On esas kam poka infanto sen dukto - nun tu devas irar ipsa! Nulloke parento, nulloke autoritato. La olda homala valori krulis. On povas fidar nur ankore pri la forteso dil vivo, pri la beleso, pri la yusteso. La ordinara, pacema vivo ne eixistas. Ma en mea kazo, tale pensis Lara, Katenka esas la absoluta skopo. Nun, sen Pavlusha, el esis nur ankore matro, e Katenka bezonis omna forteso. Katenka, la povra orfanino. Yuri JIVAGO experiencis per letro, ke Gordon e Dudorov lasis publikigar lua libro kun poemi sen permiso. On laudis la libro, predicis granda literaturala kariero por JIVAGO, ma en Moskva existus nun tumulti, la infra klasi revoltus, importanta eventi venus, serioza politikala procedi proximeskis. Esis profunda nokto. Hororinda fatigeso venis super JIVAGO. Il dormis nur en intervali e kredis, ke il ne povis dormar ed restus veka. Koram la fenestro suflis dormema, fatigita vento. La vento ploris e susuris: „Tonya, Sashenka, me volas vidar vi, me volas irar heme, me volas facar mea laboro!" En la murmurado dal vento, Yuri JIVAGO trovis dormo, vekis, endormis itere en rapida kambio da felico e sufro, kam la nekontinua vetero, kam ica kapricoza nokto.
Lara pensis, il konservis la utensili da Pavlusha, ma me esis tala monstro, me ne questionis mem de ube il venas, qua il esas.
134
Dum la sequanta matinala vizito, el volis omno reparar ed samtempe nuligar elua negratitudoza konduto kontre JIVAGO. Pro to el konsultis Galiulin pri omna aferi, questionis e vokis sempre itere „Ah" ed „Oh". „Mea Deo, tua santa volo eventez! Yes! La Brestskaya- strado 28, la Tiversin-familio, la revolucionala vintro 1905! Ka Yusup? No, me ne konocis Yusup. Forsan mankas nur la memoro pri lu, pardonez. Ma la yaro e la korto! Justa, existis adevere la yaro e la korto. Me vidas omno koram me! Anke la pafi! Quo eventis, mea Deo, ica memoro. La doktrino da Kristo! Quala forteso esas en la sentimenti dum la infanteso! Pardonez, quale esis vua nomo, lietnanto? Yes, yes, vu ja dicis vua nomo. Me dankas tre, Yusup Himasetdinovitsh. Vere, me devas dankar tre. Vu vekis en me granda memori e pensi!"
Dum la tota dio esis „ica korto" en elua kordio. El sospiris e preske el pensis laute.
On pensez! Brestskaya-strado 28! E nun itere pafi, ma tante plu mala!
Hike ne pafas irga yunuli! Ica yunuli divenis adulti, li esas nun soldati, li esas omni hike, la simpla populo ek la korti, la homi ek la vilaji. Astonante, astonante! Aden la chambro venis, kun bastoni e gruchi kliktanta, invalidi ed ir-kapabla maladi ek la apud-chambro e kriis rivale:
„Tre importanta eventi. Tumulti sur la stradi en Peterburg. La soldati dil garnizono en Peterburg transiris al rebeli. Esas revoluciono"
135
Kinesma parto
Adio de la olda tradicioni
1
La nomo dil urbeto esis Melyuseyev. Ol situis en la Nigra-tero-regiono. Super la tekti glitis, kam lokusto- esamo, nigra polvo, kauzita per la marchanta trupi e traini. Li marchis de la morgo til la vespero aden amba direcioni, ek la milito ed aden la milito. E nulu povis dicar precize, ka la milito duris ankore o ka la milito fineskis ja.
Singla dio kreskis kam fungi ek la sulo nova instanci. Ed on elektis li en ica instanci, lietnanto Galiulin, flegistino Antipova ed ankore altra personi, generale homi ek la granda urbi, kompetenta ed experta personi. Li recevis posteni en la urbala su-administrado, divenis komisarii en la armeo ed ambulanco e regardis la diversa aktivesi en la diversa posteni kam konjedo e plezuro en libera aero o kam ludo. Ma sempre plu ofte li sentis la deziro departar ica danjera loki por irar heme al kustumala laboro. La laboro duktis Yuri JIVAGO e flegistino Antipova ofte ed intense ensemble
2
Se pluvis transformeskis la nigra polvo en kafebruna slimo e kovris la preske nepavita stradi. La urbeto esis mikra. Ube on anke trovesis, ja cirkum irga angulo montreskis la regardo al tenebra stepo, al obskura cielo, al milito, al revoluciono.
