— Dum un dio me observis la kusho di la suno quaradek e tri foyi!
Poka tempo pose vu dicis:
— Ka vu savas... Kande onu vere esas trista, observar la sunokusho esas tante agreabla...
— Lore, erste dio, en qua vu observis quaradek e tri sunokushi, ka vu esis tre trista?
La princeto respondis nulo.
14
Chapitro VII
Ye la kinesma dio, itere danke la mutonyuno, altra sekreto de la vivo di la princeto revelesis a me. Abrupte, sen ula introdukto, kom rezultajo de problemo silence meditita longatempe, lu questionis a me:
— Se mutonyuno manjas arbusti, anke olu manjas flori, ka no?
— Mutonyuno manjas omno quon olu trovas.
— Kad anke flori qui havas dorni?
— Yes, anke la flori qui havas dorni.
— Do, por quo la dorni esas utila?
Me konfesas ke me ne savis quon respondar a lu. Me esis tre okupita intencante ekskrubagar
bolto di la motoro di mea aeroplano, la avario aspektis tre grava e me tre multe suciis pro to e pro ke la drinkebla aquo exhausteskis, do me timeskis la maxim mala fino.
— La dorni, do, por quo oli esas utila?
La princeto nulatempe renuncis respondo por questiono da lu. Pro ke me esis tre iracigita pro la grava avario, me respondis sen meditar la respondo:
— La dorni esas neutila, oli kreskas pro la malico di la flori.
— Ho!
E pos mikra silenco, lu dicis a me kelke rankorizita:
— Me ne kredas lo! La flori esas debila, naiva, oli defensas su quale oli povas. Pro lia dorni, la flori kredas ke sua aspekto esas terorigiva...
Me nulon respondis. Tainstante me pensis “Se ta bolto pluse
rezistas jirar lore me eksaltigos olu per violenta martelofrapo”. Ma
la princeto itere inter—ruptis mea pensi:
— Ka vu kredas ke la flori...
— Tote no! Tote no! Me kredas nulo! –me respondis sen meditar
lo—. Ka vu ne koncias ke me nun sorgas pri serioza aferi?
Lu regardis me tote astonita.
— Pri seriozaji!
Lu observis me, qua havis enmanue mea martelo, mea fingri
makulizita de nigra graso e me esis inklinita sur objekto olqua aspektis
tre leda a lu.
— Vu parolas same kam adulti!
Ta vorti kelke shamigis me, ma lu senkompate dicis pluse a me:
— Vu konfundas omno... vu ne esas kapabla dicernar...
Lu esis tre iracigita. Lua kapon lu sukusis dum ke la vento
movis lua oratra hararo.
— Me konocas planeto habitita da karmezina viro, qua nulatempe flaris la odoro di floro, nek lu admiris stelo, nek lu amis persono. Dum lua tota vivo lu nur facis adicioni. E dum la tota dio lu repetas sencese, same kam vu: “Me esas serioza persono! Me esas serioza persono!” E do lu inflesas pro fiereso. Ma por me lu ne esas persono ma fungo!
— Quo?
— Fungo!
15
La princeto esis tote pala pro iraco.
— Dum yaromilioni la flori havis dorni, dum yaromilioni la mutonyuni manjas la flori malgre
la dorni. Ka ne esas afero grava intencar komprenar pro quo la flori dornifas malgre ke ta dorni esas neutila? Ka ne esas afero grava la luktado inter la mutonyuni e la flori? E ka to omno ne esas plu multe grava afero kam la adicioni de grasoza e karmezina viro? E se me konocas floro, qua esas unika en la mondo e nur existas en mea planeto, e mutonyuno povus glutar ta floro, do destruktar olu, sen konciar lo, ka to ne esas importanta?
Lu redeskis e dicis:
— Se ulu amas floro, qua esas la unika de lua speco inter milioni e milioni de steli, suficas observar ta steli por ke ta persono esez felica. Lu dicus a su: “Mea floro esas ibe, ulaloke...” Ma se la mutonyuno manjas la floro, por lu la tota steli subite aspektus extingita! Ka to ne esas importanta?
Lu ne pluse povis parolar, nam subite ploreskis. Nokteskis. Me desprenis mea utensili.
