Выбрать главу

177 Ebediesu. Collectio canonum, c. 274.

178 Fondation des ecoles, c. 393.

179 Правила, I, 6, с. 184.

180 Правила, I, 5, с. 184.

181 Fondation des ecoles, с. 393.

182 Правила, II, 12, с. 191.

183 Fondation des ecoles, с. 382.

184 Там же, с. 399.

185 Правила, I, 20, с. 187.

186 Правила, I, 1, с. 181.

187 Правила, I, 7, с. 184.

188 Правила, II, 5, с. 190.

189 Правила, II, 2, с. 189.

190 Правила, I, 11, с. 185.

191 Правила, II, 4, с. 190.

192 Правила, 11, 17. с. 193.

193 Правила, II, 18, с. 193.

194 Правила, I, 3, с. 182.

195 Правила, I, 8, с. 184.

196 Правила, II, 3, с. 189.

197 Правила, II, 14, с. 192.

198 Правила, II, 8, с. 191.

199 Правила, I, 14, с. 186.

200 Там же.

201 Правила, I, 3, с. 182.

202 Правила, II, 16, с. 192.

203 Правила, I, 3, с. 182.

204 Правила, I, 18, с. 186.

205 Правила, I, 19, с. 187.

206 'h' ryh' - "хорошо известные братья".

207 bdw' - преподаватель философских дисциплин, логики.

208 mryn' - преподаватель чтения с повышением и понижением голоса, ударениями и т. п.

209 rbbyt' - "майордом", "домохозяин".

210 mhgyn' - преподаватель риторики. См.: Bar Fondation des ecoles, с. 382, 399, разъяснения А. Шера.

211 Как Нестле, вставляем слово "благочестие" из II послания Тимофею, II, 5. - Nestle. Die Statuten der Schule von Nisibis, c. 213.

212 В тексте rbbn - буквально "наш господин", а в предыдущем правиле было rbbn mpsn' - "наш господин экзегет", следовательно, и здесь имеется в виду экзегет. В дальнейшем тоже часто употребляется rbbn без названия лица. Н. В. Пигулевская, исходя из контекста, считала возможным переводить rbbn "наш учитель".- Примеч. Р. Г. Рыловой.

213 J. В. Segа1. The diacritical point and the accents in Syriac. Ox., 1953, с. 7 (далее: The diacritical point and the accents in Syriac).

214 Там же, с. 6.

215 ?. ?игулевская. О сирийской рукописи "Церковной истории" Евсевия Кесарийского 462 г. н. э. в Российской Публичной библиотеке.- ВсбГПБ. Л., 1926, № 1, с. 115-122; Пигулевская. Каталог, с. 95.

216 Baumstark. Geschichte, с. 116; Райт. Краткий очерк, с. 80.

217 А. Merx. Historia artis grammaticae apud Syros.- AbhKM. Bd IX, № 2, 1889, с. 9-88 (далее: Merx. Historia artis grammaticae).

218 Baumstark. Geschichte, c. 248; Райт. Краткий очерк, с. 97.

219 Merх. Historia artis grammaticae, c. 50-52, 59; Райт. Краткий очерк, с. 105.

220 W. Wright. Fragments of the twr mmll' nhry' оr Syriac Grammar of Jacob of Edessa. Ed. by W. Wright. L., 1871, с. 1-8; The diacritical point and accents in Syriac, c. 41.

221 Merx. Historia artis grammaticae, c. 62-101.

222 Syrische Grammatik des mar Elias von Tirhan, hrsg. u. ubers. v. Fr. Baethgen. Lpz., 1880.

223 Райт. Краткий очерк, с. 167, примеч. 1; Baumstark. Geschichte, с. 286.

224 Р. Г. Рылова. Грамматика сирийского языка Ильи Тирханского (ХI в.).- ПС. Вып. 14 (77), 1965, с. 12-15, 31-35.

225 Райт. Краткий очерк, с. 170; Baumstаrk. Geschichte, с. 287.

226 The diacritical point and the accents in Syriac, c. 32-34.

227 Merx. Historia artis grammaticae, c. 133; Райт. Краткий очерк, с. 184.

228 Merх. Historia artis grammaticae, с. 158-159; Baumstark. Geschichte, с. 310-311; R. J. H. Gotthеi1. A treatise on Syriac grammar by mar(i) Elia of obha. Ed. and transl. from the manuscripts in the Berlin royal-library. Lpz., 1886.

229 Merx. Historia artis grammaticae, c. 161; Райт. Краткий очерк, с. 185-186.

230 Merx. Historia artis grammaticae, c. 209, 215-229; сир. текст - с. 1-48; Baumstark. Geschichte, с. 311.

231 Baumstark. Geschichte, с. 313; Райт. Краткий очерк, с. 190- 192.

232 The diacritical point and the accents in Syriac, c. 49.

233 Merх. Historia artis grammaticae, с. 231.

234 Le livre des splendeurs. La grande grammaire de Gregoire Barhebraeus. Texte syriaque edite dapres les manuscrits avec une introduction et notes par A. Moberg. Lund, 1922.

