Boris Pasternak DOKTORO
JIVAGO
segun la Germana tradukuro Thomas Reschke Aufbau-Verlag, Berlin, Weimar 1991
Tradukuro da Jurgen Viol
Libro 1
Unesma parto
La Kin-Kloki-Espres-Treno
1
Li iris ed iris e kantis la „Eterna Memoro", e sempre se li pauzis, esis quale se la pedi, la kavalo-hufi e la burasko durigis la kantiko harmoniala. La pasanti observis la preteriranta funerala konvoyo, kontis la florkroni e krucizis su. Kurioza personi iris kun la procesiono, questionis: „Quan on enterigas?" Li recevis la respondo: „JIVAGO." Ho. Me komprenas. „Ma ne ilu. Lua spozino" Tamen. Deo donez ad elu la rejio dil cieli. Pompa enterigo.
La lasta minuti pasis, neriganebla. „La tero apartenas al Sinioro ed anke la interna tero, la sulo dil tero e la habitanti dil tero." La sacerdoto facis la kruco-signo e jetis kelke tero sur Maria Nikolayevna JIVAGO. On kantis „En la mento dil justuli". Lore omni subite hastis. On klozis la sarko, klovagis ol e sinkis ol en la tero. Pluvo ek glebi falis sur la sarko, quar spadi shovelagis hastoze la tombo. Poka kolino naskis. Dek-yara puerulo eniris ol.
Nur se on esis plumpa e sen sentimenti, stando, qua aparas ofte dum la fino di granda enterigi, on dicus, ke la puerulo volis sur la tombo di sua matro facar diskurso.
Il levis la kapo, e lua absenta regardo iris super la autunala vasteso e la kupoli dil monakeyo.
2
Lua vizajo kun la poka nazo montris deformo. Lua kolo levis su. Che volfyuno on perceptus per ica movado, ke
volis komencar lamentar. La puerulo kovris sua vizajo per la manui e ploris. Nubo flugis al puerulo e flogis vizajo e manui per kolda vento-pluvo.
Viro, vestizita en nigra, kun streta, faldita maniki, iris al tombo. Il esis la fratulo dil mortinta muliero e la onklo dil ploranta puerulo, Nikolai Nikolayevitsh Vedenyapin. Il departabis, segun la propra deziro, la sacerdoteso. Il prenis la manuo dil puerulo e forduktis lu de la tombeyo.
Ili pasis la nokto en chambro di monakeyo. Olda konocato di Vedenyapin grantis la chambro. Dum la sequanta dio, esis 'Maria Protekto ed Interceso', onklo e nevulo facus longa voyajo al sudo, ad irga urbo en la gubernio dil Volga-regiono. Ibe patro Nikolai laboris en edito, qua prizentis la progresema jurnalo en la regiono. La bilieti esis komprita e la bagaji stacis pronta en la chambro dil monakeyo. De la proxima staciono la vento adportis la plorema koncerto dal ibe manovranta lokomotivi.
La vespero divenis tre kolda. La amba infra fenestri posibligis la vido al meskina gardeno kun flava akacii, al glacioza flaki e sur la parto dil tombeyo, ube nun Maria JIVAGO repozis. En la gardeno existis nur ankore kelka serii di kaulo, qua lumetis en la koldeso bluatre. La preske nuda akacii shancelis dum singla burasko ed inklinis su sur la strado.
3
En la nokto, Yura vekis per frapo kontre la pordo. La obskura chambro lumis supernaturale per la blanka vacilanta lumo. Yura kuris en nokto-kamizo al fenestro e presis la vizajo kontre la kolda vitro-karelo. Extere ne esis la strado, nek la tombeyo, nek la gardeno. Nivo-tempesto funis, la aero fumis nivo-polvo. On povis pensar, ke la nivo-tempesto volis impresar Yuri per olua sovajo. Ol siflis ed ululis e probis per omna forteso stimular la atenco da Yuri. Ek la cielo sinkis senfine blanka texuro sur la tero e kovris ol per la sepulto-tuko. La nivo-tempesto esis sola sur la mondo, e nulu e nulo povis esar rivalo.
Yura livis la fenestro-solio. Il volis prefere vestizar su ed irar extere por facar irgo. Forsan il pavoreskis, ke la kaulo esis kovrita per nivo, forsan anke ke la nivo kovris sua matro, qua esis senhelpa, qua devis nun sinkar plu profunda aden la tero.
Itere aparis lakrimi. La onklo vekis, iris a Yuri, parolis pri Kristo e konsolacis lu. Lore il ocitis, iris al fenestro e pripensis. Tandem li vestizis su. Jorneskis.
3
Kande la matro di Yura ankore vivis, il ne savis, ke la patro livabis la familio, ke il voyajis tra Siberia ed al exterlando, ke il esis senbrida drinkero, qua disipabis la gigantala kapitalo dil matro. On dicis nur a Yura, ke la patro esus en Peterburg o che komercala ferio, maxim ofte en Irbit.
Subite eruptis che la maladema matro la ftizio. Elu facis nun voyaji a Sud-Francia e Nord-Italia por risanigar, e Yura darfis akompanar el dufoye.
