Хлопец змоўк. Дзяўчына, не хаваючы захаплення, глядзела на яго. Дзве існасці, мудрагеліста і нечакана для саміх сябе, зліваліся ў духоўнае адзінства, імя якому пакуль яшчэ ніхто не прыдумаў.
- А ведаеш, - вымавіў Вячаслаў, - мы з табой становімся часткай прыадкрытай нам таямніцы. Нават не таямніцы, а таямніцаў, і аднаму Богу вядома, куды мы можам зайсці гэтымі невядомымі сцежкамі. Акрамя гэтых папер у родзіча твайго ёсць яшчэ нейкія сакрэты, яны з яго пруць, як брага з бочкі. Ён ужо амаль наважыўся мне ўсё расказаць, але ў апошні момант засумняваўся. Але я думаю, што, уладкаваўшы гэты сярэднявечны планец за прыстойныя грошы, мы растопім апошнія яго сумневы.
- Дзіўна ўсё гэта, Скарга, яшчэ пару тыдняў таму я здыхала ад суму, прыдумляла сабе любыя трызненні, каб не завыць ад тугі - і на табе: ты, спатканні, паездкі, перажыванні, якія ўзяліся немаведама адкуль, новыя знаёмствы, нейкія таямніцы. Ты нават не ўяўляеш, як гэта на мяне не падобна. Я ж дамаседка, жудасная баязліўка і скрытніца. Часам мне здавалася, што я наогул не з гэтага стагоддзя, я заблудзілася ў часе і нарадзілася недзе не там і не ў той час. Але ды Бог з ім, дзіўна тое, што я не баюся страціць той свой ранейшы свет.
14
Ягор і Алена дабраліся да раз’езда хутка і яшчэ добрыя тры гадзіны сядзелі на бервяне ля празрыстага, вясёлага ручайка, які бесклапотна скакаў па неглыбокім цяністым раўку недалёка ад раз’ездаўскіх пабудоў. Сонца хілілася да вечара. Новыя знаёмыя моўчкі перакусілі кожны сваім і, не гаворачы ні слова, тупа ўтаропіліся на ваду.
Ягор потым часта ўспамінаў іх тое працяглае маўчанне і ніяк не мог зразумець прычыны, што перашкаджала яму ці ёй пачаць размову, звы- чайную, свойскую размову пры неспадзяванай сустрэчы. Вядома, маўчанне гэтае не было абыякавым, кожны цішком назіраў за суседам, назіраў і рабіў свае, толькі яму вядомыя высновы. Помніцца, тады здавалася, што дзяўчына сабе на розуме і маўчыць з-за боязі, як бы чаго лішняга не прагаварыць, а галоўнае, паглядвае на яго з відавочнай цікавасцю, якую яшчэ не навучылася хаваць у хітрыкі вопытнай жанчыны.
І раптам яна пачала спяваць, чыстым, злёгку глухаватым голасам. Заспявала нейкую старую працяглую беларускую песню, поўную суму, трывогі і адначасова з першых слоў працятую надзеяй і верай. Ён не ведаў ды і не мог ведаць гэтай песні, яна для яго, хто нарадзіўся на ўсходзе рэспублікі і ўсё дзяцінства жыў у Маскве, была незнаёмай. Ды што там незнаёмай? Спачатку гэты спеў здаўся яму чужым, варожым, які нясе ў сабе нейкую ўтоеную пагрозу. А галоўнае, не зусім зразумелыя словы песні бесцырымонна пранікалі ў яго душу, уваскрашалі на нейкім нематэрыяльным узроўні нешта дагэтуль невядомае, глыбока схаванае ў поцемках яго радавой памяці.
Менавіта там, на беразе таго безыменнага ручая, ён усвядоміў сваю датычнасць да старажытнага народа, да сваіх незнаёмых і забытых продкаў, адчуў сябе часцінкай гэтага старажытнага, самабытнага свету. Адчуў і здзівіўся, як ён дагэтуль жыў без усяго гэтага.
Песня сціхла так жа нечакана, як і ўзнікла. Хоць, здавалася, спяваць перастала дзяўчына, а песня працягвала жыць ва ўсплёсках вады, у шолаху лістоты, у хітрым прымружванні сонца на захадзе, у бяздонным вечным небе і ў яго ўласным сэрцы, якое гатова было выскачыць з грудзей - як пасля трохкіламетровага кроса.
Алена нечакана рэзка нахілілася да ручая, зачарпнула далонямі ваду і плюхнула яму ў твар.
- Гэй, праважаты, ачніся, хутка цягнік, пара выбірацца з гэтай лагчыны. У вас што там, у Цанавы, усе такія суровыя? Ды ты, відаць, трохі заснуў? Нельга на заходзе спаць, нельга, - строга, як дзіцяці, сказала яна, для важнасці паківаўшы ўказальным пальцам, - а то ночы добрай не будзе! Табе хіба бабуля не казала?
Дзяўчына нетаропка пайшла па сцежцы ўверх па пясчаным адхоне раўка. Сонца гарэла над яе галавой як залатая карона язычніцкай жрыцы.
Ля невялікага станцыйнага дамка, які адначасова служыў і касамі, і залай чакання, і жыллём для сям’і станцыйнага наглядчыка, нібы ківач, узад-наперад крочыў Ягораў калега, старшы лейтэнант Міша. Ніткін, зануда і вялікі аматар „стукануць“ на таварышаў начальству з нагоды і без нагоды. Мішку ў аддзеле не любілі і стараліся пры ім лішняга не гаварыць.
- Усё загараеце, таварыш старшы лейтэнант, - нахрапіста пачаў Ніткін, - казаў я маёру, што нельга цябе з дзеўкай гэтай адпраўляць, вунь вочы як у вар’ята. Дзе ты бадзяешся, ці ўжо таго паненку?.. - Мішка паказаў непрыстойны рух сваім перадком і тут жа апынуўся на зямлі.