44
„Me opinionas en certena modo lo sama. Ma Tolstoi dicas, se la homo tendencas sempre itere al beleso, il devas departar lo bonajo"
„Ka vu opinionas la afero esus inversa? Ka la mondo trovus salvo per beleso, mitologio, per Rosanov e Dostoyevski?"
„Momento, me dicos quon me pensas. Se on povas domtar la animalo en homo nur per karcero ed inferno, lore la maxim alta idealo por la homo esus la domtero kun la flogilo en la manuo, ma ne la pia predikanto. Ma ne la mazo kreis la progreso por la homo, ma la muziko, la pacema vereso, la forteso dil ideala exemplo. Til hodie on kredis, ke la fundamento en Evangelio esus la morala instrukti e la reguli. Ma por me esas importanta, ke Kristo parolas en paraboli ek la diala vivo por klarigar la vereso por singla homo. La kontakto inter la homi esas nemortiva afero, e la vivo esas simbola e plena de signifiko."
„Me komprenas nula vorto. Vu devas skribar libro pri ica temo."
Pos ke la vizitanto irabis, Vedenyapin sentis forta ecito. Il iracis kontre su ipsa, pro ke il parolabis pri sua personala pensi koram ica ligno-kapo, quankam icu ne montris anke nur irga movo. Lore ma lua iraco desaparis subite. Simple tale. Il obliviis sua gasto tote, quale se ica persono nultempe existabis. Altra kozo venis en lua senso. Il ne skribis dio-libro, ma il notis tamen unfoye o dufoye en yaro certena pensi en dika kayero. E nun il sizis la kayero e skribis per granda, klara literi sequanta vorti sur la blanka papero:
45
„Dum la tota dio me despiteskis pri ica stulta Shlesinger. Elu aparas matine e sidas che me til la dimezo. El enoyigas me dum tota du hori per la recitado da irga imbecileso. La poemi dal simbolisto A. por la simfonio dal kompozisto B. kun fantomi e la voci dal quar elementi. Me toleris el tre longa, lore ma me suplikis el irar.
Subite me komprenis, pro quo tala kozi esas falsa e nesuportebla, mem en Faust'. La intereso pri ica kozi esas mentiema. La moderna homo ne volas to. Se il volas explorar la universo, il serchos en la fiziko e ne en hexametri da Hesiod.
Ma ne esas nur, ke ica formi esas olda. La kerno esas, ke ica fairo-fantomi ed aquo-koboldi kreas nova konfuzo, ube la cienco kreis ja klareso. La punto esas, ke ica formo iras kontre la karaktero en la nuna arto, kontre la esenco e la movadi en la hodia arto. Kosmala mitologio esis tote normala en la antiqua mondo. Existis ankore ne multa homi e la naturo esis ankore naturo. Mamuti iris tra la regiono, e la memoro pri dinosaurii e draki esis ankore fresha. La naturo esis por la homo tre proxima e la mondo esis plena de deala enti. Esis la unesma pagino en la kroniko dal homaro, la pre-unesma komenco.
Ica antiqua mondo trovis en Roma pro tro-populizeso olua fino.
Roma esis la kaoso: exterlanda idoli, sklavi, cielala imagini e mondala imagini, homi ek omna regioni, sodomio, duopla mentono, mortigado da inteligenta sklavi al fishi ed iliterala imperiestri. La homi destruktis su reciproke en la koridori dil Koloseum, e li sufris.
46
Ed en ica amaso da marmora ed ora trivialeso aparis la simpla, provincala, radianta ma tamen homala menuzisto ek Galilea. E de ica momento ne existis idoli e populi, ma la homo kom karpentisto, kom rurano, kom pastoro inter la mutoni dum la sunsubiro, ne la heroo, ma la homo, pri qua on kantas en la lulkanti dal matri, quan on vidas en la pikturi dil galerii en la tota mondo."
11
La cirkumajo di Petrovka aspektis quale Peterburgala angulo en Moskva. Bela edifici sur amba lateri dil strado, eleganta stuko-fasadi, librerio, biblioteko, kartografiala instituto, neta tabak-vendeyo, bona restorerio e gas-lanterni en solida konsoli. Dum la vintro ica distrikto aspektis tenebra e neacesebla. Hike lojis serioza liber-profesionuli, qui ganis bone. En luxoza un-chambro-lojeyo lojis en la unesma etajo Viktor Komarovski. Lua menajistino Ema Ernestovna sorgis por omna aferi, quankam el nulloke intervenis. El esis la bona feino en lua solitareso ed aranjis neaudebla e nevidebla la tota menajo.
