Толькі б не ўпасці, толькі б не…
Вікторыя праціснулася ў тамбур: усюды — людзі-людзі-людзі, драпежна-цікаўныя пагляды. Супакоілася толькі, калі знайшла прыбіральню і зачынілася там — уф, нарэшце, адна! — і нават, разглядаючы свой спалатнелы твар у люстэрку пудраніцы, паспрабавала пажартаваць над сабой (хоць якія там жарты): калі ў яе і сапраўды — алергія на пахі іншых людзей, дык чаму ж смурод урыны раздражняе яе зараз менш, чым даволі прыстойны пах вагоннага натоўпу?
На наступнай станцыі яна выйшла.
У той вечар, збянтэжаная — яна ж думала, што страх пакінуў яе назаўсёды! — сказала мужу, што прыступ “алергіі” паўтарыўся. Ён прамаўчаў, не адводзячы вачэй ад тэлевізара, вось тады дык яна і ўцяміла, што паміж імі — усё скончана, што яна не кахае яго больш. І класічны шлюб доктара і выратаванай пацыенткі, увекавечаны ў літаратурах свету, на “тутэйшым” узроўні не атрымаўся — хіба што пародыя, не болей. Пяць год таму страх нікуды не дзеўся, ён проста адступіў са змяіным шыпеннем, звіваючыся кольцамі, перад адзінай у свеце сілай, супраць якой нічога не можа зрабіць: перад каханнем. Любоўнае зелле, якім апаіў яе прынц ля зачараванага замка, перастала дзейнічаць, і страх вярнуўся. І тое, што Сяргей разлюбіў яе, таксама праўда: вось ён маўчыць і думае зараз не пра яе, а пра тое, што пацярпеў фіяска, што ніякі ён не беларускі Фрэдэрык Перлз, а правінцыяльны шарлатан, які дурыць пакутуючых на атлусценне забяспечаных дамачак ды іншых фрустрыраваных ідыётак, аб чым ён, між іншым, і сам даўно здагадваўся. Ён таксама насіў у сабе свой страх прыніжэння, і ратаваўся, як мог — улюбёнымі вачыма той жанчыны, якая, пэўна, была ідэальным спажыўцом рэклам і “карысных парад” у часопісах — ты крутая і класна выглядаеш! а цяпер — дзесяць спосабаў спаймаць яго на кручок! — так, тая кабета вучылася жыць па глянцавых дамскіх часопісах, а не па кнізе “Як гартавалася сталь”. Што ж, яна правільна ўсё разлічыла, дакладней — “праінтуічыла” нутраным, жывёльным чуццём самкі, якое такім ад нараджэння даецца замест розуму: Вікторыі ў той момант было не да “рэанімацыі рамантычнага кахання”, бо яна стамілася ад пастаяннага напружання шматгадовай хлусні, ад бясконцых войн, якія вялі паміж сабой два яе “я”.
У ёй ужываліся (дакладней, ніяк не маглі ўжыцца) дзве розныя асобы; адну з іх, Упэўненую Пані, пераможцу з аптымістычна-дзелавітай манерай паводзінаў, Вікторыя скіроўвала ў свет у якасці пасла сваёй унутранай дзяржавы. Паслу і паўпрэду даводзілася пад афіцыйнай усмешкай дыпламата хаваць дурныя звесткі: на радзіме — мор, чума, грамадзянская вайна, а тут, на бліскучым паркеце свецкіх прыёмаў, у атачэнні шпіёнаў ды тайных нядобразычліўцаў, трэба як мага натуральней пасміхацца, як мага мацней паціскаць працягнутыя рукі, паўтараючы:“Very qlad to see you” [2].
Упэўненая Пані кіравала палацам культуры, добра пастаўленым голасам вяла перамовы са спонсарамі, улагоджвала начальства: а то ж — Вікторыя! Імя ёй выбіраў дзядуля-ардэнаносец: “Мая ўнучка мусіць быць вартай нашай Вялікай Перамогі!” І яна рупілася з ўсіх сіл “быць вартай” — спачатку піянеркай, потым камсамолкай, і, нарэшце, “маяком мясцовай культуры” — крылатая багіня Перамогі, якая раптам, бы тая старажытная Ніка, губляла галаву, і, як п’яны рыбак у палонку, правальвалася ў сваё дзяцінства. І тады месца Упэўненай Пані займала дзяўчынка-падлетак — тая дзяўчынка, што дваццаць год таму ў паніцы чакала прыходу маці з працы: ад страху ў яе балеў жывот, яе ванітавала, ногі падкошваліся; як толькі стрэлка гадзінніка набліжалася да шасці, яна пачынала, бы падстрэленая, мітусіцца па кватэры, спрабуючы прадбачыць, што на гэты раз стане пускавым механізмам скандалу: дрэнна выкручаная ануча для посуду? пясок ад абутку на падлозе? — яна спяшалася патушыць іскры магчымага пажару — паслухмяная дзяўчынка, выдатніца, член савета піянерскай дружыны — але маці заўсёды, заўсёды знаходзіла прычыну: дрэнна накрухмалены каўнерык школьнай формы, беспарадак у пісьмовым стале… “Нікчэмнасць! Дрэнь!”— істэрычна крычала маці, шпурляючы ёй у твар выдраны з “мясам” каўнерык, выварочваючы на падлогу скрыні пісьмовага стала. У маці быў гучны, добра пастаўлены голас, звыклы да выступленняў з трыбуны, і калі назаўтра па дарозе ў школу суседка з’едліва цікавілася, хто ў іх так віскоча штовечар, Вікторыя, запунсавеўшы, адказвала: “Тэлевізар…”