Z drzwi domu wyszedł nam na spotkanie wysoki blady mężczyzna o włosach koloru lnu, trzymając w dłoni notes. Zobaczywszy Holmesa, podbiegł ku nam i wylewnie ścisnął dłoń mojego towarzysza.
- Doprawdy, to bardzo miło z pańskiej strony, że pan się zjawił - rzekł. - Nie pozwoliłem niczego dotykać.
- Z wyjątkiem tego! - odparł mój przyjaciel, wskazując na ścieżkę. - Gdyby przebiegło tędy stado bizonów, nie narobiłoby większego bałaganu. Nie wątpię jednak, panie Gregson, że nim pan do tego dopuścił, wyciągnął pan już jakieś wnioski.
- Miałem mnóstwo roboty wewnątrz domu - rzekł wymijająco detektyw. - Ale jest tu mój kolega, pan Lestrade. Liczyłem na to, że on się tym zajmie.
Holmes spojrzał na mnie, unosząc ironicznie brwi.
- Skoro tą sprawą zajęło się takich dwóch specjalistów jak pan i Lestrade, niewiele mi już pozostało do odnalezienia.
Gregson z wyraźną satysfakcją zatarł ręce.
- Sądzę, że zrobiliśmy tutaj wszystko, co było możliwe - odparł. - Niemniej jest to dziwna sprawa, a wiem, że lubi pan takie tajemnice.
- Przyjechał pan tutaj dorożką? - spytał Sherlock Holmes.
- Nie, sir.
- A Lestrade?
- Też nie.
- W takim razie chodźmy już obejrzeć ten pokój. - Wygłosiwszy tę nie związaną z poprzednim pytaniem uwagę, wszedł do domu, a za nim podążył Gregson, na którego twarzy malowało się ogromne zdziwienie.
Krótki korytarz, obity gołymi deskami i strasznie zakurzony, prowadził do kuchni i pomieszczeń służbowych. Było tu dwoje drzwi, jedne po lewej, a drugie po prawej stronie. Jednych z nich najwyraźniej nie otwierano od wielu tygodni. Drugimi drzwiami wchodziło się do jadalni, w której zostało popełnione to zagadkowe przestępstwo. Holmes wszedł do środka, a ja podążyłem za nim z tym tłumionym w sercu uczuciem, jakim zawsze napawa człowieka obcowanie ze śmiercią.
Było to duże kwadratowe pomieszczenie, a brak jakichkolwiek mebli sprawiał, że wydawało się jeszcze większe. Ściany ozdabiała dość pospolita tapeta, tu i ówdzie widniały na niej plamy wilgoci i pleśni. W niektórych miejscach szerokie pasma odkleiły się i zwisały w dół, obnażając żółtawy tynk. Naprzeciw drzwi znajdował się dość pretensjonalny kominek, zwieńczony półką wykonaną z imitacji białego marmuru. Na końcu tej półki stały resztki wypalonej czerwonej świecy. Jedyne okno w pomieszczeniu było tak brudne, że sączące się przez nie światło wydawało się zamglone i niepewne, nadając wszystkiemu, na co padało, szary, ponury odcień. Wrażenie to pogłębiała jeszcze gruba warstwa kurzu pokrywająca wszystko, co się tu znajdowało.
Każdy z tych szczegółów zauważyłem jednak dopiero później. W tej chwili moja uwaga skupiła się na samotnej ponurej, zastygłej w bezruchu postaci, która leżała rozciągnięta na deskach podłogi. Jej puste niewidzące oczy wpatrywały się w spłowiały sufit. Był to mężczyzna w wieku około czterdziestu trzech czy czterdziestu czterech lat, średniego wzrostu
0 szerokich ramionach z krótkimi kręconymi czarnymi włosami i krótką szczeciniastą bródką. Ubrany był w surdut z cienkiego czarnego sukna, kamizelkę oraz jasne spodnie; kołnierzyk
1 mankiety były nieskazitelnie czyste. Obok niego na podłodze leżał wymuskany cylinder. Dłonie miał zaciśnięte, ramiona rozpostarte; jego nogi natomiast były podkurczone, tak jakby umierał w straszliwych męczarniach. Na twarzy zastygł wyraz przerażenia i, jak mi się wydawało, nienawiści tak silnej, jakiej nie widziałem jeszcze u żadnego człowieka. Ten potworny grymas w połączeniu z niskim czołem, szerokim nosem i wysuniętą szczęką nadawały zmarłemu małpi wygląd, a wrażenie to dodatkowo pogłębiała poskręcana nienaturalna pozycja ciała. Widywałem już wiele przypadków śmierci, nigdy jednak nie ukazała mi ona swego bardziej przerażającego oblicza niż tutaj, w tym ciemnym obskurnym domu, którego okna wychodziły na jedną z głównych arterii przedmieść Londynu.
