Malvolonte la reĝo cedis, sed tamen li ne volis kontraŭstari al la diino Artemiso, kiu parolis al li el la buŝo de la pastrino.
Oresto kaj Pilado leviĝis de la altaro. La pastrino de Artemiso paŝis al ili kaj demandis Oreston mallaŭte: „De kie vi konas tiun nomon?"
„Ifigenio estis mia fratino", diris Oresto, „ŝi mortis tiel, kiel ni mortos morgaŭ."
La pastrino subigis la deziron ĉirkaŭbraki Oreston kaj flustris ekscitite: „Mi estas via fratino Ifigenio. La diino min tiam en nubo forprenis de la altaro ĉi tien. Kaj de tiam mi servas al ŝi kiel pastrino. Timu nenion, frato, mi savos vin ambaŭ."
En la sekva nokto lumis la steloj por tri survojaj fuĝantoj. Oresto, Pilado kaj Ifigenio fuĝis el Taŭrido kaj portis la statuon de Artemiso kun si, por ke la animo de Oresto trovu pacon.
Sed ankoraŭ dum longa tempo sonadis la malgaja kanto de la erinioj en la oreloj de Oresto, ankoraŭ dum longa tempo ili kantis malgaje al li pro lia ago. Ĝis fine Palas Atena ekhavis kompaton kun la malfeliĉa Oresto kaj mem decidis fini la punon. La erinioj forflugis kaj Oresto ekregis sur la trono de Mikeno.
La kanto de la erinioj ne plu eksonis, sed kiu el tiuj, kiuj iam ajn aŭdis ĝin, povas ĝin forgesi tute?
Odiseado
Kiam Trojon jam voris flamoj kaj ĝi estis ruinaro, forvelis ankaŭ Odiseo, reĝo de Itako, per siaj dekdu ŝipoj de la bordo de Trojo. Li sopiris kiel eble plej rapide revidi la fumon de la hejmlanda Itako, sed la sorto devigis lin al la plej stranga marveturado, kiun iam ajn travivis marveturanto.
Eĉ la plej fortaj brakoj al la remistoj ne helpis. La vento estis pli forta kaj pelis la ŝipojn al fremda bordo, al Ismara, al la urbo de la kikonoj. La grekoj surbordiĝis kaj en bataloj konkeris sukcese la urbon. La predo estis ampleksa. Vane Odiseo konsilis tuj veturi plu. Liaj akompantantoj ne volis obei lin. Ili eksuĉis la vinajn hosojn, bruligis bivakfajron kaj rostis viandon. Intertempe la kikonoj alvokis siajn najbarojn el la interno de la lando por helpi. Ili venis tiom multnombre kiel la folioj je la junaj branĉoj printempe, kaj en matenkrepusko ili atakis la grekojn, kiuj estis lacaj de la manĝoj kaj trinkaĵoj. En la kruta batalo mortis ses grekoj el la ŝipoj kaj la aliaj povis savi sin nur per fuĝo. Haste ili
saltis sur la ŝipojn kaj veturigis ilin tiel rapide, kiel ili kapablis, sur la maron.
Ili ne veturis dum longa tempo, kiam jam la ĉielo kaj la maro fariĝis tenebraj kaj malica ŝtormo vipadis muĝante la ondojn. Kolera vento ŝiradis la velojn. La grekoj per siaj tutaj fortoj remis kaj atingis nur kun granda peno firman teron kaj ankrumis. Du tagojn kaj du noktojn ili restadis ĉe la bordo. Ili ripozis, riparis la velojn kaj restarigis mastojn. Poste ili veturis plu, kun la espero proksimiĝi al la la hejmlando, sed sovaĝa vento pelis ilin ankoraufoje al nekonata bordo. Ili surteriĝis, prenis freŝan trinkavon al si kaj Odiseo elsendis tri virojn por esplori, kiaj homoj vivas tie. Dum longa tempo la maristoj ne revenis. Tial li ekiris mem por serĉi ilin. Li timis, ke eble io malbona okazis al ili. Baldaŭ li eksciis, kial ili ne revenis.
La lando, kie la grekaj ŝipo ankrumis, estis la regno de la lotofagoj. Ili afable akceptis ĉiun fremdulon kaj ofertis al ili sian nutraĵon, la dolĉajn semojn de la lotuso. Kiu iam manĝis semojn de tiu superba bongustaĵo, ne plu volis foriri kaj deziris restadi ĝis la morto en la lando de la
lotofagoj. La kompatindaj maristoj, elsenditaj de Odiseo, manĝis la semojn kaj ne volis plu foriri. La aliaj devis forporti ilin perforte kaj sterni ilin ŝnurligitaj sur la fundo de ŝipo. Odiseo liberigis ilin de la ŝnuroj nur tiam, kiam la lando de la lotofagoj malaperis jam de la horizonto.
Post kelkaj tagoj de trankvila veturado la ŝipoj de Odiseo atingis malgrandan insulon. Sur deklivoj kovrataj de herbejoj vagadis gregoj de sovaĝaj kaproj kaj ekscitis la ĉasinstinkton de la grekoj. Baldaŭ la grekoj revenis kun grasa ĉaspredo de la montetoj. Ĉe la bordo ili ekbruligis bivakfajron kaj baldaŭ disvastiĝis agrabla odoro de rostaĵoj. Dum la vespera manĝo ili trinkis de la malnova vino, kiun ili predigis ĉe la kikonoj.
