Dume la pastroj kantis:
Ĥoro I. Honoro al vi, kiu leviĝas sur la horizonto kaj trakuras la ĉielon.
Ĥoro II. La vojo de via sankteco estas la feliĉo de tiuj, sur kies vizaĝojn falas viaj radioj …
Ĥoro I. Ĉu vi povus iri, kiel vi iras, sen halto, ho suno?…
Ĥoro II. Granda migrulo de la spaco, vi kiu ne havas sinjoron kaj por kiuj centoj da milionoj da jaroj estas nur unu palpebrumo …
Ĥoro I. Vi subiras, sed vi daŭras. Vi multobligas la horojn, noktojn kaj tagojn, kaj vi mem daŭras laŭ viaj propraj leĝoj …
Ĥoro II. Vi lumigas la teron, oferante vin mem per viaj propraj manoj, kiam en la figuro de Ra vi leviĝas sur la horizonto.
Ĥoro I. Ho stelo, kiu aperas, granda per via lumo, vi mem formas viajn membrojn …
Ĥoro II. Kaj naskita de neniu, vi naskas vin mem sur la horizonto.
En tiu momento la faraono ekparolis:
”Ho vi, radianta sur la ĉielo! Permesu al mi eniri en la eternecon, kuniĝi kun la respektindaj kaj perfektaj ombroj de la supera lando. Kun ili mi rigardu viajn brilojn matene kaj vespere, kiam vi kuniĝas kun via patrino Nut. Kaj kiam vi turnos vian vizaĝon al la okcidento, leviĝu miaj manoj por la preĝo, por honori la vivon, ekdormantan post la montoj.”[14]
Tiel kun la manoj levitaj al la ĉielo, parolis la sinjoro, ĉirkaŭita de la nubo de la incensoj. Subite li eksilentis, kaj falis posten en la brakojn de la asistantaj pastroj.
Li ne vivis plu.
La novaîo pri la morto de la faraono kiel fulmo trakuris la palacon. La servistoj forlasis siajn okupojn, la estroj ĉesis kontroli la sklavojn, oni alarmis la gvardion kaj okupis ĉiujn enirojn.
En la ĉefa korto komencis kolektiĝi la amaso: kuiristoj, ĉevalistoj, kelistoj, virinoj de lia sankteco kaj iliaj infanoj. Unuj demandis, ĉu tio estas vera, aliaj miris, ke la suno lumas ankoraŭ sur la ĉielo, kaj ĉiuj kune kriis ĝis perdo de la spiro:
—”Ho sinjoro!… Ho nia patro!… Ho amata!… Ĉu eble estas, ke vi jam forlasis nin?… Ho jes, li jam iras al Abidos!… Al la okcidento, al la okcidento en la teron de la justuloj!… La loko, kiun vi amis, ĝemas kaj ploras!…”
Terura krio eksonis en ĉiuj kortoj, en la tuta parko. Ĝi resaltis de la orientaj montoj, la vento portis ĝin sur siaj flugiloj trans Nilon, kaj ĝi ektimigis la urbon Memfison.
Dume la pastroj preĝante metis la korpon de la mortinto en riĉa, fermita portilo. Ok pastroj stariĝis ĉe la teniloj, kvar prenis en la manojn ventumilojn el strutaj plumoj, aliaj incenson kaj prepariĝis eliri.
En ĉi tiu momento alkuris la reĝino Nikotris, kaj ekvidinte la korpon jam en la portilo, sin îetis al la piedoj de la mortinto.
—”Ho mia edzo, ho mia frato, ho mia amata!… — kriis ŝi, dronante en la larmoj. — Ha amata, restu kun ni, restu en via domo, ne foriru de la loko sur la tero, en kiu vi estas …”
—”En paco, en paco, al la okcidento — kantis la pastroj — ho granda monarĥo, iru en paco al la okcidento …”
—”Ho ve! — diris la reĝino — vi rapidas al la rivero, por transiri sur la alian bordon! Ho pastroj, ho profetoj ne rapidu, lasu lin; vi ja revenos hejmen, sed li iros en la landon de la eterneco …”
—”En paco, en paco, al la okcidento!… — kantis la pastra ĥoro. — Se plaĉos al Dio, kiam venos la tago de la eterneco, ni ree ekvidos vin, ho sinj oro, ĉar vi jen iras en la landon, kiu kunigas ĉiujn homojn.”[*]
La respektinda Herhor donis signon. La servistinoj superforte forŝiris la reĝinon de la piedoj de la faraono kaj kondukis ŝin en ŝian ĉambron.
La portilo, portata de la pastroj, ekmoviĝis; la estro estis vestita kaj ĉirkaŭita, kiel dum la vivo. Dekstre kaj maldekstre, antaŭ kaj post li iris: generaloj, kasistoj, juĝistoj, grandaj skribistoj, portantoj de la hakilo kaj sago, kaj, antaŭ ĉio granda amaso da pastroj de ĉiuj rangoj.
En la korto la servistoj falis sur la vizaĝon, ĝemante kaj plorante, la armeo prezentis la armilojn kaj eksonis trumpetoj, kvazaŭ por saluti reĝon vivantan.