4
Lua infanteso pasis en desordino ed esis plena de enigmati. Il vivis ofte che stranjera e diversa homi. Il kustumeskis en ica chanji, e che la eterna iro e veno, il ne sentis la perdo dil patro.
Kande poka puerulo il remarkis, ke la nomo, quan il portis, indikis a diversa nocioni. Existis la JIVAGO- Manufakturo, la JIVAGO-Banko, la JIVAGO-domi, existis la JIVAGO-metodo fermigar kravato-nodo per pinglo, ed existis mem dolca rumo-kuko kun la nomo JIVAGO. On povis, dum certena tempo, vokar al kaleshero en Moskva „Ad JIVAGO!", lore il vehis per la glit-veturo trans sep monti al fablo-mondo. On trovesis subite en kalma parko. Korniki sideskis sur la abieto-rami, e la pruino falis sur la sulo. La voki dil korniki sonis kam la krako di branchi. Hundi venis ek la regiono dil nov-konstrukturi. Ibe on acendis jus la lumi. Esis vespero.
Ma subite disfalis omno. Li esis povra. 4
Dum la somero 1903, Yura e sua onklo vehis en voyajo- charo kun du kavali tra la agri a Dublyanka, al domeno dil silko-fabrikanto ed art-meceno Kologrivov por vizitar la pedagogo e popularigero da utila konoci, Ivan Voskoboinikov.
Esis la festo dil Deala Matro en Kasan, e la rekolto esis en plena iro. Ma pro la dimezala varmego o pro la festo, nulu esis sur la agro. La suno brulis sur la stacanta cereli-faski. Super la agri cirkulis uceli. La frumento- faski stacis en absoluta kalmeso kam soldati o pupei, for de la strado.
5
Se on vidis longe en ica direciono, on povis kredar, ke an la horizonto kuris figuri, agro-mezuristi, qui notis ulo.
Vedenyapin questionis Pavel, qua esis laboristo che la libro-edito, e qua sidis tordita sur la ligna stulo, un gambo super la altra, kom signo, ke il ne esis veturisto o kaval-flegisto: „Kad ica agri apartenas al domen- proprieteri o rurani?"
„To esas siniorala-lando", respondis Pavel dum il acendis detaloze sigareto. „Ed ica agri", il fumis ed indikis per la flogilo al altra latero, „ica agri esas nia havajo. He, ka vi dormas?" il vokis sempre itere al kavali, quin il observis kam lok-duktanto observas sua manometro.
Ma la kavali tiris kam omna kavali en la mondo. La brankardiero laboris en la inata simpleso dil naturo, dum la apud-kavalo memoris (omnakaze por komencanto) pri ociemo, qua volis prizentar su kam cigno, e qua dansetis che la sono dal klosheti, kauzita per la hufi. Vedenyapin aranjis jus la imprim-probaji por Voskoboinikov, qua skribabis libro pri la agronomiala questiono. Ica korektiguri esis importanta pro la kreskanta preso dal censuro al edito. „La populo en distrikto furias", dicis Vedenyapin. „En Pankovskaya li mortigis komercisto, dum li forbrulis la kavaledukerio dil land-kapitano. Quo esas tua opiniono? Quon la homi parolas en tua vilajo?" Pavel vidis la kozi ankore plu mala kam la korektigisto, qua volis kalmigar la pasiono di Voskoboinikov en ica questiono.
„Quon li povas dicar? La populo esas sen dukto, sen lineo, tale on dicas. Se la mushiko havas libereso, unu mortigos la altru. Che Deo! He, ka vi dormas?"
6
Esis la duesma voyajo dal onklo e Yura a Dublyanka. Yura kredis konocar la voyo. Sempre se la planajo dilatesis e nur ankore poka arbori existis, il opinionis, ke la strado turnus su ad dextre, ed on vidus la vasta panoramo de la domeno di Kologrivov kun la kolor- chanjanta rivero e la fervoyi-lineo. Ma il eroris singlafoye. Un agro venis al altra agro, cirkumata da diversa foresti. Ica chanjo di arbori levis la humoro. On deziris sonjar e pensar pri la futuro. La famoza libri da Vedenyapin ne existis ankore. Ma lua idei posedis ja formo. Il nur ne savis, ka lua tempo esis proxima. Ma ja balde ica Vedenyapin havus sua plaso inter la reprezentanti dil tatempa literaturo, profesori e revolucionala filozofi. Vedenyapin pripensis omna lia temi, ma ecepte la terminaro existis nula konkordo. Ili omna adheris an irga dogmati ed uzis vakua vorti ed fingita imaji. Patro Nikolai kontree esis religioza homo, qua konocis la doktrino da Tolstoi e la revoluciono, qua iris ma tamen ad altra direciono. Il durstis a ferma ideo, a sincera e nedependanta voyo, qua povis transformar la mondo, qua esus komprenebla mem por infanto e nulsavanto, qua esus kam fulmino e tondro. Il durstis a nova perspektivo. Yura bonsentis che sua onklo. Lua onklo memoris pri la matro. Kam elu, il esis liberpensanta homo sen pre- opiniono. Kam elu, il posedis aristokrata sentimento por la egaleso di omna enti. Kam elu, il povis komprenar omno ye la unesma regardo e povis interpretar la idei fresha e senco-konforma.