Выбрать главу
Пякельны дар
У новы край, далёкі і нязнаны, з пакункам дум — тугой набраклых мар — нясу гадоў ліхіх пякельны дар — скамененую горам немач раны.
Няўцешныя пэйзажы і экраны — змардованы зямлі пакутны твар. На тло крыжоў — глыбокі сьлед ахвяр — мятуць віхры жарствы пясок каляны.
Губляецца ружовы небасхіл, і пляміцца нябёс блакітны полаг. У зьвівах хмар, над сумнішчам магіл, калышацца агнёў трывожны сполах...
Нялёгкі шлях ізь пекла па касьці, а мне-ж ісьці... Далёка ’шчэ ісьці...
1947
Сьвітанак
Сьвяжуткі зары сьвітанак, купаючыся ў расе, зь месячыкам на ганак хацінкі мае прысеў.
Палашчыў ваконцаў шкельцы — сінюткае срэбра рос, а потым чысьцюткім цельцам да пёрка майго прырос...
Сяброўства трыўкога почуў з шырокіх сьвятліц душы выносіў на сонечны вочап сьпялюткія думак каўшы.
Важкія, адменнай масьці, з тугою лясных смужын, ня ўмелі ні ткаць, ні прасьці у праслах вузкіх, ні жыць...
У замуце днёў сьвітанак, памыўшыся у расе, пакінуў мой сьціплы ганак і ў зацішку моўчкі сеў...
Ля берагоў Гішпаніі (на вадаплаве)
...Цяпер усё. Уласнымі вачыма пабачыў сьвет. І прыкрасьці дарог адчуў, як клунак гора за плячыма, крывёй параненых жарствою ног.
Да сьмерці ўсё у памяці зьбяры: тугу тайгі і прыгажосьці Крыма, пакутны крык у сутарэньнях Рыма і водгульле няўцешных перамог...
Між жоўтых скал паўдзённае сьпякоты у пошчаку шчапаецца мой плач, і плодзяцца штодзённыя турботы на пераломе спадаў і няўдач.
1947
1 Дарма, што на чужой зямлі жыву, не валацуга я і не бяз хаты: удзень і уначы браты завуць мяне на полудзень у край багаты, дзе шэлест траў, вішнёвыя сады і песьні-думы вырасьцілі верш мой, дзе выпіў я у веку маладым кілішак гора свайго першы і мудрасьць даўнюю пазнаў яшчэ, і шум дажджоў, і звон лістоў кляновых, усьмешку васільковую вачэй, і любай цёплае і ласкавае слова...
2 Дарма, што на чужой зямлі жыву, не валацуга я. Трывалы вязень злому, як весьні гром, на грані пералому рашчу спадзеўнасьць спору наяву. А ўспоруч зь ёй заслону дзён прарву — да рунных ніў. На зайздрасьць часу злому. Ля родных стрэх — ахвяраў крыгалому — схілю сваю пакорна галаву. Крыштальных сьлёз, што лягуць на далонь, нап’ецца сум, і сьцісьне боль тугі мне горам пасярэбраныя скроні. З далёкіх гораў, краю дарагі, імкліва мчацца думак мурагі — прысяга коньніка Крывіцкае Пагоні.
1947
Ня сыходзяцца горы з горамі
Ня сыходзяцца горы з горамі, ня збліжаюцца і узвышшы. Навет думкам, цяжкім і змораным, на спатканьне ніхто ня выйшаў.
Адзінокія, блудзяць сьцежкамі спадзяваньні пад млосным небам. І ня хочуць цьвісьці усьмешкаю рытмы вуснаў на чэрствай глебе,
зь весялосьцю чужой ня мірацца, ня ступаюць сумесна кроку, на журботнай у песьнях лірыцы пакідаюць свой сьлед глыбокі.
Як упартасьць такую выраку за мара́мі — на жоўтай высьпе? Кажуць, голас ліхога выраку над маёй галавою высьпеў...
Бо ня сходзяцца горы з горамі, ня збліжаюцца і узвышшы... Навет думкам, цяжкім і змораным, на спатканьне ніхто ня выйшаў.
Амэрыка, сьнежань 1947
СЬЦЕНІ
Ліра-паэма
1 Падышла і моўчкі села, прытулілася да цела. Ад цяпла і тонкіх ліній загарэўся ў сэрцы сіні аганёк... Пакратаў вусны і нясьмела словам луснуў. Няпрыкметнае такое, не давала супакою... Я зірнуў у зоры-вочы, на аблічча — твар дзявочы, на вясёлкі броў і веек, грудзі — белыя лілеі, хараство і крылы-рукі і адчуў цяжкія мукі...