213
„Quon vu pensas pri el?"
„Atencez, esas glata hike. Me ja dicis al homi centfoye, ke li ne varsez lia lavo-aquo avan la pordo. Ma on parolas kontre la muro. Quon me pensas pri el? Nula tempo! Tale, hike me lojas. Me dicis nulo a Lara pri elua fratulo Rodion, qua esis oficiro e mortis probable per kuglo. Forsan me povas liberigar elua matro, mea olima chefino. Me atestos por el. Tale, me devas irar ad ica direciono. Til rivido!"
Li separis su. La lumo ek elua posh-lampo falis sur streta eskalero e sur la fangoza muri dil sordida domo. La mediko stacis en la tenebro. Dextre esis la Sadovaya- Triumfalnaya, sinistre la Sadovaya-Karetnaya. En la nokto la amba voyi ne similis ad ordinara stradi, ma a forest-voyi en la Taiga od en la densajo di Siberia. Heme esis hela e varma.
„Pro quo tu venas unesme nun?" questionis Tonya, ma el ne vartis ilua respondo, ma dicis: „Kande tu esabis for, hike eventis komika afero. Me obliviis dicar a tu. Papa ruinis hiere la vekigilo ed esis desesperanta. La lasta horlojo en domo. Il volis reparar ol, ma vane. La horlojifisto postulas preske tri mi-kilogrami de pano. Neaudita preco! Quon on povas facar? Papa ja kapitulacis. Ma subite, nur pensez, ante un horo, la vekigilo sonigas! Ka tu komprenas? Ol funcionas itere." „Quale che mea malada tifo-muliero", jokis Yuri e raportis pri la muliero kun la ludo-horlojo.
14
La tifo aparis plu tarde. La JIVAGO-familio vivis en extrema mizero. Li esis en la proximeso de la morto.
214
Doktoro JIVAGO iris al partiso-membro, a qua il salvis olim la vivo. La viro facis por la mediko, quon il povis. Ma la civila milito furiis en lando. Ma la favoranti di Yuri esis permanata survoye. Ultre to il kredis, ke la desfacilesi posedis naturala kauzo, ed il celis, ke il ipsa hungris.
Doktoro JIVAGO turnis su nun al furnisanto en la proximeso dil Tverskaya-Pordego. Ma icu desaparabis en la lasta monati, ed anke ilua nun sana spozino savis nulo. Nova lokacanti lojis en domo. Olya Dyomina esis en la fronto-regiono, e siorino Galiuilna esis absenta. Uldie il recevis permiso por brul-ligno, segun la stalala preco, ma on devis transportar la ligno de Vindavski- staciono.
Il iris apud la charo, qua transportis la ligno tra la senfina Mestshanskaya-strado. Subite il sentis febleso en la gambi, ed il komencis shancelar. La tota strado divenis neklara. Il perceptis, ke il havis la maladeso - tifo. La veturisto helpis e tiris JIVAGO de la strado. Plu tarde la mediko ne povis dicar, quale il venis, jacante sur la brul-ligno, heme.
15
Il deliris dum du semanti. Il vidis en sonjo Tonya, qua queris la tablo-lampo. Il vidis hela stradi. Il povis laborar. Ed il skribis. Il skribis per pasiono, quon il volis skribar ja sempre. Nur kelkfoye aparis yuna viro kun aziana okuli en siberiana mantelo e trublis. Il savis, ke ica yuna viro esis la morto. Ma pro quo la morto helpis skribar ilua poemo? Ka la morto povas advere helpar?
215
Lua poemo ne temas pri rezurekto o pri entombigo, ma pri la inter-tempo. La poemo nomesas „Konfuzo". Il volis skribar ja sempre, quale dum tri jorni tempesto ek nigra tero kombatas kontre la eterna personigo di amo, tam kam la ondi batas kontre la rivo. Du linei persekutas lu: Me esas joyoza, ke me povas tushar, ke me esas veka e povas sentar.
La tushado esas inferno, disfalo e morto, ma anke printempo, Magdalena e la vivo. Il devas vekar. Il devas sentar la vivo. Il devas rezurektar.
16
Lente il risaneskis. Unesme il ne serchis en sua felicego ad irga imaji, ma il aceptis omno, memoris pri nulo ed astonis pri nulo. Lua spozino donis a lu blanka pano kun butro, teo kun sukro ed anke kafeo. Il joyis pri la saporoza manjajo kam pri poezio e fabli - to omno il bezonis dum konvaleco. Ma kande il povis pensar itere, il questionis sua spozino: „De ube tu havas to omno?" „De tua Granya." „Qua esas Granya?" „Granya JIVAGO." „Ka Granya JIVAGO?"
„Nu, tua mi-fratulo Yevgraf ek Omsk. Kande tu esabis sen koncio, il vizitis nin ofte." „Kad en rentiro-mantelo?"
