Лёгка падаў сьнег. Пад хлеўчыкам дробны дзядок калоў дровы. Блізка рагацела вядро, удараючы аб кругі студні. I заўзята енчылі гусі, заглушваючы гультаяваты брэх. Праз панадворак праехала грузавая машына, нудна равучы, i Сьцяпан апрытомнеў ад зьдзіўленьня тым, што ён ня згледзеў, адкуль яна зьявілася. Забзычэлі шыбы й на падваконьнік упаў перасохлы кіт.
Было дрымотна.
— ...панна Ліза, дзе, хвароба, рахункі... Я й туды, я й сюды, во, мала шыю не скруціўшы...
Дзяўчына, названая Лізай, кленчыла над штабелікам зьвязак з дакумантамі, складзеных на падлозе пад сьцяною. Яе закароткая сукенка агольвала кульшы моцных сялянскіх ног; неапэтычна абсоўваліся зь іх панчохі. Адкідаючы з вачэй доўгія валасы, яна працавіта шукала патрэбнае. "Яны ненавідзяць мяне! — думаў Сьцяпан. Ён паправіў накінутае на плечы паліто. — Я парушаю ім рытм дня, наводжу на іх сумятню ў імя чортведама чаго! Ярархію ўгворана бязьдзейнікам; Сумленевіч атрымоўвае грошы за перашкаджаньне іншым. Ды, наогул, адміністраваньне, занатоўваньне зробленага, ёсьць гульня ў дзёньнік жыцьця, непрыдатны, бо яно не паўтараецца, не пераходзіць яшчэ раз цераз пройдзенае..."
— А-а-а-га-га-га, маразеча! — увайшоў той дзядок, скінуў рукавіцы й запхнуў іх за пасак, якім падперазаў сабе кажух. Дакрануўся ён рукамі да печкі: весела гарэлі палены. — Ну, будзе чым паліць. Адкуль людзі й набралі, гэта, у Галадоўскім лесе такой смаліны?! — гаварыў ён па— беларуску й, як бы ад таго, кожны рупней узяўся за работу. — Пані, — сказаў ён да белай бабы, якая гарбела над картатэкай, — якіясьці чужыя прыяжджалі ўночы на наш склад. "Адмыкай, дзеду, шопу: будзем цымант браць", — казалі яны. А я ім: "Як-жа поначы мяшкі валачыць?" Кажу: "Удзень трэба". А яны мне: "Не п..., стары!" "А паперу вам начальнік даў? — пытаю ў іх. — Я-ж тут стораж!" — "Нашто табе папера, — сказалі яны, — калі ты чытаць ня ўмееш..." (Баба чуйна зіркнула на Сьцяпана.) Я ім ключа ня даў, дык яны зьбілі замок ламішчам, набралі таго цыманту, колькі хацелі, ды паперлі зь ім кудысьці. Нічога я ім больш не гаварыў, бо зь імі швагер начальніка быў, значыць, дырэктара. Швагер шваграм, але падумаў сабе я, скажу вам, каб ведалі, хоць не першыня гэта...
— Прынясіце, бацька, яшчэ дроў. У холад, хвароба, кідае...
— Ага, зіма бярэцца, — дзядок паслухмяна патэпаў назад. — А дабра, пані, павезьлі яны поўны кузаў. Навалілі мяшкоў, бы мукі якой...
Узьнімалася замець. Зьмерзлая плахта бялізны на вятрыску пужліва скрэбла па ваконнай раме, падлятаючы зьлева (у будынку, відаць, жыла сям'я). Па-хлапцоўску насьвістваў вецер; Сьцяпан услухоўваўся ў яго мэлёдыку, перабіваючы дрымотную нуду здогадамі, ці ў падрубе ёсьць вэнтыляцыйная адтуліна ў склеп з бульбай, нядбайна заткнутая анучай...
— Вось, хвароба, вы пачытайце гэтыя камплекты, — перад Сумленевічам паўстаў загадчык сэкцыі паслугаў, абціраючы рукавом пыл з пажоўклых канцылярскіх зьвязак. — Пакуль вы пракапаецеся празь іх, дык мы вам падкінем...
Ліза, у несьвядома распуснай позе, падцягвалася. Зноў укленчыла, падклаўшы пад калені ілюстраваны часопіс моды. Быццам прымушаная бандай да ганьбы.
Сумленевіч прабыў у Бельску пятніцу й суботу. У панадзелак дакончыў ён кантроль, склаў пратакол зь яго.
— Я, слухай ты, ня маю часу чытаць тваю пісаніну, — дырэктар адсунуў пратакол, які Сьцяпан паклаў перад ім для подпісу. — Прыяжджаеце сюды, дурыце сраку!..
— Добра, пане дырэктар. Я зраблю на пратаколе адзнаку, што вы яго не падпісалі...
— Якую гэта адзнаку?! Вы толькі ўмееце неспакоіць людзей, а справу цягнуць дык нямаш каму, — буркліва гаварыў ён. — Лёгка вам, у мяккіх крэслах разваліўшыся, павучаць нас: тое зроблена ня так, а гэта — ня сяк... Запыталі-б, здаецца, ці ня трэба дапамагчы аддзелу ў чым— небудзь? Ды дзе там!
— Выяўленьне слабых месцаў у вас — гэта i ёсьць наша дапамога вам.