Chudy, mający w sobie coś z fretki Lestrade stał przy drzwiach. Gdy weszliśmy, przywitał się z moim towarzyszem i ze mną.
- Będzie sporo szumu wokół tej sprawy, sir - zauważył. - Nie spotkałem się do tej pory z czymś takim, a sporo już w życiu widziałem.
- Nie ma żadnego tropu? - spytał Gregson.
- Nic. Absolutnie nic - z żalem potwierdził Lestrade.
Sherlock Holmes zbliżył się do zwłok, uklęknął przy nich i bardzo wnikliwie je zbadał.
- Jesteście, panowie, pewni, że nie ma żadnej rany? - spytał, wskazując na liczne plamki i kałuże krwi wokół.
- Z całą pewnością! - odpowiedzieli obaj detektywi.
- W takim razie ta krew, oczywiście, musiała należeć do innego człowieka. Zapewne do mordercy, o ile popełniono tu jakieś morderstwo. Przypomina mi to okoliczności towarzyszące śmierci Van Jansena w Utrechcie w 1834 roku. Czy pan kojarzy sobie tę sprawę, Gregson?
- Nie, sir.
- Powinien pan o tym poczytać. Naprawdę polecam. Nic nowego pod słońcem. Wszystko to już kiedyś było.
Gdy to mówił, jego zręczne palce poruszały się wokół, dotykając, naciskając, odpinając guziki i badając, podczas gdy oczy zachowywały ten sam nieobecny wyraz, o którym już wspominałem. Przeprowadził to badanie tak szybko i sprawnie, że trudno byłoby się nawet domyślić dokładności i precyzji, z jaką tego dokonał. Na koniec pochylił się nad twarzą zmarłego i wciągnął przez nos powietrze, a następnie spojrzał na podeszwy jego butów z lakierowanej skóry.
- Czy niczego tu nie ruszano? - spytał.
- Tylko to, co było konieczne dla celów naszego śledztwa.
- Może go pan już odesłać do kostnicy - rzekł Holmes. - Niczego więcej się tu nie dowiemy.
Gregson miał w pobliżu czterech ludzi. Na jego rozkaz weszli do pokoju i ułożyli ofiarę na noszach. Gdy ją podnosili, na podłogę z brzękiem upadł pierścionek i potoczył się przez pokój. Lestrade podniósł go i wpatrywał się w niego zdumionymi oczyma.
- Była tu jakaś kobieta! - zawołał. - To kobieca obrączka!
Mówiąc to, uniósł pierścionek na dłoni. Wszyscy stłoczyliśmy się wokół niego, przyglądając się temu znalezisku. Nie mogło być żadnych wątpliwości, że ta wykonana z czystego złota obrączka zdobiła kiedyś palec panny młodej.
- To komplikuje sprawę - rzekł Gregson. - A Bóg wie, że już i tak była skomplikowana.
- Jest pan pewien, że to jej nie upraszcza? - spytał Holmes. - Ale wpatrując się w nią, niczego się nie dowiemy. Co znaleźliście u niego w kieszeniach?
- Tu mamy wszystko - powiedział Gregson, wskazując na stertę przedmiotów chaotycznie rzuconych na jeden z dolnych stopni schodów. - Złoty zegarek od Barrauda w Londynie nr 97163, złoty łańcuszek do zegarka, bardzo ciężki i solidny, złoty pierścień z masońskimi symbolami, złota szpilka do krawata w kształcie głowy buldoga z rubinowymi oczami, skórzany pokrowiec z wizytówkami Enocha J. Drebbera z Cleveland, co odpowiada inicjałom E.J.D. wyhaftowanym na koszuli i bieliźnie. Nie miał przy sobie portfela, ale w kieszeniach było trochę pieniędzy, dokładnie siedem funtów i trzynaście pensów. Wydanie kieszonkowe Dekameronu Boccaccia, podpisane nazwiskiem „Joseph Stangerson” na pierwszej stronie i dwa listy: jeden do E.J. Drebbera, a drugi do Josepha Stangersona.