Выбрать главу

7-га чэрвеня. Званіў В. Санько, дырэктар “Хаты”. Падобна на тое, што Дамавік і Раскапэнда будуць аддрукаваны. Праз пяць з гакам гадоў пасля таго, як рукапіс быў падрыхтаваны.

20-га чэрвеня. Сенсацыя: Някляеў рашыў не вяртацца ў Беларусь, застацца на Захадзе! Брава! Так служыў-служыў усе апошнія гады, дагаджаў, супрацоўнічаў - і на табе! Кінуў выклік. Дайшло. Зразумеў, куды ўскочыў. Праўда, адразу ж пайшлі “каментары”, што зрабіў гэта, ратуючыся ад нараў, - нібыта Кантроль нешта знайшоў у “Крыніцы”, і таму - такі раптоўны палітычны ход канём. Каб выглядала прыгожа, высакародна і вельмі выйгрышна; каб з ходу ў нацыянальныя героі выйсці. Не ведаю, як на справе, і што думаць. Пажывем - пабачым. Помню толькі, як ён прыходзіў да мяне з заданием: угаварыць, каб я згадзіўся на асабістую сустрэчу з начальнікам дзяржавы.

23-га чэрвеня. У ДЛ адбыўся вечар Быкава. Юбілейны. Без юбіляра. Мяне ніхто не запрасіў - не толькі выступіць, а нават папрысутнічаць. Ну дык і абышліся без мяне. Тэлеграму віншавальную - на мінскі адрас - паслаў яму 18-га. Б. і Б. славасловяць да непрыстойнасці, без пачуцця меры. “Твой кожны радок на руках бы насіць!” Нават гэтак! Бедныя Купала, Колас, Багдановіч. Бедныя Талстой і Дастаеўскі. Але ж і правінцыя! Божа прамілы, і калі ж мы над ёю падымемся! Калі станем пра літаратуру і яе стваральнікаў гаварыць сур’ёзна, інтэлігентна!

27-га чэрвеня. 10 гадоў ТБМ. Юбілейнае пасяджэнне Рады. Юбілейныя ружы першаму старшыні. Пасля - урачысты канцэрт у дольнай зале Чырвонага касцёла і ўрачыстая імша там жа, якую правіў на добрай беларускай мове кс. Ул. Завальнюк. Затым вячэра - там жа, у пробашча. З вінаградным чырвоным віном.

Перад пачаткам канцэрта мне далі слова. А людзей было не багата: нават не поўная зала. Закончыў вершам: “Родная мова! Ты воч не расі! Лёс твой - свабода!”. А Б. чамусьці на юбілей не прыйшоў.

28-га чэрвеня. Аддаў В. Куртаніч адказы на пытанні - для газеты “Семь дней”. Відаць, дарэмна згадзіўся. Ці не дадуць зусім, ці пакінуць бяскрыўдныя рожкі ды ножкі.

Паеду ў Наскае-Лупавінава гнаць далей “Лігу” - трэба канчаць, бо надта задума п’есы падпірае. Калі вазьмуся за п’есу - то гэта ўжо будзе надоўга, і “Ліга” скісне.

1-га ліпеня. Званіў з філфака Бельскі, каб даў біяграфічныя звесткі пра сябе для нейкага даведніка, што будзе выдавацца ў БДУ. Яшчэ помняць, што я працаваў у альма-матэр. Божа, як усё пачыналася, колькі было энергіі і запалу - у тыя, ужо далёкія 50-я - 60-я!!.

2-га ліпеня. Хадзіў у Райвыканкам — як ганаровы пенсіянер! — на маленькую ўрачыстасць з нагоды Дня Вызвалення. Далі па келіху шампанскага, было шмат садавіны і цукерак. І былі ветэраны - у бальшыні пагаслыя, як на карціне “Всё в прошлом”. Зноў, як і мінулыя разы, бралі слова А. І. Клімава - аб жабрацкім становішчы артыстаў. На развітанне мне сказала: “Вы - мужчына майго ідэалу”. Брава, Аляксандра Іванаўна! Разам з тым паскардзілася, як яе з-за няведання беларускай мовы пазбавілі выкладчыцкай працы. Не веру. У нас? З-за мовы?

7-га ліпеня. Пазваніла (мяне дома не было) нехта Краснадубская, што В. Рыч перадала для мяне кнігу. Якую кнігу! Тэлефону не дала, як знайсці яе? А кніга можа быць цікавай і патрэбнай.

12-га ліпеня. Званілі з газеты “Имя” - наконт бліц-інтэрв’ю. Адмовіўся. Збрыдзела мне ўсё гэта.

Дзень і ноч сяджу над “Лігай” — хачу да жніўня закончыць. Хоць давядзецца яшчэ нямала пашліфаваць.

“Культура” змясціла пяць маіх вершаў розных гадоў пад рубрыкай “Да вашай увагі, сябры кампазітары!”. Не надта спадзяюся, што сябры-кампазітары іх заўважаць. Ці чытаюць яны гэту газету наогул, хоць яна і іхняя. Публікацыя - справа А. Вярцінскага. Дзякуй, дружа!

16-га ліпеня. У “ЛіМе” - ладная падборка маіх вершаў, у тым ліку пяць сямірадкоўяў. Гляджу, што гэтых лірычных мініяцюр можа скора набрацца ў мяне на цэлую кнігу (кніжачку!). Форма гэта ўсё яшчэ мяне не адпускае. Нешта, як гэта кажуць, у ёй ёсць.

Выйшла ў “Хаце” кніга “Ачмурэнне” — “Гэй, наперад! Гэй, назад!” пад рэдакцыяй Ніла Гілевіча. Атрымаў 50 паасобнікаў. Пачынаю раздаваць сябрам, - хоць і ў якасці “рэдактара”. Цікава, ці будзе хоць які-небудзь рэзананс? Гучаць паэмы вельмі актуальна.

31-га ліпеня. “Звязда” апублікавала размову з С. Лаўшуком, дзе ён упэўнена заяўляе: “Для мяне няма ніякага сакрэту, што аўтар “Лысай гары” - Мікола Аўрамчык”. Ах ці мой Божа! Яшчэ адзін праніклівы даследчык аб’явіўся!..

4-га жніўня. Былі з Р. Гарэцкім (і з жонкамі) у Брыля, на Нёмане. Дзень правялі сапраўды святочна. Нават з песнямі ў застоллі. І Янка шмат спяваў, асабліва свае польскія (свае — сваёй маладосці). Апрача нас прыехалі Хр. Лялько, М. Скобла, А. Кляшчук... Былі сябра Янкі Я. Крэмка і П. Ламан - абодва з Беражна.