Выбрать главу

En 1922 Marich eklaboris, en Buda­pest eldonis novan revuon «La Policisto». Dum la UK en Nürnberg 1923 policistoj el 6 landoj fondis la Tut­mondan Polican Ligon (TPL), laŭ iniciato de Marich, kiu nomiĝis ĝenerala direktoro. Iom post iom Marich agis tute memvole, fondis pliajn ligojn profesiajn, celis unuigi ĉiujn kune kun la anoj de TPL en Tutmonda Ligo de la Ordo. Li emis ordigi la ordon kaj fine atingis ĥaoson kompletan. Li uzis fantaziajn statistikojn pri milo da membroj kaj sekretarioj, daŭre eksperimentis per provoj laŭ subitaj ideoj: Malgraŭ promesoj kaj certigoj, La P-isto aperis ne regule, ĉiujare nur kelkfoje, ĝis fine en 1928 ĝi malaperis. Post dujara silento li ekeldonis en Nederlando La P-iston mimeografite, ŝajnigante plenan interkonsenton de la liganaro.

Multe da energio, tempo kaj mono estis perditaj per la agado de Marich, sed per helpo de ICK kaj UEA la reorganizado de la ligo iom post iom sukcesis. Vicprez P. Beier, dir-oj A. Pohle kaj P. Teuchner, ĉefkas. A. Grafe dissendis dumil alvokojn al ĉiuj liganoj por inviti ilin, fondi novan pli bonan ligon. Rezultato: centoj de la enregistritaj anoj ekzistis nur sur papero, krom 50 anoj el Leipzig apenaŭ la sama nombro de la iamaj anoj de TPL respondis kaj deklaris realiĝon al la nova ligo, kiu nomiĝis Int. P. Ligo (IPL, 1930, Dresden). Prez. fariĝis d-ro M. Ruth en Bern, liga dir. Teuchner en Leipzig, ĉefkas. A. Grafe en Chemnitz, red. A. Pohle en Dresden. IPL interkonsentis kun UEA pri reciproka interŝanĝo de servoj.

Ĉefe post la mondmilito diversaj registaroj kaj magistratoj interesiĝis pri E kaj ĝia enkonduko en la polico. Specialaj kursoj por policistoj efektivis en 1907: Stockholm, en 1909: Bucuresti, Galatz, Dresden, Godesberg, en 1914: Paris, en 1916: Ĥarbin, en 1921: Lisboa, en 1923: London, en 1924: Athen, Leipzig, Linz, Wien, Tallinn, en 1925: Warszawa kaj ĉiuj pli grandaj urboj de Pollando, Graz. Antwerpen, en 1930: Berlin, Antwerpen, en 1931: Oslo, Oecu (Japanujo), Kolding, Riesa, Hamburg, Lisboa. Dume en aliaj lokoj nenomitaj en polica rondo nur ekflamis la lernado, sed en la nomitaj urboj ĝenerale oni fondis grupojn, kies parto trovis registaran kaj magistratan subtenojn. En 1923, 1924, 1926 la sakslanda ministerio de interno pagis E-kursojn el ŝtata kaso en Leipzig, Chemnitz, ĝendarmaj stacioj Arnsdorf kaj Rodewisch sub la kondiĉo, ke la kursa partopreno estu deĵora devo. En 1927 la saksa ŝtata policadministracio aplikigis la ekzamenregularon por fremd­lingvaj lernantoj ankaŭ por E. En 1930 en Berlin la policprez. disponigis por tri Ĉeh-kursoj kun pli ol ducent policistoj instruejon senkoste kaj ĉiujn elspezojn por instruado pagis la prusa ministerio de interno. En 1921 la sakslanda kaj en 1926 la prusa ministerioj dekretis, ke E-policistoj portu post sukcesa ekzameno la E-insignon. Enkonduko de E en policaj lernejoj okazis en 1920 Madrid, en 1924: Bucuresti, Wien, Linz, Weimar, Hann-Münden. En 1921 la polica direkcio en Leipzig ordonis establon de E-deĵorejo, sekvinta la ekzemplon de Dresden.

Ni aldonas ankoraŭ, ke multloke la E afero bone komenciĝis, sed post finiĝo de la kurso la intereso malfortiĝis kaj fine ĉesis, kvankam la dekretoj publikigitaj ankoraŭ validas. Gravan rolon ludos la uzado de E en la kriminala fako kaj IPL atendas tion post ne longe.

Komence de 1933-a jaro IPL ricevis gravan instigon. Akceptis la oficon kiel ligprezidanto Mouton, «Conseiller d’Etata, Prefekturo de Polico, Paris.

Policfaka gazeto «Int. Polica Bulteno» de 1911 ĝis 1914 organo de IPEA reviviĝis, aperinta kiel monata polica fakrevuo kaj oficala organo de IPL, kvina jaro — dua serio № 1. (№ 16) junio 1933. Administranta redaktoro: Schwartz, «Inspecteur de police spciale», Strasbour — Meinau. Rue Engelhardt. Francujo. — PAUL TEUCHNER.

Poliglota Vademecum de int. Farmacio. Kompilis C. Rousseau. 1911, 288 p. Enhavo: Profesia vortaro naŭlingva. Multaj formuloj eltiritaj el farmakopeoj eŭropaj, amerikaj, japana; Formularo de multaj preparaĵoj, ktp.

