Выбрать главу

„Rakontu, rakontu" ŝi urĝis avide, „kiel mortis la kompatinda Oresto, la ununura filo de nia genro?"

„Tiom ofte li estis venkinto en vetkonkursoj kaj festaj ludoj. La lasta vetkonkuro alportis la pereon al li. Dekomence ni pensis, ke li venkos ankaŭ ĉifoje. Oresto estis ja majstro pri la kondukado de duradaj ĉaroj. La ĉaroj brue moviĝis super la kurejo, la radoj kirle levadis la polvon kaj la snufantajn ĉevalojn kovris ŝaŭmo. Tiel, kiel la ceteraj vetkonkonkuraj partoprenantoj, ĉirkaŭveturis ankaŭ Oresto la celkolonon kaj veturigis la ĉaron rapidege reen. Tiumomente baŭmis la ĉevaloj de alia vekonkuranto kaj kunpuŝiĝis kun la postsekvanta ĉaro kaj kun ties jungitaj ĉevaloj. La postsekvantoj ne plu povis haltigi la ĉarojn kaj tial kelkaj ĉaroj kun ties tirĉevaloj kunpuŝiĝis kun plena forto, ĝis formiĝis sur la vetkonkurejo terura kaj nedisigebla bulo el ĉaroj, ĉarfragmentoj, veturigistoj kaj bestoj. Nur Oresto povis eviti la ĉarojn kaj pervipe pelis siajn ĉevalojn por ĉirkaŭveturi lastan fojon la celkolonon. La ĉevaloj rapidaj kiel sago kvazaŭ flugis antaŭen, sed la ĉaro tuŝis la kolonon, la radakso disrompiĝis kaj Oresto estis ĵetita de la ĉaro. Dum la falo li kaptiĝis en la rimenoj kaj la ĉevaloj kun la rapidega ĉaro trenis lin laŭ la kurejo ĝis kiam ĉevalzorgantaj servistoj liberigis Oreston el la rimenoj.Tiel finiĝis lia vivo. Li kuŝis en sia sango, de la propraj bestoj trenita ĝismorte."

Post tiuj vortoj Elektra kuris el la halo por ie povi larmi sola.

Klitemnestro radiis pro ĝojo. Ŝi invitis la bonan heroldon al bankedo kaj ordonis, ke la servistoj portu manĝon kaj trinkaĵon al li. La nutropatro akceptis la inviton: „Volonte mi atendos la reĝon kaj ripetos antaŭ li la raporton. Ne daŭros longan tempon ĝis du junaj viroj alportos la urnon kun la cindro de Oresto."

La reĝino instigis la gaston, ke li prenu al si manĝon de la plenaj pelvoj kaj insiste demandadis lin. Kun ĉiu vorto de la fremdulo kreskis ŝia sento pri sekureco kaj trankvilo.

Intertempe konsideris Elektra en kaŝita angulo de la palaco, ĉu ankaŭ ŝi mortu, ĉar nun la frato mortas. Eble ŝi mem povusa plenumi la venĝon, se ŝiaj malfortaj manoj nur povos levi la glavon. Dum tiuj malgajaj konsideroj ŝia pli juna fratino surprizis ŝin. Ŝi venis al ŝi ridanta kiel feliĉa sunradio.

„Elektra", ŝi vokis; „mi estis ĉe la tombo de nia patro, kaj imagu - iu metis florkronojn sur ĝin! Kaj sur la tombo kuŝis detranĉita hararbuklo. Ĝi havis la saman koloron kiel via hararo. Certe neniu alia krom Oresto metis ĝin tien. Kiu alia tie oferus buklon? Mi tiom ĝojas, fratinjo. Certe ni ankoraŭ hodiaŭ revidos la fraton, kaj via sufero finiĝos."

Konfuzate aŭskultis Elektra la vortojn de la fratino. Al kiu ŝi fidu? Al ŝi aŭ al la fremdulo? Kaj kiel aperis la buklo sur la tombo de la patro? Nova espero donis forton al ŝi. Se Oresto estas en la urbo, tiukaze proksimiĝas la momento

de la rekompenco. Tial Elektra ne volis timigi la fratinon per la sciigo pri la fremda heroldo. Ekscitite ŝi kuris el la palaco por ĉirkaŭrigardi pro Oresto.

Kaj ĝuste en tiu momento iris Oresto kun Pilado renkonte ŝin al la patra domo. Elektra vidis la du junajn virojn, sed post la longa disigiteco ŝi ne rekonis la fraton.

Ankaŭ Oresto ne rekonis la fratinon en la ĉifonitaj vestoj kaj parolis al ŝi kvazaŭ al servistino: „Iru kaj konduku nin al la reĝino. Sciigu al ŝi, ke ni portas la urnon kun la cindro de Oresto al ŝi."

Nur tiumomente ŝi rimarkis la ujon, kiun Oresto tenis surmane, kaj ŝiaj okuloj plenigis sin per larmoj. Kareseme ŝi ĉirkaŭbrakis la urnon, kvazaŭ ĝi estus ŝia vivanta frato, kaj ŝi komencis lamenti: „Jen do la vero. La frato revenis, sed li estas muta, li ŝanĝiĝis en cindron. Kial ne mortis mi anstataŭ li? La forta Oresto estas morta kaj la malforta Elektra vivas. Kiom da ĝojo estos en la palaco! La murdistoj povos trankvile dormi, dum min sufokas la suferoj."

