9
Se la treno proximeskis ad irga staciono, Tonya levis
kelkete sua kapo sur la ligna lito por examenar tra la
apertita pordo, ka la loko esus bona por irga kambio-
komerco. To eventis anke nun. La lenta veho dil treno
vekigis el ek la mi-dormo. Esis nun plu granda staciono,
e la treno haltus por plu longa tempo.
Tonya sideskis, frotis la okuli e queris ek la saketo
bunta manuo-tuko kun diversa motivi.
Intertempe JIVAGO vekis. Il saltis adinfre e helpis
Tonya.
On vidis la arbori dil staciono, la branchi kovrita per dika nivo, quale se oli volis prizentar al treno pano e salo. La navani saltis ek la treno sur la trotuaro, ube ja stacis kelka komercistini, qui volis vendar kontrelege viktualii.
La homi liberigis la voyo pro la navani en lia nigra uniformi, quale se li esus skiisti en plena rapideso.
225
Dop la angulo dil staciono stacis multa ruranini ek la proxima vilaji kun kukombri, kazeo, rostita bovo-karno e kazeo-tarto ek sekal-farino. Eli konservis elia vari sub dika lit-kovrili pro la kaldeso. La mulieri e puerini timis la ruda navani-joki, ma anke ilia funciono, nam la detachmenti, qui kombatis kontre la nelegala komerco konsistis grandaparte ek navani.
La embaraseso dal ruranini ne duris longe. La treno haltis e la altra pasajanti venis. Omno intermixis su. La komerco prosperis.
Tonya preterms la ruranini, la manuo-tuko sur la shultro, quale se el volis lavar su dop la staciono per nivo. Voko resonis: „He, urbo-muliero, quon tu postulas por la tuko?"
Ma Tonya ne haltis, el iris kun sua spozulo pluse. En la grupo stacis ruranino kun nigra kapo-tuko, sur qua esis reda figuri. Elia senshama okuli cintilifis. El vidis a dextre e sinistre, examenis, ke ne existis danjero, iris a Tonya e forprenis la kovrilo de la vari. El susuris: „Videz! Ka tu konocas tala kozi? Ka tu ne volas havar? Rapide, altrakaze li forprenos mea vari. Donez a me tua manuo-tuko por la Polotok." Tonya questionis: „Quo esas Polotok, mea karino?" La ruranino klarigis, Polotok esus duima, rostita leporo e prizentis la animalo koram Tonya. „Donez a me tua manuo-tuko! Pro quo tu regardas tale? Ol ne esas hundo. Mea spozulo esas chasisto. Esas vera leporo." La komerco eventis. Amba partisi kredis facar bona kambio. Tonya shamis pro la povra ruranino. Ma la ruranino esis subite en hasto e desaparis kun elia amikino en profunda nivo heme.
226
En ica momento eventis tumulto. Olda muliero kriis ek
la turbo: „Adube tu kuras, tu nobla homo? Ube esas tua
pekunio, tu senskrupula kerlo? Ho, tu avida boko, restez
stacar! Kompano! Helpo! Rapto! Ibe fugas la furtisto!
Arestez lu!"
„Ma quala viro?"
„La viro sen barbo! Ibe! Il ridas!"
„Ka la viro kun la truo en maniko?"
„Yes, certe, yes!"
„Ka la viro kun la peco sur la maniko?" „Yes, yes, il esas la furtisto!" „Quo eventis hike?"
„Il prenis de la olda muliero lakto e pano, drinkis e manjis e desaparis. Nun el lamentas e ploras." „On devas persekutar lu. On ne povas tolerar to." „Probez nur! La viro konsistas preske nur ek kartochi! Il instruktos ya tu."
10
En dek-e-quaresma vagono voyajis plura viri, qui esis obligita por la laboro-armeo. Lia gardisto esis la soldato Voronyuk. En la grupo existis tri partikulara viri: la olima kasisto di statala brandi-taverno en Petrograd, Prokor Pritulyev, la dek-e-sis-yara Vasya Brykin, aprentiso ek feraj-komercerio, e la olda grizhara revolucionisto Kostoyed de Amur, qua konocis preske omna karceri ek la antea guverno. Omna rekrutiti esis inter su stranjera, ed unesme dum la voyajo li konoceskis. Dum la veho experiencis la kasisto Pritulyev e la aprentiso Brykin, ke li esis samlandani, e ke la treno transirus ica regiono plu tarde.
227
Pritulyev venis ek la urbo Malmysh, esis poka, variol- cikatroza, leda viro kun herisono-frizuro. Il portis nigra- sudorifanta griza redingoto, esis tacema kam idolo, meditis, frotis sua veruki sur la manui til oli sangifis e tandem pusifis.
Ante un yaro, il promenis sur la Nevski Prospekt e venis en policala kontrolo. Dum la kontrolo on trovis, ke il posedis nutrivo-karto por ne-laboristi ek la quaresma kategorio. On duktis lu e multa altra homi sub surveyo a kazerno. La plu multa homi venis trans Moskva al esto- fronto.
Pritulyev havis spozino en Luga, ube il ante la milito laborabis. Lua spozino experiencis pri lua nefortuno e hastis a Vologda por serchar lu, ma vane. El trovis nula persono.
