LA SORCISTO DE OZ [en Ido]

‘Ho,’ el dicis; ‘me komprenas.’

‘Nu, uldie me acendis per balono e la kordi tordesis, por ke me ne povis retrodecendar. Ol iris adsupre tra la nubi, tante fore ke aero-fluo frapis ol e forportis ol de multa e multa milii. Dum dio e nokto me voyajis tra la aero, e ye la duesma matino me vekis e trovis, ke la balono flotacas super lando stranj e belega.

‘Ol gradope decensis, e me tote ne nocesis. Ma me trovis me inter stranja populo qua, vidante me venar ek la nubi, supozis ke me esas granda Sorcisto. Me komprenende lasis li opinionar tale, pro ke li timez me, e promisez facar irgo quon me deziras.

‘Nur por amuzar me, ed okupar la bona homi, me imperis ke li konstruktez ca Urbo, e mea palaco; e li facis omno volunte e bone. Lore me pensis, pro ke la lando esis tre verd e belega, ke me nomizez ol la Smeralda Urbo, e por plu bone fitigar la nomo, me pozis verd orel-binokli an l’omna homi, por ke omno vidata esez verda.’

‘Ma ka omno ne esas verda?’ demandis Dorothy.

‘Ne plu kam en irg altra urbo,’ respondis Oz; ‘ma per portar verd orel-binokli, nu, evidente omno semblas verda a vi. La Smeralda Urbo konstruktesis multa yari ante nun, nam me esis yunulo kande la balono adhike portis me, e me nun esas tre olda homo. Ma mea populo nun esas portanta verd orel-binokli ye lia okuli tante longatempe, ke la maxim multo de li opinionas, ke ol advere esas Smeralda Urbo, ed ol es certe belega loko, abundas de juveli e precoza metali, ed omna bonajo bezonata por felicigar on. Me esis bona al populo, e li prizas me; ma depos la konstrukto di ca Palaco, me inkluzas me e ne vidas irgu de li.

‘Un de mea maxim granda timi esis la Sorcerini, nam quankam me havas tote nula povi magial, me balde saveskis, ke la Sorcerini povas facar marvelaji. Esis quar en ca lando, e li regnis la populi habitanta en la Nordo e Sudo ed Esto e Westo. Fortunoze, la Sorcerini del Nordo e Sudo esas benigna, me savis ke li ne nocos me; ma la Sorcerini del Esto e Westo esis terorinde maligna, e se li ne supozus ke me esas plu povoza kam eli ipsa, eli certe destruktus me. Mem tale, me vivis per mortiganta pavoro pri eli dum multa yari; do vi povas imaginar, ke me tre joyis saveskinte ke tua domo falabis adsur la Maligna Sorcerino del Esto. Kande vi venis a me, me volis promisar irgo se vi nur mortigus l’altra Sorcerino; ma nun vi ya fuzabis el, e me shamas dicar, ke me ne povas satisfacar mea promisi.’

‘Me opinionas, ke tu esas tre mala viro,’ dicis Dorothy.

‘Ho no, mea karo; me esas advere tre bona viro; ma me konfesas, ke me esas tre mala Sorcisto.’

‘Ka tu ne povas donar cerebro a me?’ demandis la Terorigilo.

‘Tu ne bezonas ol. Tu saveskas ulo omnadie. Infanto havas cerebro, ma ol ne savas multo. Experienco esas l’unika kozo qua donas savo, e quante longe tu esas sur la tero, tante plusa experienco tu certe ganas.’

‘Lo esas forsan vera,’ dicis la Terorigilo, ‘ma me esos tre desfelica sen ke tu donos cerebro a me.’

La falsa Sorcisto sorgeme regardis lu.

‘Nu,’ il dicis sospirante, ‘me ne esas bona magiisto, quale me dicis; ma se tu venos a me morge matine, me burizos tua kapo per cerebro. Tamen me ne povas docar tu quale uzar ol; ton tu ipse mustos trovar.’

‘Ho, danko—danko!’ kriis la Terorigilo. ‘Me trovos quale uzar ol, ne pavorez!’

‘Ma ka pri mea kurajo?’ anxie demandis la Leono.

‘Me esas certa, ke tu ja havas multa kurajo,’ respondis Oz. ‘Tu bezonas nur su-fido. Esas nula vivanto afrontante danjero qua ne pavoras. Vera kurajo esas mem pavorante afrontar danjero, e ta sorto de kurajo tu sate posedas.’

‘Forsan yes, ma me pavoras irgekaze,’ dicis la Leono. ‘Me ya esos tre desfelica sen ke tu donos a me la kurajo-sorto qua igas on obliviar ke lu pavoras.’

‘Bone; me donos a tu ta kurajo-sorto morge,’ replikis Oz.

‘Ka pri mea kordio?’ demandis la Stana Hakisto.

‘Nu, pri to,’ respondis Oz, ‘me opinionas ke tu eroras dezirar kordio. Ol igas desfelica preske omna homi. Se tu nur savus to, tu esas fortunoza ne havar kordio.’