235 A. Mobеrg. Buch der Strahlen. Die grossere Grammatik des Barhebraus. Lpz., 1907; Zur Terminologie, c. 1*-120*.

236 Райт. Краткий очерк, с. 195-196; Merx. Historia artis grammaticae, с. 232-233.

237 J. В. Fischer. The origin of tripartite division of speech in Semitic grammar.- JQR. Vol. 53, № 1, 1962; vol. 54, № 2, 1963, с. 5.

238 D. J. Tkatsch. Die arabische Ubersetzung der Poetik des Aristoteles und die Grundlage der Kritik des griechischen Textes. Bd. 1-2. Wien- Leipzig, 1928-1932, с. 50 (далее: Tkatsch. Die arabische Ubersetzung).

239 ?. ?игулевская. Месопотамия на рубеже V и VI вв. Сирийская хроника Иешу Стилита как исторический источник.- ТИВАН. Вып. 31, 1940, с. 1-176. Перевод и примечания - с. 130-170. Указатель греческих слов - с. 175-176 (далее: Хроника Иешу Стилита).

240 V. Rуssel. Uber den textkritischen Wert der syrischen Ubersetzungen griechischer Klassiker. Lpz., Bd 1, 1880; Bd 2, 1881; Bd 1, с. 1-2 (далее: Ryssel. Ubersetzungen griechischer Klassiker).

241 Там же, с. 3.

242 ?d. Sасhau. Inedita Syriaca. Eine Sammlung syrischer Ubersetzungen von Schriften griech. Profanliteratur. Wien. 1870, с. 111, с. "Слово Фемистия о добродетели" (далее: Sachau. Inedita syriaca); G. Dagron. Lempire romain dOrient au IVe s. et les traditions politiques de lHellenisme. Le temoignage de Themistios. Travaux et memoires. III, 1968, с. 221-223, с. "Того же самого Фемистия слово о дружбе".

243 Baumstark. Geschichte, с. 19.

244 Tatiani Evangeliorum Harmoniae arabice... edidit et translatione latina donavit P. Augustinus Ciasca. Romae, 1888 (далее: Tatiani Evangeliorum); L. Leloir. Le Diatessaron de Tatien.- LOS. Vol. 1, № 2, с. 208- 231; № 3, с. 313-334 (далее: Lelоir. Le Diatessaron).

245 L. Leloir. Doctrines et methodes de S. Ephrem dapres son commentaire de lEvangile concordant.- CSChO. Vol. 220. Subsidia, t. 18. Louvain, 1961, с. 6, 8.

246 Baumstаrk. Geschichte, с. 208.

247 Пигулевская. Каталог, с. 59, № 55-57; с. 67, № 52.

248 Райт. Краткий очерк, с. 6-7.

249 Р. ?еtit. Libanius et la vie municipale a Antioche au IV-e siecle apres J. Chr. Р., 1955; ?. J. Festugiere. Antioche paienne et chretienne. Р., 1959.

250 Bardesanes. Liber legum regionum cuius textum syriacum vocalium signes instruxit, latine vertit F. Nau. Annotationibus locupletavit Th. Noldeke,- PS. T. 2, Parisiis, 1907, с. 492-494 (далее: Bardesanes).

251 В. В. Болотов. Лекции по истории древней церкви. СПб., т. 1- 1907, т. 2 - 1910, т. 3 - 1913, т. 4 - 1918; т. 2, с. 256 (далее: Болотов. Лекции по истории древней церкви).

252 А. Hilgenfeld. Bardesanes der letzte Gnostiker. Lpz., 1864, с. 65.

253 Там же, с. 68-69.

254 Bardesanes, с. 494; Porphyrius. Opuscula selecta ed. A. Nauck. Lipsiae. 1886, с. 256.

255 ?оsе Chorenensi Historiae armeniacae libri 3. Ed. G. G. Whistoni Filli. Londini, 1736. Lib. 2, cap. 63, с. 185.

256 Baumstark. Geschichte, с. 13.

257 F. ?ааsе. Zur Bardesanischen Gnosis. Texte und Untersuchungen zur Geschichte der Altchristichen Literatur. Lpz., 1910, с. 47-50 (далее: ?aasе. Zur Bardesanischen Gnosis).

258 Hilgenfeld. Bardesanes der letzte Gnostiker, c. 81-84.

259 ?. Merx. Bardesanes von Edessa. Halle. 1863, с. 88-114.

260 Haase. Zur Bardesanischen Gnosis, c. 10.

261 ?. Gregoire. Bardesane et S. Abercius.- "Byzantion". Vol. 25-27. Bruxelles, 1957, fasc. 1, с. 364.

262 Там же, с, 363, 368.

263 Th. Nissen. Die Petrusakten und ein Bardesanischer Dialog in der Aberciusvita - ZfNW. Bd 9, 1908.

264 Gregoire. Bardesane et S. Abercius, c. 364-365.

265 ?usebius. Historia ecclesiastica, IV. 30. Ed. Schwartz. Kleine Ausgabe, funfte Auflage. Lpz., 1955, с. 166-167 (далее: Eusebius. Historia ecclesiastica).

