208
Lua spozino falabis en paniko, nam el kredis, ke elua lasta horo venus. Nun el jacus en lito, el manjus e drinkus nulo, el delirus ed el ne perceptus lu. „Ka vu do kredas, ke el havas nevroso?" la mediko questionis hezitante. „Vu duktez me a vua spozino." Li eniris la apud-chambro, en qua pendis lustro ek porcelano. An singla latero dil lito stacis nokto-tabli ek mahagono. En lito jacis poka muliero kun granda nigra okuli. La kovrilo atingis elua mentono. Kande el vidis la amba viri, el facis refuzanta signi per elua brakio, dum la matin-robo glitis til la axelo. El ne perceptis sua spozulo e kantis, quale se nulu esus en chambro. El ploris pri la kansono e volis, ke on el duktus heme. La mediko volis examenar el, ma el prizentis omnafoye la dorso.
„Me devas examenar el", dicis JIVAGO. „Ma me povas
ja facar la diagnozo. El havas tifo en tre grava formo. El
sufras tre. Vu devas transportar el aden la hospitalo. La
komforto hike esas neimportanta, ma el bezonas nun
medikala surveyado dum la unesma semani. Ka vu
povas prokurar fiako o glit-veturo? On devas envelopar
el varma. Me skribos hospitaligo."
„Yes, certe. Ma, vartez! Kad el havas vere tifo?
Terorigante!"
„Regretinde, yes."
„Me timas, ke me perdos el! Ka vu ne povas traktar el hike per frequa terapii? Me pagos singla honorario" „Me ja klarigis la afero. Esas importanta nun la permananta observado. E nun prokurez irga veturo! Me skribos la hospitaligo. Me iros a vua domo-komitato. Me bezonas nam la stampuro dil komitato e plusa formalaji"
209
12
La questionado e traserchado fineskis. La lokacanti, envelopita en varma tuki o en pelisi, retroiris aden la kolda chambro, olim la magazino por ovi, nun la loko dil dom-komitato.
En chambro trovesis kontor-tablo e kelka stuli, qui ma ne suficis por omna personi. Pro to esis en chambro longa, vakua ov-kesti kom stuli. Monto ek tala kesti trovesis en altra angulo dil chambro ed atingis la plafono. Ibe esis anke amaso di konjelita ligno-lano, en qua kuris rati cirkume. Oli venis ed iris. Dika muliero saltis adsur irga kesto, levis la robo, predfrapis per la pedi e kriis ebria: „Olya, Olya, en tua chambro esas rati! Desaparez, monstri! Eieiei, la rato komprenas me! Nun ol kuras super la kesto! Se ol nur ne venas sub la robo! Ho, me havas pavoro, pavoro! Forturnez via vizajo, viri. Pardonez, me obliviis. Ne existas plus viri. Nur ankore kompani civitani" La krianta muliero portis apertita peliso. On vidis elua du-mentono, la abundanta mamo e la ventro, kovrita per tensita silka kostumo. El esabis probable en irga tempo la leonino inter ordinara komercisti e butik-helpisti. Elua pork-okuli esis kam fenduri. En vizajo el havis lezo per acido sur la sinistra vango ed en sinistra boko-angulo, qui aspektis nun preske charmante.
„Ne kriez, Chrapugina. Tale on ne povas laborar!" vokis la muliero di distrikt-soviet, qua on elektabis kom prezidantino. La olda lokacanti konocis el bone, ed el konocis li bone. Ante la komenco dil kunveno, el parolabis kun Fatima, la olda menajestrino, qua lojis olim en obskura kelero kun la spozulo e la infanti, nun ma en unesma etajo en du hela chambri kun la filiino.
210 „Nu, quale tu standas?" questionis la prezidantino. Fatima lamentis, ke el ne povis domtar la laboro sola kun la granda domo e la multa lokacanti, nam el ne havus helpo. La multa obligi en domo, exemple la netigo dal strado e la korto, nulu exekutus. „Ne kapitulacez, Fatima. Ni ja montros ube la voyo kuras! Ka to esas dom-komitato? Kad on povas kredar to? Hike existas kriminala elementi, obskura figuri, sen oficiala enregistrigo. Ni elektos altra komitato. Me facos ek tu dom-intendantino, ma tu devas aceptar ica poziciono."
Fatima pregis la prezidantino, ke el ne facez to, ma vane. La prezidantino examenis la chambro e la lokacanti e postulis kalmeso. Lore el iniciis la kunveno. El kritikis la nekapableso dal olda komitato e propozis la nomizo da kandidati por la nova elekto. Tandem el traktis altra problemi.
