Выбрать главу

І калі хто-небудзь скажа, што я памыляюся, што ў той кватэры жывуць зусім іншыя людзі, я паверу толькі напалову. Значыць, тыя, мае знаёмыя, па нейкай прычыне памянялі месца жыхарства і цяпер жывуць недзе непадалёк, на іншай вуліцы нашага горада...

Бацька сядзіць у крэсле, уткнуўшыся ў газету.

Ён заўсёды, прыходзячы дадому, пераапранаецца і, у чаканні вячэры, бярэцца за газету. За доўгія гады і сам прызвычаіўся да такой завядзёнкі, і маці прывучыў, і яна без пільнай патрэбы не тузае яго ў гэтыя хвіліны. Чытае — хай чытае. Праўда, яна можа сяды-тады сказаць яму: «Жыў не будзеш, калі не паглядзіш сваёй «Правды»!», але скажа гэта ўжо без злосці, а проста так, быццам нагадае, што змірыўшыся, яна ўсё ж лічыць, што занятак ягоны непатрэбны і марны. А бацька не зверне на гэта ўвагі. Ён прывык да газеты, і калі каторы вечар штосьці перашкодзіць яму пачытаць «сваю «Правду», дык адчувае сябе назаўтра непамысна — як быццам ён не пагаліўся, ці што? Пачынае чытаць ён «Правду» з апошняй старонкі — там можна знайсці фельетон ці гумарыстычнае апавяданне, рэпартаж з касмічнай арбіты ці артыкул з цыкла «Мое Отечество». Потым пералазіць на пятую старонку — «замежную», якую прачытвае ад радка да радка. На чацвёртай таксама шукае што-небудзь «замежнае», на другой і трэцяй яго пагляд прывабліваюць матэрыялы пра народны кантроль і пісьмы чытачоў. Урэшце, згортваючы газету пад патрабавальны покрык маці з кухні, кідае вокам на першую старонку.

Сёння ж яму не чытаецца. Водзіць па радках вачамі, але раз-пораз ловіць сябе на тым, што не даходзіць да яго тое, што бачаць вочы. Нешта як замінае яму.

У кепскім настроі прыйшоў сёння бацька дадому. Хоць ты і праўда вер той дурной прыкмеце! Прачнуўся раніцай, пайшоў у ванну мыцца, як раптам — спяваць яму захацелася. Закарцела, і ўсё тут. Убіліся ў галаву словы: «Ой арол, мой арол, ты лятаеш высока...» Не так словы, як мелодыя, запеўка. Памыўся, пачаў шмараваць шчокі «Харкавам», а ў галаве ўсё тое ж: «Ты лятаеш высока, ты бываеш далёка». ...Ажно сарваліся з языка тыя словы. Ажно маці не стрывала: «Чаго гэта ты распеўся?» Ён не збянтэжыўся, але ўсё ж крутнуў галавой, праганяючы таго арла: жыло ў ім змалку, што ранішнія спевы — к вячэрнім непрыемнасцям. Смешна, вядома, але ж — дай веры: неяк так атрымлівалася, што яно як і спраўджвалася. Добра-добра ўсё, і раптам нешта благое ці непрыемнае знячэўку зваліцца, бы і праўда падсвядома было наклікана ранішнімі спевамі. І сёння — таксама. Пасля абеду запароў... шаблон для праверкі ходу рэйкі. Каб ужо што іншае, а то — шаблон! Быццам ніколі не рабіў яго! У яго ажно рукі задрыжалі. Доўга не мог супакоіцца. Трыццаць гадоў слясарнічае — і на табе! І адразу ранішні «арол» прыгадаўся. Няйначай праўду людзі кажыць: сам сабе і наспяваў... А пасля работы паклікалі ў партком, папрасілі выступіць у падшэфнай школе. Дык зноў жа: як хто за язык цягнуў! Пачаў зноў пра тое ж: што пара заняцца інструментальным цэхам, што аб культуры вытворчасці на машынабудаўнічым заводзе мяркуюць па культуры інструменталкі, што трэба неадкладна брацца за яго, за інструментальны цэх, хопіць яму туліцца ў цёмных і нізкіх, яшчэ ці не дарэвалюцыйных сценах. Ну, і пасварыўся...

З брыдкай, непрыемнай гарчэчай на душы прыйшоў дадому. І хутчэй схапіўся за газету, каб пазбыцца прыкрасці. Дык жа — дзе тут пачытаеш! Сын залёг пузам на тахту, ногі ўгору задзёр і магнітафон круціць. Надта ж яму весела! Дзе толькі і паназапісваў такіх енкаў і такога гвалту! І абавязкова на ўсю моц, каб вушы пазакладала!

Не вытрымлівае бацька, адрываецца ад газеты, паварочваецца да сына:

— Мацней нельга? Крутані, крутані, сынок, яшчэ троху! Ты ж не на ўсю шпульку крутануў? Вось і дакруці! Хай і суседзі паслухаюць! Такая музыка!..

Сын хуценька паварочвае рукаятку, выключае магнітафон, зіркае на бацьку.

— Дальбог, паламаю! Я табе гэтую штуковіну купіў, я яе і ўгроблю! Сцерпу няма! Вар'яцкі дом!.. Дык каб жа хоць што людскае круціў, а то ж... Пудзіла ты! Толькі і ўмееш лыткамі дрыгаць пад гэтыя енкі!

— А табе што — «Лявоніху» паставіць? Ці, можа, Русланаву? «Я на горку шла»?

— Эдзік, не выводзь з цярпення! Бо пакажу табе і «Лявоніху» і Русланаву!

— Ну вось, табе ўжо і Русланава не падабаецца... А я сур'ёзна, тата. Калі, думаю, майму дарагому татулю не даспадобы сіньёр Рафаэль, дык — будзь ласкавы: Русланава, кумір тваёй, татачка, маладосці.