„Esis certe Strelnikov. Kuras-treno kun specala
destino."
„Yes."
„Il kombatas kontre la blanka armeo kam monstro." „Kontre Galeyev" „Quala persono esas il?"
„Ataman. Il devas blokusar Yuryatin kun la sklovakiani. La raskalo esas nekoncesema. Ataman Galayev." „Ka tu ne opinionas princo Galileyev?" „Tala princi ne existas. Pobable anke Ali Kurban" „Ali Kurban esas altra persono."
22
JIVAGO vekis matine. Il sonjabis pri bela kozi. La libera e beata sentimento venis itere. La treno haltis irg- ube. E ja itere on audis aquo-falo, forsan la olda, forsan anke irga nova.
JIVAGO endormis denove, e en mi-dormo il kredis audar tumulto e pazi. Kostoyed disputis kun la duktanto dil eskorto, amba viri kriis. Extere divenis ankore plu bela kam antee. En la aero jacis magio, printempo, la lasta nivo, flori, aromo e fresha tero, tale singlakaze kredis JIVAGO en sonjo.
242
23
Tonya dicis matine: „Tu esas komika, Yura. Plena de kontredici. Nulu povis vekigar tu dum la disputo e la tumulto hodie nokto. Nokte Pritulyev e Vasya Brykin fugis. E Tyagunova ed Ogryskova, yes, e Voronyuk. Omni! Ka tu komprenas? Quale? Nulu savas. Voronyuk volis sekureso, kande il deskovris la fugo dal altra personi. Ma quo eventis kun la li? On kredas, ke la mulieri portas kulpo. Forsan mortigis unu ek la mulieri altra muliero. La chef-gardisto iris al lokomotivo: Pro quo vu donas la signo por la departo? Ni devas kaptar unesme la fuganti. En la nomo dil lego!' La lokomotivisto dicas: „No! Quon vu pensas! Vu esas fola! Me havas soldati por la fronto e la maxim alta grado di impero! E me vartez pro vua fuganti?' Nun amba viri supervarsis Kostoyed kun reprochi. Pro quo, il, la revolucionisto, viro kun raciono, ne impedis la fugo! Nu, Kostoyed savis respondar. 'Ho', il dicis. 'Ka la kaptito devas gardar la gardisto?' Mi probis vekigar tu, Yura, ma vane, nula kanono povis vekigar tu. Ma pri to altra foyo. Mea Deo, patro, Yura, videz! Quale bela!" Li vidis ek la fenestro vasta ebenajo, qua esis til la horizonto kovrita per inundo. La kauzo esis irg-ube rivero, qua kreskis super la rivo. On povis kredar, ke la treno vehis direte tra la aquo. La aquo-surfaco esis en kelka loki dil stalblua koloro. En ica senfina aquo- dezerto lojis, ecepte prati e bushi anke blanka nubo- koloni, qui atingis kam fosti la sulo. En la mezo dil aquo on vidis streta landlango. „Anadi!" vokis profesoro Gromeko e vidis en la direciono. „Ube?"
„Ibe che la insulo! Ho, nun oli flugas aden la cielo."
243
„Ho yes, me vidas! Alexander Alexandrovitsh, me devas parolar kun vu. Me trovas la fugo dil homi splendida afero. Esis pacema afero, sen irga noco kontre altra personi. Li forkuris simple, kam fluanta aquo."
24
La blanka nokto en la nordo fineskis. On vidis omno kam iluziono: monto, foresto, abismo. La foresto montris olua unesma verdajo. Ol stacis infre de monto, avan abismo. En la proximeso trovesis aquo- falo. On vidis ol de la bordo dil abismo. Vasya Brykin ja konocis la mixajo ek timo e vervo ed evitis nun la voyo adibe.
La aquo-falo esis unika en la tota cirkumajo. Ol kauzis pavoro ed hororo, kam drako o monstro ek fablo. Ek la altajo precipitis la aquo-falo sur roko e dividis su. Vasya jacis en sua mantelo en foresto. Dum la matino aparis granda ucelo de la monto, deskriptis eleganta cirklo super la foresto e sideskis sur abieto, ibe ube Vasya jacis. Il levis la kapo, vidis la kolori dil ucelo e susuris kam en tranco „Ronsha" - tale on nomizis la ucelo en Uralo. Lore il levis su, prenis la mantelo ed iris a sua akompanantino. Il dicis: „Ni iros, onklino Pelageya. Vu obtenos ankore kataro. Pro quo vu regardas me? Ni devas irar. E ni devas restar en la proximeso dil vilaji. Ibe on helpos a ni. Ni ne povas mortar pro hungro. Onklo Voronyuk serchos ni. Pro quo vu ne parolas? Ka vu esas trista? Pro onklino Ogryskova? Elu vivas e forkuris. Anke onklo Pritulyev. Do, venez! Ni devas irar."
Pelageya levis su, donis a Vasya la manuo e dicis: „Bone, mea trezoro"
244 25
Kun jemanta vagoni vehis la treno trans monto. Infre kreskis yuna mix-foresto kun poka arbori. En valo jacis prati, qui esis nun sen aquo. Sur la herbo jacis omnaloke diversa trunki, qui esis determinita por traversi. La alt- aquo duktabis oli adibe.
