Выбрать главу

Бацька ўрэшце не вытрымлівае, кідае коратка:

— Зубаскал ты, сынок!

— Ну, што ты, тата,— ледзь не лагодна адбрэхваецца сын.— Вышэйшы прэстыж! Выдумкі, скажаш? Дык вось табе газетны факт. Самы большы конкурс зараз не ў медыцынскі ці радыётэхнічны інстытуты, а ў народнагаспадарчы, на аддзяленне таваразнаўцаў. Вось табе і зубаскал! Проста ты нічога, акрамя свайго слясарніцтва, не заўважаеш. Дарэчы, слесар — таксама прэстыжная прафесія. Толькі не проста слесар, а — слесар-сантэхнік. Асабіста ведаю аднаго сантэхніка, які атрымлівае прафесарскі аклад — у трох месцах, канечне,— і мае ўласныя «Жыгулі».

— Вушы баляць, сынок.

— Закругляюся, тата. Апошняе, што хацеў бы табе сказаць. Заўтра я іду на работу.

— Няўжо?

— Як мама кажа — яй-бо!

— І куды ж? Дворнікам?

— Не ўгадаў. Вучнем у фотаатэлье.

— Чаго раптам?

— Тата, чаму раптам? Забыўся? Я яшчэ ў пятым класе хадзіў у фотагурток.

— Мо хоць на цыгарэты прасіць не будзеш.

— Як піць даць — не буду.

— А ўцячэш адтуль праз месяц ці праз два?

Адказаць сын не паспявае — у калідоры зноў звініць званок. Бацька падымаецца, кажа:

— Мусіць, зноў Раман...

Аднак гэта не Раман. Разам з бацькам у пакой з калідора заходзіць дзед. Ён перадае бацьку авоську і кашолку, сам сцягвае з плячэй пінжак. Падыходзіць да іх сын, выходзіць з кухні маці.

— Здарова, Тоня! Здароў, Эдзічак! — кажа дзед.

— Тата? Як гэта вы надумаліся? — падае яму руку маці.

— От надумаўся. Старая ўсё — з'ездзі, ды з'ездзі!.. Вазьмі во, Тоня, у Андрэя, а то яму прыставіць няма куды. Нічога такога ў гасцінец і нямашака. Масла крыху старая сабрала, яечак. А ў кашолцы ягады. Учора вырвалася, збегала ў Ельнік, пад пасёлак. На лякарства будзе.

Маці забірае ў бацькі авоську і кашолку, кажа:

— Дзякую, тата! Толькі нашто турбаваліся? Мама яшчэ ў Ельнік хадзіла! Гэта не няблізкі свет... Купілі б на тое лякарства,— ідзе на кухню.

— А бо, Тонечка! — гаворыць ёй услед дзед.— Іх жа ў нас хоць граблямі грабі, а ты — купляць. Людзям на смех! Пад'ехалі б калі, дык за паўдня па пуду насабіралі б.

Кажучы гэта, дзед робіць крок на хату, але яго затрымлівае бацька, шэптам кажа:

— Боты знімі. А то яна,— ківае на кухню,— не ўпадабае. Во, тэпці ўссунь.

Дзед таропка адступае назад, таксама шэпча:

— А бо... Ці ж не наслядзіў хаця? Забываюся я ўсё на гэтыя гарадскія парадкі. Старая перад ад'ездам наказвала: не едзь у ботах, як мядзведзь, чаравікі казала абуць, але дзе я буду ў клёшах тых выходжваць?

— Ладна, тата, не турбуйся,— кажа бацька,— не наслядзіў.

— То ж і я думаю! На дварэ сухмень, а пакуль да вас дабярэшся, дык калі і была якая пясчынка, дык абабілася.

— Якая там пясчынка! Але ж — баба! Ты, тата, не думай нічога такога.

— А бо, сынку! Хіба ж я не разумею!

Дзед улазіць нагамі ў тэпці, ідзе на хату, сядае ў крэсла, якое яму падсоўвае Эдзік, кажа ўжо ўголас:

— Ух-ха-ха! З непрывычкі дык аж захакаўся, пакуль усцягнуўся. Каб жа троху ніжэй. А то ж усё роўна, як на тую Ванькову гару. Ідзеш-ідзеш, а ўсё канца няма. І табе ж, сынку, мусіць, цяжкавата ўжо стала на гэтыя вышкі штодня падымацца?

— Прывык, тата. Яно, ведама, высакавата, але затое і выгодна. Шуму, пылу меней, над галавой ніхто не затупае,— адказвае бацька.

— Дык яно ж, як той казаў, цёнгле так, адно на адно. Эдзіку во толькі, мусіць, усё роўна. Яшчэ і зарадка раніцай бясплатная. Га, унучак?

— Не скарджуся, дзеду!

— Ты яшчэ і бягом сюды-туды злятаеш.

— І носяцца,— махае рукой бацька.— Аж дом хадуном ходзіць. Калі дык і прыкрыкнеш на каторага падшыванца. Узімку канькі начэпіць і, як той падкаваны жарэбчык, па прыступках — бух-бух! Аж звон увушшу стаіць.

— Ну, дык то, пэўна, меншыя. Эдзік жа кавалер ужо.

— А розум адзін. Рогі павыроствалі — не падступіцца!

— Што ты хочаш, сынку. Калі цяперака і ў сяле, як ты кажаш, рагатыя сталі. Ні бацькоў не слухаюць, ні настаўнікаў. А от да вучобы дык менш прыткія сталі.

— Што ім вучоба! Яны змалку вучаныя! Бацьку бяруцца павучаць.

— Тата, мы ж, здаецца, пагаварылі,— перапыняе бацьку сын.

— Знае кошка, чыё сала з'ела,— бурчыць бацька.

— Ну, ну, сынку, дарэмна хлопца не крыўдзь,— кажа дзед.— У ягоныя гады і ты не лепшы быў. У вас, праўда, у галаве адно было, у іх — другое, але ж... Адно каб нутро здаровае было. Успомні, сынку, Генуся Курашчупавага. Ад яго ж на сяле жыцця не было. Усе сады, бывала, абшастае, аблатошыць, ледзь толькі завязь завяжацца. Хто калі чакаў, што з яго чалавек будзе? А прыязджаў нядаўна да маткі На сваёй машыне, з жонкай і дзеткамі. Інжынерам стаў. От табе, сынку, і Курашчупаў Генусь!