266 Bardesanes, стб. 548; ?. ?erx. Bardesanes von Edessa, с. 30.

267 Bardesаnes, стб. 580.

268 Там же.

269 Там же, стб. 583-584.

270 Там же, стб. 587.

271 Там же, стб. 591, 592.

272 Там же, стб. 592, 595.

273 Н. Пигулевская. Византия на путях в Индию. Из истории торговли Византии с Востоком в IV-VI вв. М.-Л., 1951, с. 99-128 (далее: Пигулевская. Византия на путях в Индию); N. Pigulewskaja. Byzanz auf den Wegen nach Indien. Aus der Geschichte des byzantinischen Handels mit dem Orient vom 4 bis 6 Jahrhundert. Amsterdam, 1969 (далее: Pigulewskaja. Byzanz auf den Wegen nach Indien).

274 Bardesanes, стб. 695-596.

275 Там же, стб. 612, 615.

276 F. Haase. Altchristliche Kirchengeschichte nach orientalischen Quellen. Lpz., 1925, с. XVI.

277 Нааse. Zur Bardesanischen Gnosis, с. 50-67.

278 Там же, с. 66.

279 Aphraatis sapientis persae demonstrationes. Textum syriacum vocalium signis instruxit, latine vertit, notis illustravit D. Joannes Parisot.- PS. T. 1. Demonstrationes I-XXII. Parisiis, 1894; Т. 2. Demonstratio XXIII de Acino. Parisiis, 1907 (далее: Aphraatis demonstrationes).

280 Там же. Т. 1, Praefatio, c. XLIV.

281 Там же. Т. 1, стб. 1044.

282 Там же. Т. 2, стб. 149. Это свидетельство Афраата о времени гонения Шапура II и дата мученичества св. Симеона бар Саббаэ была подробно исследована. См.: Пигулевская. Города Ирана, с. 147-148; Pigoulevskajа. Les villes de lEtat Iranien, c. 117-118.

283 V. Rуssel. Georgs des Araberbischofs Gedichte und Briefe. Lpz., 1891, с. 46-47.

284 Там же, с. 48.

285 Там же; Aphraatis demonstrationes. Т. 1. Praefatio, с. XVI; G. Bert. Aphraat's des persischen Weisen Homilien aus dem syrischen ubersetzt und erleutert. Texte und Untersuchungen z. Gesch. Altchristlicher Literatur. Bd. 3. Lpz., 1888, с. XII (далее: Bert. Aphraat's des persischen Weisen Homilien).

286 Aphraatis demonstrationes. Т. 1, стб. 939-944.

287 Там же. Т. 2, стб. 65-92.

288 Там же. Т. 1. Praefatio, с. LX-LXI.

289 Eliae metropolitae Nisibeni Opus chronologicum. Parisiis.- CSChO. Scriptores syri. Textus. Series 3. Т. 7 (с. 15-16), 8. Pars 1 ed. Е. W. Brooks. 1910. Pars 2 ed. J. В. Chabot, 1909; Versio. Series 3. Т. 7 (с. 6-7), 8. Pars 1 interpretatus est Е. W. Brooks, 1910. Pars 2 intepretatus est J. B. Chabot, 1910.

290 Bert. Aphraat's des persischen Weisen Homilien, c. XIII.

291 Aphraatis demonstrationes. T. 1, стб. 356; Bert. Aphraat's des persischen Weisen Homilien, c. 127.

292 Aphraatis demonstrationes. T. 1, стб. 573.

293 Там же, стб. 633; Bert. Aphraat's des persischen Weisen Homilien, c. 229.

294 Bert. Aphraat's des persischen Weisen Homilien, c. XV.

295 Там же, с. XVII-XIX; Baumstаrk. Geschichte, с. 31.

296 Sancti patris nostris Jacobi episkopi Nisibeni sermones. Ed. N. Antonelli. Roma, 1756.

297 F. Sasse. Prolegomena in Aphraatis sapientis persae sermones homileticos. Lipsiae, 1878, с. 23-33 (далее: Sasse. Prolegomena); Bert. Aphraat's des persischen Weisen Homilien, c. XXIX-XXXI.

298 Sasse. Prolegomena, c. 9; Веrt. Aphraat's des persischen Weisen Homilien, c. 1.

299 Bert. Aphraat's des persischen Weisen Homilien, c. XXV.

300 Sasse. Prolegomena, с. 15.

301 Bert. Aphraat's des persischen Weisen Homilien, c. 179-184.

302 Там же, с. XXXV.

303 Tatiani Evangeliorum.

304 Издано по римской рукописи: Ephrаеm. Opera omnia quae extant syriace. Ed. Р. Mobarrek. Т. 1-3. Romae, 1737-1743 (далее: Ephraem. Opera omnia); Ephraem. Opera omnia quae extant graece. Ed. J. S. Assemani. T. 1-3. Romae, 1732-1746 (далее: Ephraem. Opera omnia gr.); по парижской рукописи: Ephrаеm. Hymni et sermones. Ed. Th. J. Lamy. T. 1-4. Mechliniae, 1882-1902; t. 2, с. 3-89 (далее: Ephraem. Hymni et sermones).