Tiumomente Oresto ekkonis la fratinon kaj pro ŝia doloroj li ne pli longe povis ŝajnigi sin aliulo. De kunsento superite, li flustris al ŝi: „Ne ĉirkaŭbraku la urnon, en ĝi ne estas la cindro de Oresto."

„Ĉu ne?" demandis Elektra, surprizite suprenrigardante al Oresto. „Kaj ie li do estas entombigita?"

„Nenie, ĉar la vivantojn oni kutime ne entombigas."

„Oresto vivas, ĉu?" Neakcepteme Elektra observis la fremdulon.

Kaj Oresto montris al ŝi la manon kun la ringo, kiun li ricevis de ŝi, kiam ŝi sekrete forkondukis lin el la palaco. Atenteme Elektra detale rigardis lian vizaĝon kaj rekonis, ke antaŭ ŝi staras ŝia frato. Superite de sovaĝa ĝojo, ŝi ekkriis laŭte: „Oresto vivas, li vivas!"

La memgardema nutropatro aŭdis en la palaco la krion kaj elkuris. La krio de Elektra plirapidigis la plenumon de la plano. „Rapidu, Oresto, via venĝotempo estas veninta!" li vokis. Tiu eltiris la glavon kaj kuregis en la palacon. Elektra sekvis lin senprokraste.

Klitemnestro staris en la palaco kvazaŭ skulptita el marmoro. Ŝi aŭdis la krion, kaj kiam Oresto aperis kun la glavo kaj post ŝi Elektra, ŝi ekkomprenis, ke la filo venis por venĝi la patron.

Antaŭ la patrino Oresto hezitis dum momento. Sed la nutropatro kaj Elektra denove ekflamigis lian krudan malamon kaj la deziron venĝi la patron. Oresto levis la glavon kaj mortigis Klitemnestron.

Oresto ankoraŭ staris kun la glavo ĉemane kiel obtuzigito pro la terura ago, kiam Egisto kavzaŭ jetiĝis en la halon. Li aŭdis ekstere de la servistoj la ĝojan sciigon, ke Oresto estas morta kaj li rapidis por aŭdi la konfirmigon el la buŝo de la heroldo. Anstataŭ la morta Oresto li vidis la mortan Klitemnestron kaj jam momenton pli poste li renversiĝis traborita de la glavo de Oresto apud ŝi planken.

Apenaŭ la popolo de Mikeno eksciis, ke Oresto revenis kaj venĝis la morton de Agamemno, ĝi torentis arope antaŭ la palacon. La homoj volis saluti la filon de la heroa reĝo.

El la pordego de la palaco ŝanceliĝe moviĝis viro. Li ne perceptis la homamason en la korto, li svingadis la brakojn kaj defendis sin kontraŭ nevideblaj teruraj bildoj. La ŝanceliĝanto estis Oresto. Apenaŭ li plenumis la venĝagon, jam atakis lin la erinioj, la venĝodiinoj, kiuj persekutas ĉiun sangokrimulon. La flugilhavaj erinioj en ondantaj nigraj vestoj kaj kun viperoj en la hararo cirkulis ĉirkaŭ lia kapo, ili kantis al li teruran kanton pri la patrinmurdo kaj el iliaj okuloj gutis sango.

Ĉe la ekvido de la malfeliĉa Oresto silentiĝis la popolo pro teruro. La erinioj pelis lin el la palaco kaj persekutis lin de loko al loko. Li fuĝis el Mikeno kaj vagadis en la lando kaj poste en la mondo. Ĉie akompanis lin la terura kanto de la erinioj kaj plenigis lin per despero.

Lia fidela amiko Pilado akompanis lin sur la sufera vojo. Kune ili iris al Delfo. Ili demandis la orakolon pri konsilo kiel plifaciligi la turmentojn de Oresto, kiel forpeli la kruelajn eriniojn.

Kaj la orakolo parolis: „Iru al Taŭrido kaj de tie kunportu la statuon de Artemiso, kiu falis de la ĉielo."

Oresto obeis la orakolon kaj ekvojaĝis kun Pilado al la malproksima lando. En Taŭrido regis malica reĝo. Ĉiujn fremdulojn, kiujn oni kaptis en lia lando, li oferis al la diino Artemiso. Oresto kaj Pilado sciis, kia sorto atendus ilin, tial ili kaŝiĝis dum la helaj tagoj kaj tramigris la fremdan reĝolandon nur dumnokte. En la protekto de la nokta malhelo ili volis forporti la statuon. Bonŝance ili ŝteliris ĝis la templo, sed pro neatentema brusono, ili vekis la proksimajn gardistojn. Oni kaptis kaj enturigis ilin kaj je la sekva mateno oni kondukis ilin al la reĝo. Senkompate la reĝo ordonis, ke oni oferu la enpenentrintojn al la diino Artemiso.

Tuj oni kondukis la katenitajn virojn al la oferaltaro. Oni devigis ilin surgenuiĝi kaj nudigi la nukon, kaj la pastrino de Artemiso alpaŝis kun akra glavo. En tiu momento Oresto rememoris pri sia fratino Ifigenio, kiu simile iam estis oferita al Artemiso. Li adiaŭis sin de la vivo kun ŝia nomo sur la lipoj: „Ifigenio."

La pastrino aŭdis la nomon kaj mallevis la glavon. Ŝi turnis sin al la reĝo: „Reĝo, malica signo ordonas al mi prokrasti la oferon. La gardistoj intertempe konduku la fremdulojn en la turokarceron. Morgaŭ Artemiso la oferojn certe akceptos."