‘To esas opiniono,’ dicis la Stana Hakisto. ‘Pri me, me tolerus omna desfeliceso sen murmuro, se tu donus kordio a me.’

‘Bone,’ humile replikis Oz. ‘Venez a me morge e tu havos kordio. Me pleas Sorcisto dum tante multa yari, ke me darfas durar plear ta rolo poke longe.’

‘E nun,’ dicis Dorothy, ‘quale me retroiros a Kansas?’

‘Ni mustas meditar pri to,’ respondis la vireto. ‘Permisez me havar du-tri dii por meditar pri ta afero, e me esforcos trovar moyeno por portar tu trans la deserto. Dume vi omna traktesos kom mea gasti, e dum ke vi lojas en la Palaco, mea homi servos vi ed obedios via maxim mikra deziro. Esas nur un kozo quon me demandas reciproke por mea helpo—tala quale ol esas. Vi mustas konservar mea sekreto e ne dicez ad irgu ke me esas sharlatano.’

Li konsentis dicar nulo pri to quon li saveskis, e gaye retroiris a lia chambri. Mem Dorothy esperis ke ‘La Granda e Terorinda Sharlatano,’ quale el nomizis lu, trovos moyeno por retrosendar el a Kansas, e se il facus to, el volunte pardonus omno a lu.

La Sorcisto de Oz, Chapitro 16

Chapitro 16

L’Arto magiala dil Granda Sharlatano

Ye la sequanta matino la Terorigilo dicis a sua amiki:

‘Gratulez me. Me iras ad Oz por fine aquirar mea cerebro. Rivenante me esos quale altra homi.’

‘Me sempre prizis tu quale tu esas,’ simple dicis Dorothy.

‘Tu esas benigna prizar Terorigilo,’ lu replikis. ‘Ma certe tu plu bone opinionos pri me audante la brila pensaji quin mea nova cerebro produktos.’ Lor lu adiis per gaya voco ed iris al Trono-Chambro, ube lu frapetis la pordo.

‘Enirez,’ dicis Oz.

La Terogilo eniris e trovis ke la vireto sidas apud la fenestro e profunde pensas.

‘Me venas por mea cerebro,’ la Terorigilo dicis kelke destranquile.

‘Ho yes; sideskez en ta sidilo, me pregas,’ respondis Oz. ‘Tu mustas pardonar me, pro ke me deprenos tua kapo, ma me mustas facar to por enpozar tua cerebro ye la justa loko.’

‘Esas bona,’ dicis la Terorigilo. ‘Tu esas libera deprenar ol, se ol esos plu bona kande tu ripozabos ol.’

Do la Sorcisto desligis lua kapo e vakuigis ol del palii. Pose il eniris la dopa chambro e prenis mezuro de brano, quan il mixis kun tre multa pingli ed aguli. Komplete kunsukusinte oli, il plenigis la suprajo dil kapo dil Terorigilo per ta mixuro e burizis la restanta spaco per palii por retenar ol. Rifixiginte la kapo dil Terorigilo a la korpo, il dicis a lu,

‘De nun tu esos granda homo, nam me donis a tu granda brandisanta cerebro.’

La Terorigilo esis e plezita e fiera pro la satisfaco di sua maxim granda deziro, e varme dankinte Oz lu retroiris a sua amiki.

Dorothy kurioze regardis lu. Lua kapo tre saliis ye la suprajo pro la cerebro.

‘Quon tu sentas?’ el demandis.

‘Me sentas me esar saja, certe,’ lu avide respondis. ‘Kande me kustumabos uzar mea cerebro, me savos omno.’

‘Pro quo ta pingli ed aguli eksaliis tua kapo?’ demandis la Stana Hakisto.

‘Ti es pruvo, ke lu esas akuta,’ komentis la Leono.

‘Nu, me devas irar ad Oz ed aquirar mea kordio,’ dicis la Hakisto. Do lu marchis al Trono-Chambro e frapetis la pordo.

‘Enirez,’ vokis Oz, e la Hakisto eniris e dicis,

‘Me venas por mea kordio.’

‘Bone,’ replikis la vireto. ‘Ma me mustas tranchar truo aden tua sino, por ke me povas enpozar tua kordio ye la justa loko. Me esperas, ke to ne dolorigos tu.’

‘Ho no,’ respondis la Hakisto. ‘Me tote ne sentos to.’

Do Oz adportis ladisto-cizego e tranchis quadrata trueto en la sinistra flanko dil sino dil Stana Hakisto. Pose, irinte al komodo, il ekprenis beleta kordio, tote fasonita ek silko e burizita per seg-pulvero.

‘Esas belegajo, ka ne?’ il demandis.

‘Yes ya!’ respondis la Hakisto, qua grande plezesis. ‘Ma kad ol esas benigna kordio?’

‘Ho, tre benigna!’ respondis Oz. Il pozis la kordio aden la sino dil Hakisto e pose ripozis la stano-quadrato e nete soldis ol ube ol esis ektranchita.

‘Yen,’ dicis il; ‘tu nun havas kordio pri qua irgu esus fiera. Me regretas ke me mustis rapecar tua sino, ma me advere ne povis evitar lo.’