Выбрать главу

— А мне гэта ўсё роўна, — адказаў Балу, хоць быў вельмі засмучаны і пакрыўджаны. — Дык скажы Багіры Запаветныя Словы Джунгляў, якім я вучыў цябе сёння.

— Запаветныя Словы якога народа? — спытаў Маўглі, вельмі задаволены, што можа пахваліцца. — У джунглях шмат гаворак. Я ведаю іх усе.

— Сёе-тое ты ведаеш, але вельмі мала. Палюбуйся, о Багіра, вось іх удзячнасць настаўніку. Ніводнае сама апошняе ваўчаня ні разу не прыйшло падзякаваць старому Балу за навуку. Ну дык скажы Словы Паляўнічага Народа, ты, вялікі вучоны.

— «Мы з вамі адной крыві, вы і я», — сказаў Маўглі, вымаўляючы па-мядзведжы тыя словы, якія звычайна гаварыў у патрэбным выпадку ўвесь Паляўнічы Народ.

— Добра! Цяпер Слова Птушак.

Маўглі паўтарыў тыя ж словы, свіснуўшы, як каршун.

— Цяпер Слова Змяінага Народа, — сказала Багіра.

У адказ пачулася сыканне, якога нельга перадаць ніякімі словамі, і Маўглі задрыгаў нагамі і запляскаў у ладкі, потым ускочыў на спіну Багіры і сеў бокам, барабанячы пяткамі па бліскучай чорнай шкуры, пры гэтым ён усяляк перакрыўліваў і дражніў мядзведзя.

— Вось-вось! За гэта варта атрымаць нейкі там сіняк, — ласкава сказаў буры мядзведзь. — Калі-небудзь ты ўспомніш мяне.

І, павярнуўшыся да Багіры, ён расказаў ёй, як упрошваў дзікага слана Хатхі, які ведае ўсё на свеце, сказаць яму Запаветныя Словы Змяінага Народа, як Хатхі вадзіў Маўглі да сажалкі, каб даведацца Змяіныя Словы ад вадзяной змяі, бо сам Балу не мог іх вымавіць, і цяпер Маўглі не пагражае ніякая небяспека ў джунглях: ні змяя, ні птушка, ні звер не будуць шкодзіць яму.

— І, значыцца, яму няма каго баяцца! — Балу выцягнуўся на ўвесь рост і з гордасцю паляпваў сябе па тоўстым калматым жываце.

— Апрача свайго племені, — шапнула Багіра, а потым гучна сказала Маўглі: — Пашкадуй мае рэбры, Маленькі Брат! Што ты ўсё скачаш то ўніз, то ўгору?

Маўглі хацеў, каб яго выслухалі, і даўно ўжо тузаў Багіру за мяккую поўсць на плячы і штурхаў яе пяткамі. Абое прыслухаліся і разабралі, што ён крычыць на ўвесь голас:

— Цяпер у мяне будзе сваё ўласнае племя, і я цэлы дзень буду вадзіць яго па дрэвах!

— Што за новая дурасць, маленькі выдумшчык? — спытала Багіра.

— Ага, і кідаць галінкамі і граззю ў старога Балу буду, — не пераставаў Маўглі. — Яны мне гэта абяцалі… Ай!

— Ву! — Вялізная лапа Балу змахнула Маўглі са спіны пантэры, і, лежачы паміж пярэднімі лапамі мядзведзя, Маўглі зразумеў, што той злуецца. — Маўглі, — сказаў Балу, — ты гаварыў з Бандар-Логамі, Малпіным Народам?

Маўглі зірнуў на Багіру — ці не злуецца і яна таксама — і ўбачыў, што вочы пантэры зрабіліся калючыя.

— Ты водзішся з Малпіным Народам — з шэрымі малпамі, з народам, які не ведае Закону, з народам, які есць усё без разбору? Як табе не сорамна!

— Балу стукнуў мяне па галаве, — сказаў Маўглі (ён усё яшчэ ляжаў на спіне), — і я ўцёк, а шэрыя малпы спусціліся з дрэва і пашкадавалі мяне. А ўсім астатнім было ўсё роўна. — Ён трошкі ўсхліпнуў.

— Спагада Малпінага Народа! — чмыхнуў Балу. — Спакой горнага патоку! Халадок летняй спякоты! А што было потым, дзіцяня чалавека?

— А потым… потым яны далі мне арэхаў і ўсялякай смачнай ежы, а потым узялі мяне на рукі і занеслі на верхавіны дрэў і гаварылі, што я іх кроўны брат, адно што бясхвосты, і калі-небудзь стану іх важаком.

— У іх не бывае важака, — сказала Багіра. — Яны хлусяць. І заўсёды хлусілі.

— Яны былі вельмі ласкавыя са мною і прасілі прыходзіць яшчэ. Чаму вы мяне ніколі не вадзілі да Малпінага Народа? Яны ходзяць на дзвюх нагах, як і я. Яны не б'юцца цвёрдымі лапамі. Яны гуляюць цэлы дзень… Пусці мяне, брыдкі Балу, пусці мяне! Я зноў пайду гуляць з імі.

— Паслухай, дзіцяня! — сказаў мядзведзь, і голас яго прагрымеў, як гром у навальнічную ноч. — Я навучыў цябе Закону Джунгляў — аднаму для ўсіх Народаў Джунгляў, апрача Малпінага Народа, які жыве на дрэвах. Яны не маюць Закону. У іх няма свае мовы, адны толькі ўкрадзеныя словы, якія яны пераймаюць у іншых, калі падслухоўваюць, і падглядваюць, і падпільноўваюць, седзячы на дрэвах. Іх звычаі — не нашы звычаі. Яны жывуць без важака. Яны нічога не памятаюць. Яны балбочуць і выхваляюцца, нібыта яны вялікі народ і задумалі вялікія справы ў джунглях, але вось упадзе арэх, і яны ўжо смяюцца і пра ўсё забыліся. Ніхто ў джунглях не водзіцца з імі. Мы не п'ём там, дзе п'юць малпы, не ходзім туды, куды ходзяць малпы, не палюем там, дзе яны палююць, не паміраем там, дзе яны паміраюць. Хіба ты чуў ад мяне хоць бы слова пра Бандар-Логаў?