136
JIVAGO skribis a sua spozino:
„Disfalo ed anarkio regnas la armeo. On probas levar la diciplino e la kombatemeso dil soldati. Me vizitis la trupi, qui kampas en la proximeso. Me povas raportar a tu, quon me povis facar ja plu frue, ke me laboras nun ensemble kun certena flegistino Antipova. El venas ek Moskva, laboras ma en Uralo. Ka tu memoras pri la kristonaskala festo dum la hororinda nokto, kande tua matro mortis? Yuna puerino pafis al statala advokato. Me kredas on kondamnis el plu tarde. Me dicis tatempe a tu, ke Misha e me vidis ica studentino, kande el vizitis ankore la gimnazio, en mizeroza hotelo. Ni esis ibe kun tua patro, ma ne savas pro quo. Esis nokto kun glacioza frosto, me kredas dum la armizita sulevo en Presnya. Ica puerino esas flegistino Antipova,
Me probis plurfoye venar heme. Ma to ne esas simpla afero. Nia taski esas nula obstaklo, ici ni povas transdonar ad altra personi. La desfacileso esas la transporto. Existas nula treni, o nur treni, qui esas tro- plenigita.
Ma to ne povas esar la futuro. Kelka resanigita viri, me, Galiulin e flegistino Antipova volas po irga preco departar nia loko dum la sequanta semano. Ni voyajos separita ed en diversa dii, tale ke singlu povas obtenar plaso.
Povas do esar, ke me aparos singla momento koram vi. Ultre to me probos sendar a tu telegramo." Ma ankore ante la departo, Yuri JIVAGO recevis letro da sua spozino. La letro esis kovrita per lakrimi ed inko- makuli, qui impedis la korekta konstrukto di frazi.
137
Tonya volis, ke elua spozulo ne venez a Moskva. Esus plu bona se il irus kun ica marveloza flegistino al Uralo, pro ke la vivo-voyo di ica flegistino esus plu facila kam la vivo-voyo di Tonya.
El skribis: „Ne sorgez pro la futuro di Sashenka. Tu ne devas shamar pro lu. Me promisas, ke me edukos lu segun la principi, quin tu lernis kom infanto en nia domo."
JIVAGO respondis haste: „Ka tu esas fola, Tonya? Quala suspekti! Ka tu ne savas, ke la penso e la fideleso a tu e nia hemo salvis me de la morto dum ica du hororinda milito-yari? Ma pro quo ni parolas pri to. Ni vidos ni ja balde, la olima vivo komencos nova, ed omno esos bona.
Ma tua respondo konfuzigis me ankore en tote altra maniero. Forsan esis mea konduto advere dusenca. Forsan me duktis ica muliero aden irga iluziono, lore me devas exkuzar me. Me facos to, tale balde el retrovenos de elua maladi-viziti en la vilaji.
La Semstvo-instanci existas nun anke en la poka land- distrikti. Flegistino Antipova esas ibe por helpar instruktistino, qua laboras ibe por la statala organi. Esas remarkinda afero. Quankam me lojas kun flegistino Antipova en sama domo, me ne konocas elua chambro e me nultempe montris irga intereso pri to."
3
De Melyuseyev, du granda stradi duktis al westo ed esto. Un strado duktis tra foresto al urbeto Sybushino kun olua cereali-komerco ed esis nun plu importanta loko kam Melyuseyev.
138
La altra strado esis kovrita per stonetaro. Ol duktis tra marshoza prati, qui esis dum la somero sika, a Biryutshi, la fervoyala centro di du linei, qui inter sekis en la proximeso di Melyuseyev.
Dum la junio, Sybushino esis dum du semani sendependanta republiko, anuncita per la muelisto Blasheyko. La fundamento dil republiko esis desertanti, qui departabis kun lia armi la formaci. La republiko ne respektis la povo dil Provizora Guverno e retraktis su de la restanta Rusia. Blasheyko, qua esis partisano di sekto e qua korespondis en sua yuneso kun Tolstoi, anuncis la nova milyara regno Sybushino, komunigis la laboro e la posedo, e nomizis la land-guvernado apostoleso. Sybushino esabis ja sempre fonto de legendi e nekredebla rakonti. Ol situis en densa foresto ed on trovis la nomo ja en dokumenti ek la konfuza epoko. Plu tarde esis la cirkumajo plena de rapteri. La richeso dil komercistaro e la fantastika fertila sulo esis proverbala. Kelka legendi, mori e specala vorti ek ica westala parto dil fronto-regiono, venis direte ek Sybushino. Fabli existis anke pri la unesma helpisto di Blasheyko. On dicis ke il esus de nasko surda-muta, ma dum la stando di lumizo il havus la donaco dil vorto, ma jus nur dum la lumizo.