Kaj efektive la sinjoro kvazaŭ vivanta estis portata al la rivero. Kiam oni atingis Nilon, la pastroj starigis la portilon sur orita ŝipo, sub purpura baldakeno, kiel dum lia vivo.
Tie oni superŝutis la portilon per floroj, kontraŭ ĝi oni starigis la statuon de Anubis, kaj la reĝa ŝipo ekiris al la alia bordo de Nilo. La estron adiaŭis la ploroj de la servistoj kaj kortegaj virinoj.
Du horojn de la palaco, trans Nilo kaj trans la kanaloj, fruktoportaj kampoj kaj palmaj arbaroj, inter Memfiso kaj ”Plata Altaîo de Mumio” kuŝis stranga kvartalo. Ĉiuj ĝiaj konstruaîoj estis destinitaj por la mortintoj, kaj loĝataj nur de kolŝitoj kaj paraŝitoj, kiuj enbalzamigadis la kadavrojn.
La kvartalo estis kvazaŭ vestiblo de la vera tombejo, ponto, kiu kunigis la vivantan socion kun la loko de la eterna ripozo. Tien estis alportataj la mortintoj kaj estis farataj el ili mumioj; tie familioj marĉandis kun la pastroj pri la prezo de la enterigo. Tie estis preparataj la sanktaj libroj kaj zonoj, ĉerkoj, mebloj, vazoj kaj statuoj por la mortintoj.
—Kiu venis? — oni demandis de interne.
—Oziriso Mer-amen-Ramzes, la sinjoro de du mondoj, venas al vi kaj postulas, ke vi preparu lin al la eterna vojaĝo — respondis la pastro.
—Ĉu estas eble, ke estingiĝis la suno de Egipto?… Ke mortis tiu, kiu mem estis la spiro kaj vivo?…
—Tia estis lia volo — respondis la pastro. — Akceptu do la sinjoron kun konvena respekto kaj faru al li ĉiujn servojn, por ke ne frapu vin punoj en ĉi tiu kaj en la estonta vivo.
—Ni faros, kiel vi deziras — respondis la voĉo.
Nun la pastroj lasis la portilon apud la pordo kaj rapide foriris, por ke ne falu sur ilin la malpura spiro de la kadavroj, amasigitaj en ĉi tiu loko. Restis nur la civilaj oficistoj, komandataj de la granda juĝisto kaj kasisto.
Post sufiĉe longa momento de atendado, la pordego malfermiĝis, kaj eliris el ĝi dekkelko da homoj. Ili havis pastrajn vestojn kaj kovritajn vizaĝojn.
Vidante ilin, la juĝisto diris:
—Ni transdonas al vi la korpon de sinjoro via kaj nia. Faru kun ĝi, kion ordonas nia sankta religio, malzorgu nenion, por ke la granda mortinto ne estu per via kulpo maltrankviligita en la alia mondo.
La kasisto aldonis:
—Uzu oron, arĝenton, malakiton, turkisojn, jaspisojn, smeraldojn kaj plej multekostajn parfumojn por ĉi tiu sinjoro, por ke nenio manku al li kaj por ke li havu ĉion de la plej bona kvalito. Tion diras al vi mi, la kasisto. Kaj se troviĝus malnoblulo, kiu anstataŭ noblaj metaloj volus meti mizerajn falsaîojn, kaj anstataŭ multekostaj ŝtonoj fenician vitron, li memoru, ke oni dehakos al li la manojn kaj elŝiros la okulojn.
—Estos farite, kiel vi postulas — respondis unu el la vualitoj.
La aliaj levis la portilon kaj eniris kun ĝi en la kvartalon de la mortintoj, kantante:
—Vi iras en paco al Abidos!… Atingu en paco la teban okcidenton!… Al la okcidento, al la okcidento, al la tero de la justuloj!…
La pordego fermiĝis, kaj la plej alta juĝisto kaj la oficistoj, akompanantaj lin, revenis al la rivero kaj palaco.
Dume la vualitoj transportis la portilon en grandegan konstruaîon, kie oni enbalzamigadis la kadavrojn de la reĝoj kaj de tiuj altranguloj, kiuj akiris specialan favoron de la faraono. Ili haltis en la vestiblo, kie staris ŝipeto sur malgrandaj radoj, kaj komencis elpreni la mortinton el la portilo.
—Rigardu! — ekkriis unu el la vualitoj — ĉu ili ne estas ŝtelistoj?… La faraono ja mortis en la kapelo de Oziriso, li do devis esti en solena vesto … Kaj jen ĉi tie: anstataŭ oraj braceletoj — kupraj, la ĉeno ankaŭ estas kupra kaj en la ringoj estas falsitaj ŝtonoj … Mi dezirus scii, kiu tiel servis lin, la pastroj aŭ la skribistoj?
—Certe la pastroj … Friponoj, sekiĝu viaj manoj!… Kaj tiaj friponoj kuraĝas admoni nin, ke oni donu al la mortinto ĉion de la plej bona kvalito …