La yuna foresto esis nun preske kalva kam en vintro. La
burjoni semblis superflua kam sordidajo, ma jus to esis
vivo, qua sizis la arbori en foresto.
Hike ed ibe stacis birki kun poka, fresha folii. Oli odoris
a rezino, rezino ek qua on produktas lako.
Ja balde atingis la treno klarajo. En la mezo dil loko
jacis gigantala tri-metro-trunki. Hike la lokomotivisto
frenagis. La treno restis stacar kun lejera inklineso en la
granda arko dil kurvo.
La lokomotivo sonigis alta hela toni, ed irgu vokis ulo. La voyajanti savis, ke la lokomotivo haltis por recevar ligno por la kombusteblo.
La pordi dil vagoni aperteskis. Sur la trotuaro trovesis turbo kam homi ek poka urbo. La rekrutiti ek la unesma vagoni ne devis partoprenar.
La libera ligno en la klarajo ne suficis por plenigar la tendro. On devis dissegar kelka longa trunki. On disdonis la segili ek la lokomotivo al du-viro-grupi. Anke la profesoro e la mediko obtenis segili. Ek la pordi dil vagoni on vidis gaya soldato-vizaji. Esis yuna viri, studenti, gimnaziani e serioza laboristi e patri di familii sen militala formaco o konoci pri la kombato. Li jokis e vokis, nam li ne volis reflektar pri la milito. Li savis, ke li esus ja balde en tumulto.
245
Li mokis pri la voyajanti, qui segis. „He, avulo, dicez simple, ke tu esas ankore infanteto, ke tu volas vidar tua matreto, ke tu ne povas laborar. He, Marva, atencez tua kostumo, altrakaze tu esos nuda! He, puerino, ne irez aden la foresto, me esos tua spozulo!"
26
En foresto stacis kelka sego-tresti ek palisi. JIVAGO e la profesoro serchis libera sego-tresto por segar. Esis printempo e la tero aparis ek la nivo, kam la yaro antee. Humideso vaporis ek la foresto e la tero semblis kam kaosa chambro kun quitigi, letri e paperi ek diversa epoki.
„Lente! Altrakaze vu fatigesos", dicis JIVAGO a sua bopatro e propozis pauzo.
Tra la foresto resonis kam en ritmo la rauka tono dil altra segili. En vasta foreso probis naktigalo olua unesma koncerto e same anke turdo. La vaporo ek la lokomotivo levis su aden la cielo, ed on audis bruiso kam lakto, qua eskapas ek la poto en infanto-chambro. „Vu volis parolar kun me", memorigis profesoro Gromeko sua bofiliulo. „Ka tu savas? Kande la anadi flugis aden la cielo, dum la inundo?" „Ho, korekta. Ma quale me povas dicar lo? Ni vehas sempre plu profunda aden la lando. La tota regiono esas en tunulto. Ni atingos ja balde nia skopo. Quon ni trovos ibe, ni ne savas. Ni devas facar en singla kazo konsento. Me ne parolas hike pri konvinkesi. To esus absurda. Ni konocas unu la altru bone. Ni esas poka mondo, singlu por su, se anke kun diversa opinioni pri la mondo. To esas klara. No, ni devas determinar nia futura konduto por evitar shamo"
246
„Ja bone, me komprenas. Tu trovis la korekta vorti. Do, ka tu savas ankore, kande tu donis a me la propagofolio kun la dekreti en vintro dum la nivo-tempesto? En ica folio esis omno klara, sen konceso, simpla. Ma tala idei vivas nur en la kapi dil autori. La politiko kambias omno. Quon me povas dicar? Ica filozofio esas stranjera por me. Ica povo esas kontre ni. Dum la revoluciono, nulu questionis me pro permiso. Ma on donacis a me fido, e tale me esas nun en obligo. Tonya esperas, ke ni povas oportune erektar legum-gardeno. Quon me povas respondar? Me ne konocas la hikala tero, la klimato, la sezoni. Ka hike povas kreskar irgo? Bone, ma ka ni facas la vasta voyajo pro legumo? No, ni havas altra skopo. No, ni volas partoprenar en irga maniero en vivo. Ni volas disdonar nia olda foresti, mashini, utensili, ne pro profito, no, pro moderna, kaosala koncio. Yes. La historio pri la posedajo en Rusia fineskis. La Gromeko- familio departis ja en la antea generaciono la ideo pri la profito."
27
La aero esis tepida e sufokanta, e Yuri JIVAGO ne povis dormar. Lua kap-kuseno esis humida. Il livis nelaute sua ligna lito ed apertis la vagon-pordo. Vaporo falis en lua vizajo. Nebulo, il pensis, nebulo. La dio esos varmega. Pro to la desfacila respiro, la mala dormo. La treno haltis che granda staciono, probable centra punto. La vagoni esis kovrita per nebulo. En la foreso on audis du speci di bruisi. La unesma bruiso esis kam spular linjo en aquo, la duesma bruiso esis kam tondro.