Быццам разумеючы думкі мужа, Кіра пакуль нічым, зьвязаным са справай, не цікавілася. Між ёй і маці дайшло, праўда, да сьцішанай сваркі, значэньне якой усьвядоміў Сьцяпан пазьней. Пачаткова толькі здагадваўся ён, што дачка супыняе маці ў яе сувязах з мужчынам, якія абнеслаўляюць дом. Менавіта, заходзіў да цешчы нейкі прыяцель сям'і, не першай маладосьці й несумненны ўдавец. Сьцяпана зьдзіўляла тое, як гэты чалавек можа не адчуваць уласнай няёмкасьці. Ад госьця павейвала пахамі дарагіх адэкалёнаў, а яго сівюткія валасы, беззаганна падстрыжаныя, прыдавалі яму незаслужана шаноўнай павагі. Пілі яны гарбату зь ім, як бы цярпліва чакаючы прыходу дадому гаспадара; Сьцяпан часамі адгаворваўся ад гэтага вечараваньня неадкладнымі заняткамі, тэрміновымі заданьнямі на службе, незакончанай справаздачай або дакладам. Кіра сядзела зь імі дзеля прыстойнасьці. Расказвалі яны сабе анэкдоты, раскошна рагаталі, нават сьпявалі нешта расьцяглае, расейскае: "Оля любила реку..." Або, фальшыва інтануючы адноўленую модай песьню "Очи чёрные..." (Аднойчы прынёс той пласьцінку са сьпевамі Шаляпіна, даваенную, зьдзёртую.) Сталася ўжо хатнім звычаем, што ў панядзелкі гэты прыяцель дому стукаўся ў дзверы пунктуальна а шостай. Яго вітаньні абрыдлі Сьцяпану.— Добры вечар пані. — Добры вечар пану. — Як прамінуў вам дзень?— Дзякую, добра.— Сёньня нешта папсавалася пагода. Сапраўды, ад самай раніцы дождж!— А які пранізьлівы вецер! — Даўней вёсны былі цяплейшымі. — Зьмяняецца клімат.— Распранайцеся, калі ласка. Будзем піць гарбату з ромам.— Каханыя вы мае ўсе...
Цешча была хітрай, але й спагадлівай кабетай (дачка, усё-ж, удалася ў бацьку). Яна не пахваляла зяця. Аднак-жа, калі й спрабоўвала навязаць яму сваё, дык праводзіла гэта без сьвятой упэўненасьці, якую наглядалася якраз у Кіры, яшчэ замаладой на тое, каб што-кольвек прадумаць дарэшты. З ваганьнем. Было-б, аднак, памылкай дапускаць, што старая ня мела сваіх меркаваньняў. Хутчэй за ўсё, яна не імкнулася да іх, існавала трохі па-расьліннаму. Ніколі цешча — як памятае Сьцяпан — не папракаля цесьця ў яго вяртаньнях поначы, не дапытвала яго, дзе быў i што рабіў, не ачарняла бабскімі падазрэньнамі, абвінавачаньнямі: "Мела я лепшага ад цябе, але, дурная, не пайшла за яго й таму цяпер пакутую!" У начной кашулі, стоячы, старая тлумачыла яму, якое ежыва i ў чым яно (капуста — у сінім гаршку; бульба — у гаршчэчку, вынесеным для прахалоды ў сенцы; кампот — у рондліку).
Цесьць аднойчы, даволі п'яны, учыніў ёй дзікую авантуру; няголасна й настойліва. Насіў ён тое ў сабе, відаць, здаўна. "Чаго ты плюскаеш на мяне вачыма, бы сына нарадзіўшы? Пакажы мне, дзе ён? Ня маеш яго, ага. А я гаварыў табе: трэба нам хлопца! Дачка добрая ўпрыдатак, як ніштаватае курвяня, але яна — што нам дасьць? Пабяжыць у сьвет, задраўшы хвост! Але ты — не й не, няхай падрасьце дачушка, зь пялёнак выйдзе, тады й разыкнем мы... Потым ты спрытна! — давай хварэць. О як-жа любіш ты нажываць сабе хваробы!.. Ну, згода, ты не магла: ні то высокі крывяны ціск паявіўся ў цябе, ні то ныркі пачалі рэзаць цябе, ні то сэрца табе паслабела... Усё перашкоды былі й перашкоды: як не дрыстачка, дык балячка! Жывот табе разросься, як торба, як гарбуз; хадзіла, бы блудная авечка: то ў плот, то ў вароты... А так, папраўдзе, дык не хацелася табе зноў паднатужыцца. Баялася ты болю, скажу, во, табе ў вочы! Вядомая справа: дзяцей радзіць — ня грошы лічыць. Ды й гадочкі не аглядаліся на тое, калі гэта вяльможная пані мая надумаецца другое дзіця мець: пабеглі, паімчалі яны, i століькі па іх засталося, што пылу на дарозе. Ну, скажы, i як гэта з намі будзе далей? Цяпер ужо нічога не павернеш назад... Ня верыла ты, што ў нас быў-бы сын. А быў— бы ён! У майго бацькі дочкі сыпаліся, але, дзякаваць Богу, i сыны таксама. I ў дзеда... Ты, аднак-жа, не была-б сабою, калі-б не зашанавалася, каб, крый Божа ад нячыстай сілы, не ахваціцца, не пабрыдчэць, ня выклікаць радасьці ў суседак сваёй распоўзлай фігурай i ня страціць чароўнага позірку на сябе ў мужчынаў. А з сынам — не бяда, купім... Гатовага, не? Абы толькі дочанька не знаравілася на публічную дзеўку..."
Ён не сьціхаў.
Яна выслухала ягоныя жалі. Цесьць стаміўся гэтым, лёг i нечувана захроп.
Яе паводзіны дасьведчанай жанчыны Сьцяпан дацаніў нядаўна. З бліжэй не названымі заўвагамі. "Ці яе Кіра здольная кахаць мяне, наогул мужчыну? Страх мець зь ёю дзіця! — неспакоіўся Сьцяпан. — Выйшла яна за мяне, магчыма, зь дзяўчынскай патрэбы жыць пры кімсьці... Гэта не вельмі й рэдкі стымул быць замужняй; па грамадзкай інэртнасьці. Ёсьць у жанчыны этапы захапленьня мужчынам. Цалкам іншымі запатрабаваньнямі выкліканае яно ў маладосьці, у пэрыяд непаўнацэннасьці, жаданьня стацца самастойнай. Сьпелы-ж узрост высоўвае на першы план матэрыяльную значнасьць прэтэндэнта на мужа, ініцыяваньне ім дабрабыту, што эмацыянальны бок жыцьця зводзіць да аздобы. Шлюбныя здрады маюць адпачынкавы характар. Жонка, якая перайшла жыць да каханка, не зьяўляецца курвай". Сьцяпан не лічыў за лепшае забывацца на непазьбежны допыт у міліцыі. Прымушала яго да гэтага заганная асаблівасьць ягонага характару, няўмельства перастраўляць ім, перамешваць, галоўнае з надзённым, дачасным. (Калі верыць пагалоскам, дык старшыня, як правіла, выпрацоўваў сабе варыянты рэагаваньня, не дапускаў ён да самацёку — жартавалі ў каапэратыве — нават у гутарцы з прыбіральніцай; зласьліўцы дадавалі да таго, што й крывіўся ён на нарадах таксама згодна з дакладным сцэнарыем.)