„Yes. Ka tu vidis lu, quankam tu esis sen koncio? Il renkontris tu irg-ube en domo, tale il raportis. Il volis prizentar su, ma il havis pavoro pro tu. Il lektas tua kozi. Nun il esas itere heme. Il volas, ke ni vizitas lu.
216
Il esas misterioza viro. Me kredas, il posedas streta kontakto kun la nova guverno. Il dicas, ke on devas evitar dum un o du yari la granda urbi e devas vivar sur la ruro. Me parolis kun lu pri la posedajo dil Krueger- familio. Il dicas, ke ni devas vehar adibe. Ibe on povas establisar gardeno, e la foresto stacas avan la pordo. On ne irez stulta kam mutono al bucherio." En aprilo voyajis la familio JIVAGO en la fora Uralo, al olima domeno Varykino, che la urbo Yuryatin.
Sepesma parto Dum la voyiro
1
En fino di marto venis la unesma varma dii, trompanta printempo-sendati, sequata de forta koldeso. La Gromeko-familio preparis haste la voyajo. On klarigis al intertempe sennombra lokacanti, ke la prepari esus generala netigo ante Pasko. Yuri JIVAGO esis kontre la voyajo. Il ne impedis la prepari, nam il kredis, ke en lasta momento omno fiaskus. Ma la afero progresis, e nun on devis serioze konsilar. Il advokis la familiala- rondo e parolis kun Tonya e la bopatro pri sua dubiti. „Do, ka vi kredas, ke me eroras, e do ni vehos?" il questionis.
Lua spozino sizis la vorto. „Tu dicas, ni devas vartar du yari, lore ni povas propozar en la regiono di Moskva parcelo ed erektar gardeno. Ma quo esas en la inter- tempo? Ka tu povas dicar nulo pri ica grava afero?"
217
„La pura idiotajo", sustenis Alexander Gromeko sua filiino.
„Bone, me kapitulacas", aprobis Yuri. „Me timas nur la absoluta necerteso. Ni iras per klozita okuli en la nekonoceso, sen irga imagino pri la situeso. De la tri homi en Varykino, du ne plus vivas, la matro e la avino, e la triesma, avulo Krueger, esas probable en karcero kom gajo-homo. Dum la lasta milito-yaro eventis irgo kun la foresto e la fabrikerio. Il vendis oli ad irga stranja personi o banko, ma ni savas nulo pri irga kontrato. Qua posedas la lando nun, me opinionas, qua instanco administras nun la lando? Kad on abatas ligno? Ka la fabrikerio laboras? Qua e quo havas ibe la povo, e qua havos la povo, se ni esas ibe?
Vi esperas, ke Mikulizyn salvos ni. Ma ka la olda administranto vivas ankore? Kad il vivas ankore en Varykino? Ni savas nulo pri lu! Ma pro quo disputas? Vi volas vehar. Me aprobas. Ni devas examenar, quale on nun voyajas. La afero ne permisas tardigo."
2
Yuri JIVAGO iris al staciono di Yaroslav. On duktis la voyajanti a ligna barili, qui iris tra omna saloni dil staciono. Sur la stonoza sulo jacis homi en griza manteli, tusis e sputis, kriis, sen respektar la eko en la vulti.
Esis multa maladi, qui transvivabis la tifo. Li ne trovabis liti en la hospitali, e nun devis servar la stacioni kom albergo. JIVAGO ne savis, ke la nombro esis tante granda.
218 „Vu bezonas dokumento por servo-voyajo", dicis la portisto kun blanka avantalo a Yuri. „Vu devas questionar singla dio. Treni esas rareso en ica dii. Tja, e lore (il frotis la polexo an la indiko-fingro)... Irga vari. Vu devas subornar. Altrakaze nula veho. Esas ja trista afero."
3
En ica tempo on vokis Alexander Gromeko pro konsultadi al Maxim Supra Soviet por Nacionala Ekonomio e Yuri JIVAGO a grave malada guvernala membro. Amba viri recevis honorario en la por ica tempi maxim valora formo, nam bilieto por nutrivi por la unesma privata disdono-loko.
Ica loko trovesis en la magazino di garnizono che la Simon-kuvento. La mediko e sua bopatro transiris la korti dil kirko e la kazerno ed atingis stonoza vulto, qua duktis al kelero. Dop ligna barilo esis la jeranto, qua pezis e disdonis sen hasto la nutrivi e trastrekizis oli de la listo.
Esis ibe apene homi.
„Me bezonas via pakiguro", dicis la jeranto a Yuri e Gromeko, pos ke il examenabis la bilieti. Amba viri astonesis, kande li recevis en la kusen-tegili farino, grueli, sukro, makaronii, lardo, sapono, alumeti e kaukaziana fromajo. Li kompresis lia poka, multa tegili aden du granda dorso-saki por ne despitigar la jeranto per lenteso, qua esabis tante grandanma. Li venis ek la kelero aden la fresha aero e sentis, ke li ne vivis por nulo, e ke Tonya, la yuna dom-siorino, laudus e prizus li.