28
En la aero esis la odoro dil komencanta vintro, la odoro da olda acero-folii, nivo, densa vaporo ek lokomotivi e varma pano ek la bakeyo en kelero dil restorerio. Treni venis ed iris. On aranjis la treni e desmuntaris oli, dum la manovristi brandisis poka reda flageti. Resonis la signalkorni dil gardisti, la tril-siflili dil manovristi e la bas-sireni dil lokomotivi en omna nuancari. Fumuro acensis aden la cielo. Lokomotivi stacis pronta por la departo, oli eskaldis la frostanta vintro-nubi per varmega vaporo.
Alonge la relo-voyo iris la voyo-gardisto, Fuflygin, injenioro, e la voyo-mastro Pavel Antipov hike ed ibe. Antipov plendis en la restauro pri la materialo, quan on livrabis por la novigo dal reli. La stalo esis mala. La reli ne povis tolerar la rupto-probo e devis disruptar dum harda frosto. On aceptis la plendi da Antipov en stoika kalmeso. Irga persono profitis pri la livri. Fuflygin portis chera peliso e nova civila vestaro ek cheviot-lano. Sempre itere il regardis fiere sua vestono, la akra pantalono-falduro e la eleganta shui. La vorti da Antipov eniris ilua oreli e departis oli. Il pripensis la propra problemi, vidis sur sua horlojeto e semblis nervoza.
„Certe, certa, kara amiko", il interruptis Antipov. „Ma to esas valida nur por la chef-voyi, por la forte uzata linei. Ma quo esas hike? Reli por vakua vagoni, kelkfoye anke repozo-reli por olda lokomotivi. Pro quo tu agitas? Esas ya nenecesa! Hike povus esar anke reli ek ligno!"
Fuflygin vidis sur la horlojeto klozis la kovrilo e vidis al choseo. En la kurvo on vidis fiakro.
29
Esis la propra jungajo. Ilua spozino volis kunprenar lu. La veturisto lasis haltar la kavali preske koram la reli. Il devis kalmigar la animali pro la fervoyo kam gardistino di infanti. En la kuseni sidis bela damo. „Do, kara amiko, ni parolos altra foyo", dicis Fuflygin per indiferenta manuo-movo. „Me havas altra problemi. Existas plu importanta aferi kam tua plendi." La fiakro kun la gespozi forrulis.
6
Pos kelka hori, ante la krepuskulo, kreskis ek la agro du figuri ek la tero, qui esabis antee nevidebla. Ili iris rapide e vidis sempre itere ad-dope. Esis Antipov e Tiversin.
„Venez", dicis Tiversin. „Me ne timas provokisti, ma me timas ke la altri finos lia konflikto e venos a ni. Me ne povas vidar li. Se omni esas tale hezitema, singla ago esos superflua, mem la komitato. Pro quo la ludo kun la fairo? Tu esas anke ne multe plu bona. Tu subtenas ica kazeo pri la lineo Moskva-Peterburg." „Mea Darja havas ventro-tifo. Me devas transportar elu al hospitalo. Til lore nulu povas kalkular kun me." „Hodie esas pago-dio. Me iros al kontoro. Se hodie ne esus pago-dio, che Deo, me finus la tota afero en propra regio"
„E quale, se me darfas questionar?"
„Tote simple! Me iras aden la chambro dil kaldiero, me
donos la signo per la sireno, e fino."
Ili adiis ed iris diversa direcioni.
Tiversin iris al urbo alonge la reli. Il renkontris multa homi e supozis ke la pago ja balde fineskis.
30
La krepuskulo komencis. Sur la vakua placo stacis laboristi koram la kontoro, qui esis sen tasko. Lanterni dil kontoro jetis lumo super li. Che la eniro al placo la fiakro di Fuflygin haltis. Lua spozino, Fuflygina, sidis ankore en la sama posturo. El vartis a sua spozulo, qua volis querar la pekunio ek la kontoro. Subite falis nivo-pluvo. La veturisto departis sua sidilo por kovrar la veturilo kun ledra tendo. Dum ica aktiveso, siorino Fuflygina regardis la arjenta, aquoza paplo, qua cintilifis en lumo dil kontor-lanterni. Elua absenta regardo glitis tra la laboristi, quale se elua okuli penetrus nebulo o tenua pluvo.
Tiversin kaptis elua regardo hazarde. Il semblis embarasata, pro to il retretis su, sen reverenco por ne renkontrar elua spozulo en kontoro. Il iris al senbrila laboreyi, ube la turno-tablo jacis kun la reli, qua duktis al depozajo dil lokomotivi.