Il rekompensis elua laboro per kavalierala gratitudo, ed il permisis nur gasti o vizitanti, qui kunvenis en elua simpla yunina mondo. En la lojeyo regnis la kalmeso da kuvento. Dika, longa kurteni, nula polvo, nula makulo, kam en operacala chambro.
Dum la sundio Komarovski promenis ante la dejuno kun la buldogo tra la Petrovka e Kusnezki Most. Lua akompananto esis la aktoro Konstantin Satanidi. Li jokis pri la mondo plena de desestimo, nur por plenigar la amba trotuari per lia lauta ed infama vibradi.
47
La vetero esis nekonstanta. Guti falis sur la avan-tekto. La tekti konversis inter su kam en printempo. Desfrostis.
Elu esis dum la tota voyo kam sen raciono, ed unesme en hemo el komprenis quo eventabis. Omni dormis en domo. El rigideskis itere e sideskis koram la tualeto-tablo di elua matro. El portis preske blanka kostumo kun longa velo, quin el prenabis ek la butiko di talioro, quale se el volis irar a travesti-balo. Tale el sidis koram elua propra portreto e vidis tamen nulo. El depozis elua brakii sur la tablo e lasis sinkar elua kapo.
Se elua matro audus pri ica afero, el mortigus Lara, unesme Lara e lore su ipsa.
Quo eventis? E quale? Pro quo el ne pensis plu frue pri ica aferi? Nun esis tro tarde.
Nun el esis, quale on dicas, lejera puerino. El esis kam muliero ek franca romano. Morge el irus al gimnazio, ed el sidus ensemble kun la poka puerini, qui esis ankore infanteti, sur la benko. O Deo, o Deo, quale povis eventar to?
Forsan, irga-tempe, pos multa, multa yari, el naracus lo ad Olya Dyomina. Ed Olya prenus elua kapo en la brakii e plorus.
Koram la fenestro la guti susuris, e la desfrosto babilis. Irg-ube frapis viro kontre la pordo dil vicino. Lara ne levis la kapo. Elua shultri tremis. El ploris.
13
„Ema Ernestovna, kara, to ne esas importanta! Me simple ne volas!"
48
Il forjetis irga mansheti e kamizi sur la tapiso e sur la sofao. Il apertis tirkesti e klozis oli, ma il ne savis quon il serchis.
Il deziregis elu tre, ma dum ica sundio il ne povis vidar el. Il hastis tra la chambri kam sovaja animalo e ne savis quon il povus facar.
El esis unika en elua charmo. Elua manui semblis kam aristokrata pensmaniero. Elua ombri sur la tapeti dil chambro memoris pri elua pureso. La kamizo embracis elua mami kam rigide tensita tuko sur telo. Komarovski tamburagis per la fingri kontre la fenestro, en sama mezuro kam la kavali, qui trotis trans la asfalto dil strado. Il susuris „Lara" e klozis la okuli. En pensi il tenis elua kapo en la manui, la kapo dil puerino, qua dormis, e qua ne savis, ke du okuli observis el horo- longa. La beleso di elua hari, qui jacis sur la kuseno, penetris kam fumuro en ilua okuli ed aden ilua anmo. Lua promeno dum la sundio ne eventis. Il iris kun Jack kelka pazi sur la trotuaro e restis stacar. Il pensis pri la Kusnezki Most, pri la joki da Satanidi e pri la konocati. No, to esis tro multe por lua fortesi! Oh, quale il odiis omna ica aferi! Il retroiris e la hundo astonis. La animalo vidis a lu desfidante, ma obediis. Me esas kam en tranco, il pensis. Quo signifikas to? Ka koncienco, kompato, repento? Ka forsan pavoro? No, il ya savis, ke el esis en sekureso, en elua hemo. Ma pro quo il devis pensar sempre pri el? Komarovski eniris la domo e la eskalero. Il restis stacar. Hike existis veneziana fenestro kun blazono en la anguli dil fenestro. Bunta lumo falis sur la sulo. Ma Kamarovski ne volis plusirar.
Il devis kombatar kontre ica konsumanta, destruktanta avideso!
49
Il ne esis puerulo. Se ica poka puerino, la filiino di sua mortinta amiko, ica infanto, ne pluse esus objekto por amuzo, ma la personigo da sua foleso, quo eventus kun lu? Il devis ganar klara kapo! Il devis trovar su ipsa, devis restar che sua kustumi, altrakaze katastrofo eventus.
Komarovski sizis la parapeto ferme, tale ke sua fingri doloris, klozis la okuli e departis bruske la domo. Jack vidis a Komarovski kam bavanta olda nano kun pendanta vangi. La hundo odiis Lara. Ol lacerabis la kalzi di Lara, grincante per la denti. Lara esis rivalo por Jack, tale quale se el povus infektar olua siorulo kun homala sentimenti.