Polizoidis Laskaris, greko, tabakvendisto en Sidirokastro. Nask. 1895 en Melenikon (Makedonio). Fondis grupon estas unu el la plej fervoraj H E-istoj.

Poljanskij Sergej Feodoroviĉ, ruso, oficisto. Lernis en gimnazio en Sim­birsk (nun Uljanovsk) kaj poste en universitato en Kazan. En 1887 kune kun Lenin li estas eksigita el la Kazana universitato pro partopreno en studenta kunveno. Aŭtoro de «Kurioza sunhorloĝo», unu el la plej malnovaj originalaj E-verkoj. Fondinto de E-Societo en Ĥabarovsk ĉe Amur (1899), la unua ES en Ekstrema Oriento. Poste laboris en Kielce, Petrozav­odsk kaj nun en Leningrad.

Pollando, Ilustrita Gvidlibro tra -. ­ Originalo de diversaj aŭtoroj 1927, 116 p. kun landkarto. Konatigo de la vidindaĵoj de la tuta tando (kune kun Danzig), kun historia notoj.

Pollen John LI. D., irlandano, juĝ­isto ktp. Nask. 3 jun. 1848 en Kingston, mortis per enfalo en la maron ĉe insulo Man, 18 jun. 1923. Restadis en Hindujo 1871–1903. Ĉie en Hindujo kaj ĉe vojaĝado orientlande li propagandis E-n. Unu el la «Trio por la Tria». Prez. de BEA, 1904–12. Verkis hindustanian «ŝlosilon», verŝajne baldaŭ presotan.

Pol-Pomeranio. Verkis K. Smogorzewski, el la franca tradukis S. Grenkamp-Kornfeld, 1932, 128 p., 22 entekstaj kartoj 4 plurkoloraj kartoj. Libro pri la «germana-pola problemo», precipe pri la koridoro, el pola vidpunkto.

Poltavski S.P., ruso, literaturisto en Saratov. Verŝajne la unua rusa ĵurnalisto, uzinta E-n, kiel senperan praktikan ilon por lit. interrilatoj kun eksterlando kaj artikoloj pri rusa socia-politika vivo, verkitaj en E, estis presitaj en eksterlandaj gazetoj. Kelkaj liaj rakontoj kaj versaĵoj aperis en «Ruslanda E-isto», «La Simbolo», «La Ondo de E». S.

Polujo. Antaŭ la mondmilito P. kiel sendependa ŝtato ne ekzistis, sed dividita je tri partoj en 1795 — ĝi estis regata de Rusujo (t.n. Pola Reĝo­lando), de Aŭstrujo (Malgranda P. aŭ Galicio) kaj de Germanujo (Granda P.). La parto regata de Rusujo — pro mallongeco nomota plue P. — estas la patrujo de E kiel ankaŭ de ĝia kreinto.

La historio de E en P. havas ankaŭ praperiodon, kiam ekzistis nur la prototipo de E, la t.n. «Lingwe Uniwersala». 5 dec. 1878 Z — gimnaziano — festis kun siaj gimnaziaj kolegoj «la ekvivigon de la lingvo». Laŭ tiutempa kredo de Z la lingvo jam havis sian difinitan formon kaj la aŭtoro jam komencis verkadi en tiu lingvo. Tiutempe la solaj E-istoj vivis en Varsovio. La unua E-isto estis iu Waldenberg, kiu tiam kunfestis la solenon de Lingwe Uniwersala, (kaj kiu poste pri la efektiva E preskaŭ ne okupiĝis).

Ekde 1878 Z studas la viveblecon de sia lingvo. Intertempe li ekkonas Volapükon kaj forlasas sian lingvon por atendi kaj konvinkiĝi ĉu Volapük respondas la kondiĉojn bezonajn por L.I. Post kelkaj jaroj Z disreviĝas pro Volapük. Tiam estis ankaŭ granda la merito de tia patro, kiu lin ĝuste helpadis en tiu analizado kaj instigadis al ĉiama perfektigado, por ke la lingvo aperu antaŭ la mondo jam en senriproĉa stato. Tiu faza daŭris 9 jarojn.

En 1887 Z prezentas al ni la finitan formon de L.I. En Varsovio eliris la 21-an de majo la unua broŝura (en rusa lingvo) pri E. En la disvastigo helpis al Z liaj parencoj. Iom post iom revenas eĥoj. Z komencas enregistradi ĉiun nomon revokantan, kolekti subskribojn.

En la unuaj jaroj, t. e. ĝis 1893 nur izoluloj, havantaj iajn rilatojn kun la familio ekinteresiĝis pri E pro simpla scivolemo. Kiam la ideo pri L.I. komencis — pro la progresoj de Volapük — penetri la gazetajn kolonojn, komencis jam tie kaj alie interesiĝi pli serioze diversaj homoj, kaj turnadis sin al la aŭtoro kun diversaj demandoj.

La unuaj sonoj E-aj aŭdiĝis inter Z kaj Inĝ. Antoni Grabowski (ne kalkulame la e-ajn babiladojn inter la Z-aj familianoj). Inter la unuaj interesiĝantoj estis la poeto Leo Belmont kiu jam en 1887 skribis entuziasmoplenan leteron al Z. Iom post iom aperadis aliaj apostoloj de E, precipe inter la studenta junularo.