нэгэ айлайхи би юм пан ха. Тии-гээт долоон гахайтай юм һан ха. Тиигээт
хубууниин адуулдак юм пан ха.
Нэгэ адуулжи яптарана, хаанай басган ерба ха. Тиигээт:
— Нэгэ гахай угыш,— гэнэ ха.
Тиихэдэн:
— Гурбан һайханээгаа нэшин хэлжи үгөө һаашни үхүп,—
гэнэ ха.
Тиихэдэн хаанай басган гурбан һайханээгаа нэгын хэлжи үгөөт, нэгэ гахайин абба ха.
Зургаан гахайтай болоот, үглөө-ниин бапа адуулжи ошиба ха. Тиихэдэн хаанай>басган ербэ ха.
— Бапа нэгэ гахайяа угыш,— гэнэ ха.
Б aha:
— Гурба һайханээгаа- нэшин хэлэжи үгөө һаашни үхүп,—
гэнэ ха.
Тиигээт гурба һайханээгаа нэгын хэлжи үгөөт, баһа нэгэ гахайин абба ха. Тиигээт
нүгөөдүриин баһа гахайгаа адуулба
ха. Тиихэдэн хаани басган ерээт:
— Нэгэ гахайяа үгыш,— гэнэ ха.
Баһа:
— һайханээгаа нэшин хэлэжи үгөө һаашни үхүп,— гэнэ ха.
Тиигээт дүрбэн гахайтай болбо ха. Тиигээт эхэ эсэгэн:
— Гахайшни яашоо гээшип? — гэнэ ха.
Тиихэдэн:
— Ехэ мөнгөөр худалдааби. Нэгэ хүдүй хоноот мөнгүмнай
ерэхзр— гэнэ ха.
Тиигээт гэртэхүүшин нэгэ гахайгаа алжи идебэ ха.
Тиигээт тэрэ хүбүүн гурбан гахайтай болоот, ехэ уйдажи байна ха. Тиигэжи байтарна
хаанээда түрү болбо ха. Тиихэдэн тэрэ түрүдэ ошиба ха. Тиихэдэн хаан шил гэрэй оройпоо ха-
раат:
— Мэнии басаганай гурба һайхани тааһан хүндэ басгаа
үхүп,— гэнэ ха.