Tainstante mea martelo, mea bolto, la dursto, la hungro e la morto ne plus esis grava por me, nam en stelo, en mea planeto Tero, esis princeto qua bezonis konsolacesar!
Me embracis e bersis lu. Me dicis a lu: “La floro, quan vu amas, ne esas en danjero... me desegnos kuraseto por la floro e muzeloligilo por vua mutonyuno... me...” Me ne bone savis quon dicar, e pro mea stulteso me anke ne savis quale konsolacar lu... La lakrimi—lando esas tante misterioza...
16
Chapitro VIII
Me tre rapide lernis quale konocar plu bone ta floro. En la planeto di la princeto sempre kreskabis simpla flori olqui havis nur un serio de petali, okupante poka spaco e jenante nulu. Ta simpla flori aparis singlamatine inter la herbi e velkis vespere. Ma ta qua jermifis de semino arivita de nekonocata loko e la princeto atence observis dum olua sproso, esis tote diferanta kam la cetera semini. Malgre la detaloza observado da la princeto, lu ne esis kapabla deskovrar olua klaso. Forsan ta esis nova speco de baobabo.
Ma la arbusteto balde cesis kreskar e produktis granda burjono. La princeto, qua esis apud la arbusteto kande olu burjonifis, esperis mirakloza aparo ek la granda burjono, ma la floro shirmata en sua verda kuraso, senfine preparis olua beleso. Olu sorgoze selektis sua kolori e lente vestizis su montrante unope olua petali, nam olu nulakaze intencis naskar tote krumplita quale la papavereti, olu intencis aparar en la splendideso di olua beleso. Ha! olu esis tre koketa! Olua misterioza tualetado duris plura dii. Uladie dum la jornesko, aparis samatempe kam la suno la tota beleso di la floro. Ed olu, qua tante sorgoze e senhaste laboris, dicis ocitante:
— Ha! Me pregas pardono... me jus vekis... me ankore ne pektis me...!
La princeto ne povis celar ilua admiro a la floro:
— Quante bela vu esas!
— Ka no? –dolce respondis la floro—. Pluse me naskis samatempe
kam la suno...
La princeto konstatis ke la modesteso ne esis la qualeso maxim
importanta di la floro, ma olu esis tante bela!
— Me kredas ke nun esas la kloko por dejunetar –dicis la floro—.
Voluntez kelke atencar me...
E la princeto, tote konfuza, serchis irigacilo por donar aquo
fresha a la floro.
Tale la floro tormenteskis la princeto pro olua frivoleso.
Uladie, exemple, parolante pri olua quar dorni, olu dicis a la
princeto:
17
— Ya povas venar tigri, kun sua ungli...
— En mea planeto esas nula tigro –dicis la princeto—, pluse la tigri ne manjas
herbo. — Ma me ne esas herbo –respondis dolce la floro.
— Pardonez...
— Me ne timas la tigri, ma me abominas la aerosufli. Ka vu ne havas
paravento?
“Abominar la aerosufli... to ne esas avantajo por planto” –pensis la
princeto — “Ta floro esas tro komplikata... ”
— Dum la nokto me deziras ke vu protektez me per vitra klosho.
Hike la vetero esas tre kolda. Ta planeto esas poke komfortoza, ma olta
deube me venis...
Subite la floro cesis olua parolado. Olu arivis a la planeto di la
princeto kom semino, do olu nulakaze povis konocar altra planeti.
Shamita pro esar surprizita dum ke olu naive mentiis tante evidente,
olu ulafoye tusis intence disimular la mentiajo e dicis a la princeto:
— Ka vu havas paravento?
— Ya me intencis serchar la paravento, ma vu paroleskis a
me...
Lore la floro exajeris olua tusado por sentigar remorsi a
la princeto. Tale la princeto, malgre la granda bonvoleso di
lua amoro, dubitis pri la floro. Lu aceptis vorti ne importanta
kom serioza, e to tre multe desfelicigis lu.
— Me nulatempe devis askoltar olua vorti –lu dicis
a me—. Onu devas nulatempe askoltar la flori. Suficas regardar e flarar oli. La aromo ek mea floro plenigis la tota planeto, ma ton me ne savis juar. Ta afero pri la ungli di la tigri, olqua tante multe jenis me, devus emocigar me...