Паэт
Дык гэта ж, пане, рамяство й падман,
Яны мастацтву добраму на шкоду!
У вас, відаць, партач і графаман
Пашану заслужыў, стаў выбівацца ў моду.
Дырэктар
Не крыўджуся, хоць думаю не так,
Бо толькі той сапраўдны майстар і мастак,
Хто дагаджае публіцы заўжды.
Адзін да нас прыходзіць ад нуды,
Другі, укормлены, паважны пан,
Ідзе шукаць духоўнага наедку,
А трэці — крытык-шарлатан —
З гатовай думкай прыхапіў газетку;
Збіраюцца да нас, як на пацеху,
Цікаўныя да плётак, шуму, смеху.
Спектакль у зале, дзе радамі
Сядзяць адзетыя па модзе дамы
І, пышныя паказваючы ўборы,
Бясплатна йграюць лепей, чым акцёры.
Вам эмпірэі толькі ў галаве? —
Вам ложы перапоўненыя любы?
Хто вашыя мудроты спажыве?
Той абыякавы, а гэты — грубы.
Адзін пасля ідзе на прэферанс,
Другі шукае ласнае спакусы.
Навошта ж дзеля гэтага у транс
Уводзіць светлыя, святыя музы?
Скажу: пішыце многа, складна, важка —
Тады і дойдзеце хутчэй да мэты,
Смялей ашуквайце людзей, паэты,
Бо задаволіць іх заўсёды цяжка!
Ды што такое з вамі? Зноў надрыў?
Ці ў сэрцы свежы боль загаварыў?
Паэт
Ідзі шукай сабе другіх рабоў!
Не на паэта ваша паняверка,
Паэту бо вышэйшае з правоў —
З народам быць — не голая паперка.
Скажы, чым сэрцы ён кранае?
Стыхіі чым перамагае?
Гармонію бароніць хто ад бед?
Чыя душа змяшчае цэлы свет?
Калі прырода круціць часу калаўрот
І раўнадушна нітку вечнасці прадзе,
Калі бязладны гурт жывых істот
Рознагалоса навакол гудзе,
Хто ж у хаосе, у стыхійным моры
Парадак стройны навядзе,
Каб загучалі ў маналітным хоры
Усе адзінкі сілаю з’яднанай?
Хто буру выявіць у страсці апантанай?
А зладнасць дум — у сполахах зары?
Хто кветкі пакладзе да ног каханай?
Хто за каханне згіне без пары?
Хто сімвалам геройскіх перамог
Зрабіў нязначных лаўраў вецце?
Хто аб’яднаць багоў Алімпа змог? —
Паэт — пясняр вялікіх спраў у свеце!
Камічны акцёр
Няхай тады ўсіх чарадзеяў сілы
Натхняць твае, паэце, крылы.
Мой прынцып вось: любоўны хмель,
Залёты смелыя, дуэль,
Сардэчны боль, пажадлівы падман,
Пакуты рэўнасці — і ёсць раман.
Спектакль павінен быць такім,
Каб бушавалі вірам страсці ў ім,
Бо ў п’есе важна толькі тое,
Што слухачоў хапае за жывое.
Дык прыгатуем жа, сябры, піццё,
Якое б нам падкрасіла жыццё!
Хай дзеянне пануе ў п’есе,
А праўда ў выдумцы й мане
Імгненнай іскаркай мільгне —
І гэта лепш людзям у сэрца ўлезе.
Тады спектакль прывабны наш
Рассуне моладзі у свет шырокі межы,
Папоўніць вопытам яе багаж,
Пяшчоткам дасць меланхалічнай ежы,
Яшчэ і вочы кожнаму адкрые
На той інтым, што ціха ў сэрцы ные.
Яны прымаюць мішуру на «брава»,
Іх вабяць подзвігі, любоў і слава.
Хто вопытны — таму не дагадзіць,
Падзякуе — хто пачынае жыць.
Паэт
Вярні ж, вярні мне тыя леты,
Калі я быў зусім другі,
Спяваў вясёлыя куплеты
І ад любоўнай млеў тугі,
Калі я жыў у свеце казкі,
Калі ў бутоне бачыў цуд,
Калі збіраў на лузе краскі
І верыў толькі ў божы суд,
Калі ў грудзях я сэрца меў,
Да праўды прагаю кіпеў;
Вярні, вярні мне парыванні,
І жар нянавісці ў крыві,
І моц юнацкую ў каханні,
І шчасцем зноў мяне спаві;
І летуценніцкія дні,
І пэўнасць у сябе вярні.
Камічны акцёр
Калі, здараецца, прыцісне
У лютай бойцы супастат
Альбо на шыі дзеўка вісне,
Тады юнацтва ў акурат,—
І для парываў на прыволле,
І для застолляў у шынку,
Для танцаў, славы і сваволля,
Для славы гордай у вянку.
А струны ціхія гітары
Перабіраць і лашчыць слых,
Аплакваць страчаныя мары —
Хай будзе доляю старых,
Пачэсным абавязкам вашым,
А мы заўсёды вас уважым;
Не верце, ў старасці наш розум не здае,
Нас толькі старасць дзецьмі застае.