Цікава. Няма ўжо краіны, якую славіў Уладзімір Маякоўскі, а ён, нібыта нейкі міфічны слон, падняўшы высока над сабою — і над светам! — свой хобат, грамавым голасам-клічам трубіць сваю пераможную песню:
Мой стих трудом
громаду лет прорвет
И явится весомо,
грубо,
зримо,
как в наши дни
вошел водопровод,
сработанный
еще рабами Рима.
Вядома ж, яго сёння не чуюць. Некаторыя не чуюць і напраўду, а некаторыя проста прыкідваюцца, што не чуюць, а то і зусім не хочуць чуць. А ён жа жывы!
Поэзия —
та же добыча радия
В грам добыча,
в год труды.
Изводишь,
единого слова ради,
тысячи тон
словесной руды.
Гэты, сціпла аформлены, двухтомнік Уладзіміра Уладзіміравіча я набыў 5 мая 1955 года ў Шклове, дзе тады пасля заканчэння Зубрэвіцкай дзесяцігодкі працаваў у шклоўскай раённай газеце. Мне тады вельмі падабаўся Маякоўскі, здаваўся нейкім гігантам, які ўзвышаўся над усёй савецкай паэзіяй:
Я
земной шар
чуть не весь
обошел, —
и жизнь
хороша,
и жить
хорошо.
А в нашей буче,
боевой, кипучей, —
и того лучше.
Вьётся
Улица-змея.
Дома
вдоль змеи.
Улица —
моя.
Дома —
мои.
Окна
разинув,
стоят
магазины.
В окнах
продукты:
вина,
фрукты.
Надо мною
небо —
синий
шелк.
Никогда
не было
так
хорошо!
Гэта радкі з паэмы «Добра!». Іх мы, маё пакаленне, памятаем яшчэ са школы. Маякоўскі — летапісец свайго часу. Я і сёння, калі падыходжу да паліцы, дзе стаіць гэты сціплы двухтомнік, адчуваю, як бурліць, кіпіць, бунтуе, бруіць, струменіць у цесных вокладках тая вялікая і складаная эпоха.
Разумею, што цяпер шмат каму не падабаюцца ягоныя «Вершы пра савецкі пашпарт»:
Читайте,
завидуйте,
я —
гражданин
Советского Союза.
Няма ўжо Савецкага Саюза. Няма «малаткастага, сярпастага» савецкага пашпарта.
Але ж паэзія ёсць! Яна засталася, бо яна сапраўдная! І яшчэ — яна сведка гісторыі. Якая расказвае пра Дзяржаву, што калісьці была вялікай і гордай.
Гэта вам не «шаплетка» ці «боа на раяль»...
Ігар Севяранін, аўтар апошніх радкоў, — таксама футурыст. Але ўжо як эгафатурыст, потым — кубафутурыст. Брусаў вітаў яго прыход у паэзію. Горкі, адзначаючы натуральнасць яго таленту, крытыкаваў за «рэстаранна-будуарныя» матывы.
Ты пришла в шоколадной шаплетке,
Подняла золотую вуаль.
И, смотря на паркетные клетки,
Положила боа на рояль.
Ты затихла на палевом кресле,
Каблучком молоточа паркет.
Отчего-то шепнула: «А если?... »
И лицо окунула в букет.
Сваю першую кнігу «Громакіпячы кубак», якая нарабіла шуму ў тагачасным літаратурным свеце, Севяранін закончыў сваеасаблівым эпілогам:
Я, гений Игорь Северянин,