Выбрать главу
Ёсьць у кажнай праяве доля, ёсьць і солад, і горкі чэмер.
Не адолець цяжкога болю, хоць і сэрца сваё ушчэмім.
11 Хай, што хочуць, гавораць людзі, — не такі ўжо вялікі грэх: сяньня тое злачынствам будзе, калі думка чыя памрэ.
Не здалее ніхто на сьвеце красавацца, як трэба, жыць, калі ўзьлёт ейны злосьнік-вецер узапне на шпяні мяжы...
Чаго варта цяпер істота у цяжкую жыцьця пару, што наровіць, бы смоўж, употай прысмактацца да моцных рук?
Мо’ таму й боль душу сьціскае і спадае сьляза з вачэй?.. Дарма сяньняшні грэшнік-Каін на ражне славу дзён пячэ!..
У мінуўшчыне — час пражыты — думку продкі радзілі дням, каб да сонца, крывёй абліты, гонар Бацькаўшчыны ўзьняць.
Шанаваць, сьцерагчы нам трэба, гартаваць і далей расьціць, каб пад родным блакітным небам наканованы шлях прайсьці.
Хай шпурляе крывёй навальніца, хай няўмольныя б’юцца агні, хоць падзем, можа стацца так, ніцма — кляцьве духу ня зрадзім ані.
Дык няхай і гавораць людзі, — не такі ўжо вялікі грэх: сяньня тое злачынствам будзе, калі думка чыя памрэ.
12 Прыйдзем, вернемся ў родную хату сьвяткаваць найвялікшае сьвята,
сьвята мужнасьці нашае, сілы, што нядолю ліхую скасіла.
Маці стрэне, гасьцінна расчыніць урачыстыя дзьверы сьвятыні.
І памолімся, палячы сьвечы, за шчасьлівую нашую вечнасьць.
Думы новага часу і песьні узьлятуць у блакіт паднябесься.
Менск, 1944
Віюцца чорныя дарог брыжы
...І дзе ні стань, ні йдзі куды, ні глянь ты, віюцца чорныя дарог брыжы; усьцяж іх, сьцятая жалобным бантам, нядоля выгінаецца; дрыжыць усьмешка, выпітая часам едкім; бы цень, хістаецца жывы касьцяк; і мой шкілет — жывая долі сьведка, — відаць, зьлічае дні свайго жыцьця.
Сакавік 1945
На станцыі начы
Зь дзёньніка
Куды імчыш мяне, цягнік? Спыніся, ня імчы! Гусьцеюць жоўтыя агні на станцыі начы...
Гавораць: «Побыту, пакуль, няма табе нідзе»... Адзін, як зерне на таку, і я ў такой бядзе...
Назад — няўсьцешны паварот, наперад — боль і сум... Відаць, да д’ябальскіх варот вятры душу нясуць...
Спыніся! Зыбісты міраж — уяў шалёны скрут. Апошніх высілкаў віраж да шыбеніц прыгнут...
Адзін, як прывід уначы, стаю на станцыі начы. Навокал — сьцены і мячы пасталі цемру сьцерагчы;
блізютка, вусьціш жуючы, снуюць скуластыя сычы... Грымяць магутныя ключы ля брамаў станцыі начы.
_____
Згібей, спрахней ты, доля злая, цярпець цябе ня маю змогі! Няхай на суд сабе валае за крык ратунку зьвер двухногі...
Прага, красавік 1945
Матуля любая, даруй, што не пісаў: ліхія хвалі юнацтва кволага зару на ўзьлёце першым пахавалі.
Жыву, як зерне на таку... Але-ж ня ведаеш таго ты, як сына меншага пякуць жыцьця суровага клапоты. Чаму? Пытаешся, чаму...
І ня пытай: карысьці мала... Мінуў усходнюю чуму — на сьцежках захадняя стала і сушыць косьці ног і рук.
1945
Да вас, суродзічы, да блізкіх і далёкіх, праз ночы цёмныя, вятры, слату і стынь здаля, з-пад гор — з-пад Альпаў крутабокіх, зноў пішу і шлю свае лісты.
Вятры калышуць гукі вальсаў вечных, а ў сэрцы б’юцца рытмы скрытных дум, і мне здаецца, што ад сьценаў менскіх я з вамі, любыя, на бляск зары іду.
1945
Ліст да маці
Ліст гэты, матуля, ад меншага сына, што лечыць тугу сваю золатам лісьця... Цяпер ані цешыць, ня вабіць чужына, як вабіла, помню, калісьці.