Трошкі не так яно, але, як той казаў, слова з песні не выкінеш. Спяшаюся. Сама ў смак увайшоў. Увачавідкі бабін мяшок нарэзаў. Высыпаў апенькі пад бярозу, галінкамі кучу накрыў, прыкмеціў месца. Пасля на ровары падскочу — забяру, было б што забіраць.
Шчырую, не разгінаючы спіны. Такая ўжо доля беларуса — век горбіцца. Гультаі, як вядома, доўга не жывуць. Не голад і хвароба іх точаць, а нэндза. Яна і цягне абібока ў магілу. Быццам і не піхае яго туды ніхто, Чалавек не пчала, што выкідвае трутня з вулля. Ён спагадлівы. Адзін сем паноў-трутняў корміць, лечыць ды яшчэ першы кланяецца ім пры сустрэчы, каб хвост не прышчамілі.
Відаць, старэю, бо зноў у хвіласофію пацягнула, лёгкі на язык стаў. Так ці гэтак, але нарэзаў яшчэ два мяшкі апенек.
«Хопіць, — камандую сам сабе, — цяпер хай баба сваю песню спяе. Дні тры перабіраць ёй гэтыя апенькі, пацець пры чыгунах, працэджваць, саліць, адным словам, даводзіць да ладу».
Сеў на пянёк, расправіў плечы. Задумаўся. Няўжо чалавек на зямлі госць? Няўжо праз год, два, хай дзесяць, не ўбачу, як гутараць з хмарамі дубы, перамаўляюцца між сабою рыпам-звонам меднастволыя сосны, хваляцца белымі спадніцамі бярозы-паненкі, трымцяць лістотаю асіны і нясуць сваю ношку, як і чалавек, рыжыя мурашы-рабацягі?
Выцягнуў з кішэні свой сціплы абед, сама падсілкавацца, а то сіл не хопіць з пня ўстаць. Толькі, гэта, убрыкні вас качкі, паднёс я бульбіну да рота, пачуў крык. Ці то сава залямантавала, ці то падалося, бо чаго той саве днём горла драць. Наструніў вушы. Зноў хтосьці голас падаў.
— Ратуйце! Ратуйце! — разабраў словы. Яснае дзела — чалавек трапіў у бяду.
Я хуценька падхапіўся з пня і вобмегам кінуўся на той голас.
— Ратуйце! Ратуйце! — неслася здалёк.
— …туйце, туйце, — паўтарала рэха.
Прадзіраўся я скрозь кусты, паваленыя дрэвы, буралом, густую крапіву. Голас небаракі то слабеў, то мацнеў і, як мне здалося, перайшоў на енк.
I тут з-пад трухлявага пня, брахнуўшы, як сабака, выкацілася аблезлая ліса. Злосна зіркнула на мяне і ў два мігі знікла ў гушчары. Я ж зачапіўся за пень і пляснуўся тварам у гразь. Падняўся. Зачарпнуў прыгаршчы вады з лужыны, прамыў вочы.
— Памажы, чалавеча! — пачулася зусім побач.
Глядзь — чалавечак пад нагамі. Маленькі, ледзь ад зямлі адрос, з-пад капелюша не відаць. А капялюш у яго хфайны — у кветкі. Апрануты ў чырвоны каптанчык. Штаны на ім беленькія — з тонкай ільняной пражы. Малюсенькія ножкі абуты ў лыкавыя лапці. Нос ёмкі, востры, як у дзятла. Сам чалавечак лахматы, а барада сівая — па калена. Вось з-за гэтай барады чалавечак і трапіў у бяду. Яна прыліпла наўкруг да смалістай сасны.
— Ці не Красналюдак ты? — пытаю.
— Ты мяне напаі, накармі, а пасля распытвай! — кажа чалавечак.
Ого, якія мы такія, крукам носа не дастаць. Фанабэрымся!
— А ты не ветлівы, — кажу, — дзякуй Богу, што на Манюкіна трапіў, а так бы паскакаў дроздзіка.
Ледзь адарваў я бараду ад сасны. Здаецца, каб і хацеў так прыклеіць яе да дрэва, то не змог бы. Навошта смешны чалавечак бегаў вакол гэтай хвоі?
— Ліса за мною ганялася — уцякаў! — усё роўна як прачытаў мае думкі Красналюдак.
— Гайда, — кажу, — на паляну! Накармлю цябе. Даруй, але напаіць не магу, самога смага мучыць, а баба не дала з сабой малака. Забылася, ведама, старая.
— Соку бярозавага не хочаш? — бліснуў хітрымі вочкамі-вугалькамі Красналюдак. Ён ужо павесялеў, слёзы на вачах высахлі.
«Вось дзе характар, — думаю, — пяць хвілін таму назад ліса ледзь нос не адкусіла, а ўжо кепікі строіць: хоча напрыканцы лета напаіць бярозавікам».
Барадаты чалавечак і вокам не маргнуў, прашаптаў нешта, ляснуў у далоні, і ў нас у руках умомант з'явіліся конаўкі з бярозавай кары. У мяне — вялікая, у лесавічка — маленькая. Паднёс я сваю да губ — бярозавік. Свежы, салодкі, быццам толькі што спушчаны. Выпіў да дна — пралескі вакол цвітуць, салаўі спяваюць, а цэлы птушыны аркестр памагае ім: свішча, цвірчыць, выцінае на ўсе галасы і падгалоскі. Дальбог, май. Я аж вочы заплюшчыў. Расплюшчыў — жоўтая лістота, цішыня. Лесавічок побач стаіць, робіць выгляд, хітрэц, што нічога не здарылася: усміхаецца і трасе барадою. — Дзякуй, лясны чалавечак, за вясну, — кажу, — яна ў мяне сто першай была. Усміхнулася, красная, падражнілася і знікла.
Прыйшлі мы на паляну, пачаставаў я Красналюдка салам, бульбай, агурком. Ён пана з сябе не строіў, усяго пакрысе адведаў. Выцер рукавом губы, падзячыў.