En Peterburg Pritulyev kunvivis kun muliero, Pelageya Tyagunova. Ica muliero kun bela manui e dika hartreso, akompanis Pritulyev ek libera volo dum la transporto. Nulu povis komprenar, pro quo mulieri trovis Pritulyev dezirinda. En altra vagono voyajis helblonda e magra puerino kun la nomo Ogryskova, plusa konocatino di Pritulyev. La Tyagunova nomizis el „Siringo" e „Naztruo".
La amba mulieri esis rivalini ed evitis singla kontakto. Nulu savis quale la puerino e Pritulyev aranjis renkontro. Forsan eventis la kontakto, se on recevis ligno e karbono, nam omna voyajanti devis helpar dum la aceptado.
228 11
La historio di Brykin esis tote altra. Lua patro mortis en milito. Lua matro sendis lu de la vilajo a Peterburg al onklo en la aprentiseso.
Dum la vintro on vokis la onklo, qua posedis feraj- komercerio en Apraxin-korto, al lokala Soviet pro kelka informi. Ma il venis aden la falsa chambro. Hike sidis la komisiono por la laboro-armeo. Esis ibe multa homi. Subite aparis red-soldati, duktis la homi al Semyonovskiye-kazerni, ube li devis pasar la nokto. La sequanta dio on duktis li al staciono, ube treno a Vologda ja vartis por la transporto. La novajo pri la aresto da tante multe homi atingis la urbo en nula tempo. Multa parenti aparis che la staciono por prenar adio. Inter li esis anke Vasya e sua onklino, qua volis vidar la onklo ankore unfoye. La onklo pregis la gardisto Voronyuk, ke il povis irar de la greto a sua spozino por kurta momento. Ma la soldato volis garantio, ke la onklo retrovenus. Kom garantianto onklo ed onklino ofris la nevulo. La soldato aprobis, e nun on duktis Vasya aden la klozita tereno e la onklo darfis irar. Ma onklo ed onklino ne retroiris. Kande la trompo divenis evidenta, Vasya komencis plorar. Il falis koram la pedi dil gardisto, kisis ilua manui, ma vane. Il devis restar. La gardisto ne esis kruela viro, ma esis danjera tempo ed on devis plenigar la ordino. La gardisto responsis pri sua vivo por la korekta nombro, e tale venabis Vasya en la laboro- armeo.
La revolucionisto Kostoyed de Amur, qua posedis alta reputeso che la olima carala e nuna guverno, indikis che la surveyo pri la netolerebla situeso di Vasya.
229
La gardisto konfesis, ke advere existus krianta neyusteso, dicis ma, ke la nuna situeso e formala obstakli permisus nula aktivesi. Il esperis, ke on povus klarigar en loko la afero.
Vasya esis bela puerulo ed aspektis kam carala korpo- gardisto od anjelo en pikturi. Il esis pura e sincera kam nula altra persono. Il audis volunte la rakonti e konversi dal olduli. Lia vizajo lasis perceptar pri quala temo on jus parolis. La vizajo dil puerulo reflektis la signifiki dal vorti kam spegulo.
12
Kostoyed sidis supre kom gasto che la JIVAGO-familio e mordetis an la lepor-shultro, quan il recevabis da JIVAGO. Il timis aer-fluo e kataro. „Quala fluo, de ube ol venas?" il questionis ofte. Sempre itere il kambiis sua sido-plaso. Se il trovis justa plaso, lore il dicis: „Hike esas bona." Il plusmanjis, lekis sua fingri, netigis oli per posho-tuko, dankis e klarigis: „La fluo venas ek la fenestro. Ni devas klovagar ol. Ma ankore unfoye pri nia disputo. Vu eroras, doktoro. Rostita leporo esas splendida. Ma la dedukto, ke la vilajo esus en bona stando esas riska penso, extreme audacoza."
„Ho, ma no", respondis Yuri JIVAGO. „Regardez nur la stacioni. La arbori stacas ankore. La fenci anke. Ed ica merkati, la ruranini! La maxim pura plezuro, ica aspekto! Existas ankore vivo. Irgu havas joyo. To justifikas omno."
230 „Yes, se lo esus tale. Ma no, vu ne konocas la situeso. Vu devas trairar la regiono, for de la treno-lineo! Omnaloke permananta tumulti inter la rurani. Kontre blanka e reda trupi, segun la ceptro. Forsan vu dicos, la rurano esas kontre singla ordino e ne savas quon il volas, ma no, il volas tote altra afero kam ni amba. Kande la revoluciono vekigis lu, il kredis ke sua libera vivo venus, sen irga dependo. Ma nun il trovesas en la tenalio dil nova socialista super-stato. E la vilajo ne trovas kalmeso. Vu ma dicas, ke la rurani standas bone. Vu savas nulo, mea amiko, e vu volas savar anke nulo." „Korekte, tote korekte! Pro quo me devas sorgar por omni ed omno? La tempo ne indulgos me, e mea taski kreskos. Do me darfas ignorar fakti! Vu dicas, mea vorti ne esus identa kun la realeso. Kad en Rusia existas irga realeso? Ol celas su. Pro quo me ne povas kredar, ke la vilajo prosperas, anke se to esas eroro? Quale me povas vivar? Ma me devas vivar, me havas familio." JIVAGO facis gesto per la manuo. Lua bopatro povis finar la disputo kun Kostoyed. La mediko glitis sur la ligna lito til la fino e vidis adinfre por examenar la situeso.