El dicis: „Yes, tale esas to, kompani. Do, ni parolos klar-texto. Via domo esas granda, ed apta por apartamento. Tale ni povas lokizar nia delegiti. La urbala distrikt-soviet uzos la domo kom albergo por voyajanti, e la domo portos la nomo dil kompano Tiversin, qua lojis olim hike. Kad existas objecioni? Nun pri la questiono dal libera spaco. Vi havos tempo un yaro. La laboristi obtenos de ni altra lojeyi, la ne- laboristi devas serchar por su ipsa irgo. Li havos fristo de dek-e-du monati."
„Qua che ni ne laboras? Tala personi ne existas! Omni laboras!" venis la voki. Irgu kriis: „To esas rusa shovinismo! Omna nacioni esas egala. Quo esas to!" „Ne omni samtempe! Quale me povas respondar? Quo esas kun la nacioni, civitano Valdyirkin? Chrapugina esas rusino ed obtenos anke altra lojeyo."
211
„Ne riskez! Kad altra lojeyo! Tu olda matraco! Tu kun tua sennombra posteni!" kriis Chrapugina, e nun el komencis insultar la prezidantino ek plena anmo. „Tu serpento! Tu demonino! Ka tu ne konocas respekto?" vokis Fatima fuirioza. „Ne intervenez, Fatima. Me povas defensar me ipsa. E tu, Chrapugina, silencez! Altrakaze me transdonos tu al instanci senfriste pro nelegala distilado!" La tumulto kreskis. La homi impedis singla diskuto. En ica momento aparis la mediko. JIVAGO parolis kun irga persono ek la komitato, ed ica persono vokis, la manui kom parol-tubo: „Galiulina! Venez! On volas parolar kun tu."
La mediko ne povis kredar, quon il vidis. Magra olda muliero, la menajestrino, iris a lu. La mediko astonesis pri la simileso inter matro e filiulo. Ma il ne montris sua identeso. Il dicis: „Muliero ek ica domo (il nomizis la nomo) „havas tifo. On devas agar nun senfriste, altrakaze trovos la epidemio difuzo. Ultre to la muliero devas aden la hospitalo. Me skribos hospitaligo e bezonas la legitimigo dal dom-komitato. Quale ed ube me povas facar to?"
La menajestrino kredis, ke JIVAGO parolus pri la transporto.
„Fiakro da urbala distrikt-soviet venos por vehar la kompanino Olya Dyomina heme", el respondis. „La kompanino Dyomina renuncos certe en ica kazo pri la fiakro. Nula sorgo, kompano mediko, ni transportos la malada muliero aden la hospitalo." „Oh, me nur serchas ad irga loko, ube me povas skribar la hospitaligo... Pardonez, ka vu ne esas la matro da Galiulin, Yusup Himasetdinovitsh? Me esis kun lu en la fronto-regiono."
212
La menajestrino paleskis. El sizis la manuo dil mediko e dicis: „Venez kun me. En la korto ni povas parolar." Apene li esis ek la chambro, el dicis: „Ni devas parolar nelaute. Nulu darfas audar. Deo konservez! Yusup iris mala voyo. Qua ja esas Yusup? Nur laboristo! Yusup devas savar, ke simpla populo vivas nun plu bona, mem blindulo povas vidar to. Me ne konocas tua pensi, ma Yusup esas pekulo. Deo ne pardonos. Patro da Yusup nun mortinta, ma sen vizajo, brakii e gambi" El ne povis parolar pluse e nur facis signo per la manuo. Lore el dicis: „Venez. Me donos a tu la fiakro. Me savas, qua tu esas. Mea filiulo esis hike dum du dii. Il raportis. Il dicas, ke tu konocas Lara Guichard. El esis bona puerino. El vizitis ni ofte. Kad esas posible, ke la maestro kombatas kontre la maestro? Venez, ni volas questionar pro la fiakro. Kompanino Dyomina donos ol a ni. Ka tu konocas el? El laboris en la butiko di talioro, che la matro di Lara. Venez."
13
Esis ja obskura. Omnaloke esis nokto. Nur la hela lumo ek la posh-lampo saltis super la niv-kovrita strado, ma sen irga utilo. Dop li esis la domo, ube multa homi konocis Lara, ed ube anke esabis elua spozulo Antipov kom puerulo. Olya Dyomina turnis su bonhumoroza a doktoro JIVAGO: „Ka vu povas trovar la voyo anke sen posh-lampo? Altrakaze me donos ol a vu, kompano mediko. Yes, me amis Lara tre, kande ni ankore esis poka puerini. Me lernis en la butiko di talioro. Me vidis Lara en ica yaro. El esis en Moskva. Me insistis, ke el restis. Ma ne, el ne volis. El elektis Pavlusha ne per la kordio. Nun el forvoyajis."