„Tiversin! Kiprian!" vokis kelka voci ek la tenebro. Che la laboreyi stacis kelka viri. En la laboreyo irgu kriis ed infanto ploris.
„Kiprian Savelyevitsh, vu devas helpar al puerulo", dicis muliero ek la grupo.
La olda mastro Pyotr Kudoleyev batis segun olda kustumo sua viktimo, la minora aprentiso Iusup. Kudoleyev ne esabis sempre la monstro por sua aprentisi, drinkero e batanto. Existis tempo, ube la filiini di komercisti e popi ek la nobla quartero di Moskva jetis amoroza regardi al impozanta viro. Ma la matro di Tiversin, qua esis ante la exameno en la diocezala skolo, e quan il amis, refuzis. El spozigis ilua kamarado, la lokomotiv-duktanto Saveli Tiversin.
31
Pos la kruela morto di Saveli Tiversin (il forbrulis dum karambolo da du treni, 1888) Kudoleyev novigis sua ofro, ma Marfa Tiversina refuzis itere. Depos ica tempo, Kudoleyev drinkis e furiis kontre la tota mondo, qua kauzabis lua desfortuno.
Iusup esis la filiulo di Himasetdin, la dom-mastro en la domo di Tiversin. Tiversin prenis la puerulo sub sua shirmado. To kauzis la rankoro di Kudoleyev. „Quale tu tenas la limilo, tu aziano!" kriis Kudoleyev, batante Iusup. „Kad on tale povas limar la aristo? Tu fushas la tota laboro, tu Allah-Mullah-brid-okulo!" „Ve, ve! Me facos to nultempe itere, nultempe, vere, onkleto!"
„Me dicis ja milfoye, duktez la spindelo unesme adavane, lore fermigez la shafto, ma no, tu savas omno plu bona. Tu disruptis preske la spindelo, tu mizera hundacho!"
„Me ne tushis la spindelo, onkleto, certe ne!"
„Pro quo tu tormentas la puerulo?" questionis Tiversin,
pos ke il urjis su tra la turbo.
„Se du hundi kombatis unu kontre la altru, la triesma hundo ne intervenez", vokis Kudoleyev. „Me volas savar, pro quo tu tormentas la puerulo!" „E me dicas a tu, desaparez, tu pia apostolo. La morto esus ankore nulo por lu! Ica sterko-skarabeo disruptis preske mea spindelo! Il devas kisar mea manui, pro ke il vivas ankore, la brid-okula satano. Me ya nur tiris lua oereli."
„Pro ica bagatelo, onklo Kudoleyev! Shamez, vere! Olda mastro, griza hari, ma sen raciono!" „Desaparez, altrakaze me batos tua anmo ek la korpo! Tu hundo! Tu misparturo! Tu fish-sango! Me ya konocas tua matro, ica ardoroza katino!"
32
Quo nun eventis duris un minuto. Amba viri sizis la unesma utensilo sur la labor-benki, e li certe mortigabus unu la altru, se ne quik viri venabus por intervenar. Kudoleyev e Tiversin stacis pala, kun sango-durstanta okuli. Pro agiteso nulu povis parolar. On tenis lia brakii ferme. Li volis liberigar su per omna forteso, e de lia vesti saltis butoni e hoki, dum la bruiso cirkum li divenis sempre plu lauta e plu lauta. „Forprenez la cizelilo, la cizelilo me dicas, altrakaze il mortigos lu!" - „Kalma, kalma, onklo Pyotr!" - „Pro quo ni facas ica ceremonii? Li apartenas dop seruro e riglo, fino!"
Subite Tiversin povis liberigar su ek la embraco e saltis al pordo. Unesme on volis persekutar lu, lore ma on renuncis. Tiversin ne volis kombatar. Il desaparis sen turnar la kapo. Cirkum Tiversin esis autunala humideso, nokto e tenebro. „Tu volas facar bona ago por li, ma li tiras la kultelo" Il ne savis a quala direciono il iris. Quala mondo da falseso ed infameso! Hike grasa aristokratino riskas elua superba regardo al laboristi, ed ibe dekadanta viktimo ek ica socio trovis plezuro uzar violento kontre lua egalo. Il odiis ica mondo. Il kuris, quale se il povus manifestar plu bona tempo, mondo kun racionala e harmoniala normi. Il savis, ke la kaoso sur la lineo, la diskuti, la kunveni e la decido pri la striko nur la unesma pazi esis sur longa voyo. Lua agiteso kreskis, ed il volis finar la disto per un pazo, sen respirar. Il hastis e lua pedi savis en quala direciono oli devis kurar.