Выбрать главу

des-sut-ar: (tr.) to unsew, unstitch.

des-tens-ar: to slacken, relax.

des-tex-ar: to unweave.

destin-ar: to destine (ulo, ulu, ad ulo). Ex.: Destinar sua filiulo esar advokato. Esar kontenta pri sua destino (E. to be content with one's lot). — DEFIS

des-tord-ar: (tr.) to untwist.

des-torpor-igar: to remove the numbness from, to quicken.

des-tromp-ar: (tr.) to undeceive.

des-tron-izar: to dethrone (a king).

destrukt-ar: (tr.) to destroy. — DEFIRS

des-trus-ar: (tr.) to untuck, let down (a garment).

des-union-ar: to disunite.

des-valid-igar: to invalidate.

des-varm-igar: to cool or make cold (a hot body).

des-vel-izar: to unveil; (fig.) to disclose.

des-vest-izar: to take the clothing from, undress, divest.

des-virg-igar: to deflower (a virgin).

des-vis-ar: (tr.) to unscrew (a screw) (cf. des-skrub-agar).

des-volv-ar: (tr.) to unroll, unwrap.

des-zon-izar: to ungird, loosen a girdle.

detach-ar: (tr., milit., nav.) to draft: to send away, to send off for a particular service (from the main body). — DEF

detachment-o: (milit.) detachment, draft. — DEF

detal-o: detail, particular: a minute or distinct part; -a, -oza: detailed; -e: in, with d.s, minutely, piece-meal, bit by bit; -igar: to particularlize, state circumstantially, give the d.s of; sen- -e: briefly, in a few words. Ex.: La detali di afero, di listo. Detaloza kalkulo. Il detale naracis sua historio. Il detaligas sua historio. — DEFIRS

detekt-ar*: to detect, reveal what has been concealed.

detektiv-o: detective: secret policeman. — DEFR

detektor-o: (elec.) detector. — DEFIS

determin-ar: (tr.) to determine: to fix the limits of; to ascertain or settle the exact truth about (ulo); (gram.) to fix the extent, the meaning of a word or sentence; -o: determination (not resolution, cf. rezolvo). Ex.: Lavoisier determinis la kompozuro di l'aero. Determinar disto de la tero a la suno. La determino di la volo. Determinita nombro. La doktrino di determinismo. V. exp.: vid. definar. — DEFIRS

deters-ar: (tr.) to deterge: to cleanse, purge away (as foul matter); -anta, -iva, -ivo: detergent. Ex.: Detersar la intestini. — DEFI

deton-ar: (intr.); -igar: (tr.) to detonate; -o, -uro: detonation, report. — DEFIS

de-tranch-ar: (tr.) to cut off, excise.

detriment-ar: (tr.) to prove detrimental to, be prejudicial to. Ex.: Ica fakto detrimentis mea reputeso. Ica aranjo esas facita a mea detrimento, lo detrimentas me. V. exp.: Detrimentar e domajar esas diversa speci di nocar. Domajar (ulo) esas facar material altero, qua minbonigas kozo (o la korpo di persono). Detrimentar (ulu) esas efektigar a lu ula perdo, mem nerekte e nevole; IV-237-8. — EFIS

de-turn-ar: (tr.) to turn away, aside (ulu, ulo, de).

deuteri-o: (2001) deuterium. — DEFIRS

deutoplasm-o: (biol.) deutoplasm.

dev-ar: (tr.) to have the obligation of, have the duty of, ought, should; -o: duty, obligation. Def.: «Devar» konvenas ad omna ed omnaspeca obligesi (moral od altra), do devas uzesar en omna imperi, preskripti e konsili. Ex.: Se vu volas bone standar, vu devas esar sobra. Vu devas ne adulterar, furtar. V. exp.: vid. darfar; kp. mustar. — FIS

devalor-ar: (tr., fin.) to devaluate money.

devalu-ar: (tr., fin.) to exchange money-pieces for those containing less value.

devanc-ar: (tr.) to out-run, out-strip, out-do, to distance. V. exp.: On preter-iras kozo senmova, ma devancar implikas ke la objekto movas, e movas en sama sinso kam la subjekto; IV-137. — F

devast-ar: (tr.) to devastate, lay waste, ravage, desolate. Ex.: Ula uragano, ula pesto devastis la lando, la urbo. — EFIS

develop-ar: (tr.) to develop: make larger, fuller; to unfold (a plot, etc.); -(ad)o, -eso: development; growth, increase, progress. Ex.: Gimnastiko developas la korpo. Developar la mento di infanto. Developo di arboro. V. exp.: Developar indikas generale la kreskado gradoza e reguloza, sive di l'organismi, sive di omna kozi simila od analoga ad organismi. Evolucionar expresas la preciza ciencala (e filozofiala) ideo di evoluciono, enduktita la Lamarck, Darwin, e.c.; ol karakterizas ula speco di developo, ed implikas transformo (ol opozesas a la dissolvo, qua esas l'inversa fenomeno). Singla organismo, ento «developas su»; nur spci «evolcionas» tra la longa serio de yarcenti, chanjante sua formo, adaptante su ad altra kondicion ai di vivo, e.c.; III-221. — EFI

deviac-ar: (tr., intr.) to deviate, swerve (de). Ex.: La deviaco di magneta agulo. — EFIS

deviz-o: device: emblematic design; blazon- -o: heraldic bearing. — DEFIRS

devoc-o: devotion: act of religion, external worship (cf. pi-eso); -oz-a, -(ul)o: a devout (person); -ala: devotional; facar devocaji: to perform one's devotions. — DEFIS

devon-o*: (geol.) Devonian strata. — DEF

devor-ar: (tr.) to devour, eat greedily; -anta, -ema: devouring, ravenous, voracious; -em-eso: voracity. — EFIS