Odiseo observis scivoleme la malproksiman kontinentan strion situantan transe de la insulo. Li ne sciis, ke ĝi estas la lando de la ciklopoj. La ciklopoj estis gigantoj, kiuj nek plugis nek semis, sed tamen havis ĉion abunde.
Je la sekva mateno, kiam la nokto apenaŭ retiriĝis de la matenkrepuskaj rozofingroj, Odiseo direktiĝis per unu el la ŝipoj al la transa bordo. La aliajn ŝipojn li postlasis bone kaŝitajn en la loko, kie la ŝipanoj albordiĝis. Ju pli proksimiĝis la ŝipo al la nekonata regiono des pli granda estis la miro de Odiseo. Kvankam la lando ne estis kultivata, maturiĝis sur la ebenoj abunda grenorikolto, kaj sur la montaj deklivoj kreskis sovaĝaj vinberujoj plenaj de grapoloj de bluaj sukaj vinberoj.
Odiseo ordonis al la ŝipanoj ankrumi en sekura golfeto, kaj li mem surbordiĝis kun dekduo de la plej kuraĝaj herooj. Ili liberigis al si vojon tra abunda vepro inter arboj, kies branĉoj kliniĝis sub la ŝarĝo de la fruktoj ĝis la tero, kaj serĉis spurojn de vivestaĵoj. Fine ili haltis ĉe la komenco de roka monto antaŭ la nigra enirejo de kaverno prikreskata je duono per laŭro. Ĉirkaŭ la kaverno etendiĝis muro el krudaj neprilaboritaj ŝtonblokoj, inter kiuj alte elstaris piceaj kaj kverkaj trunkoj batitaj teren per giganta forto. Malantaŭ la muro blekadis kaj mekadis grandega grego de ŝafidoj kaj kapridoj.
La grekoj grimpis trans la muron kaj paŝis en la kavernon. Sur pladoj grandaj tiaj, kiaj flosoj, kuŝis fromaĝobuloj, kaj surtere staris ujoj kun lakto kaj malplenaj melkkruĉoj. Ankaŭ la fromaĝobuloj kaj ujoj
estis tiom grandegaj, ke la grekoj provis konvinki Odiseon prefere reiri sur la ŝipon. Sed Odiseo almenaŭ volis atendi ĝis la giganto revenos. Li volonte volis ekscii kiel afable la giganto akceptos ilin. Tial li retenis siajn kunulojn ĝis la vespero en la kaverno.
Kiam krepuskiĝis, ili ekaŭdis ekstere tondrajn pezajn paŝojn tiajn, ke la sablo kvazaŭ pluvetis de la kaverna plafono. Tiam giganto Polifemo paŝis en la kavernon kun neimageble granda ŝarĝo da seka ligno. Antaŭ si li pelis ŝafojn kaj kaprojn de la paŝtejo. Li ĵetis la lignon surteren, ruligis grandegan rokan blokon antaŭ la enirejon de la kaverno kaj ekbruligis fajron. El la granda lignostako la flamoj saltis alten kaj prilumis la vizaĝon de la giganto. La grekoj vidis, ke li havas nur unu okulon sur la mezo de la frunto. Per tiu okulo la giganto fikse rigardis la grekojn.
„Kiuj vi estas, fremduloj?" demandis Polifemo per raŭka
A, 1 • • A A1 , •
voĉo, „kion vi serĉas ĉi tie?"
„Ni estas grekoj", respondis Odiseo, kuraĝe paŝante antaŭen, „ni troviĝas sur la hejmveturo ekde Trojo, kiun
ni konkeris, kaj ni petas vin pri gastamikeco. Vi scias tiel bone kiel ni, ke la dioj ordonas honori gastojn."
Polifemo ridis tiel, ke ĉiuj anguloj de la kaverno tondre reeĥis: „La dioj! Ordonas, ĉu? Min viaj dioj ne interesiĝas. Ni, la ciklopoj, estas pli fortaj ol dioj, kaj mi estas la plej forta el ĉiuj ciklopoj. Ni faras nur tion, kio plaĉas al ni, ĉu komprenite? Kaj kie troviĝas via ŝipo, parolu!"
La ruza Odiseo ekkonis, ke estos pli bone, se la impertinenta Polifemo ne ekscios, kie ankrumas ilia ŝipo. Tial li diris: „Ni ne havas ŝipon. Pozidono, la reganto de la maro, frakasis nian ŝipon per rifo. Nur mi mem saviĝis kun dekdu viroj. La aliaj trovis la morton en la ondoj."
La giganto ne respondis tion. Li etendis nur manon kaj kaptis du grekojn el grupo. Tiujn li preparis por manĝo kaj manĝis ilin vespere, krome li trinkis kaprinlakton kaj poste kuŝiĝis meze de la ŝafoj por dormi.
La grekoj fariĝis kvazaŭ rigidaj pro teruro. La terura manĝo ne lpermesis dormi al ili. Pasie ili petegis Zeŭson,