і стогне, як гораў цяжкія абвалы,
як бура, як роскат магутны улевы,
ад гора, ад крыўды на ганьбішчы славы
гарачае цела, налітае гневам.
Рубцуе, бы вогненны выліў вулькану,
зьнішчэньне свой поступ на твары
стагодзьдзя.
Хто-ж выйдзе, каб боль наш у вечнасьці
кануў,
і скажа апошняе: «Досыць-жа! Годзе!»?
Крывёю жаўнеры Крывіцкай Пагоні
шляхі паласкалі на бітнішчах пушчаў,
каб жоўтыя горды на руністых гонях
ня сьмелі спакою нашчадкаў разлушчыць,
кранацца вазёрнага звонкага плоду,
пясчынкі адзінай, пылінкі ад спору,
каб рэчак блакітных жывільныя воды
ім сталіся пострахам скрутнага мору,
каб вобразы волатаў — продкаў — паўсталі
з байніцаў Нямігі, з Высокага места,
каб голас мячоў зь беларускае сталі
азваўся на покліч нярадасных вестак.
Пачуў я, як моцна, упарта нас кліча
апошняя змрочная часу гадзіна...
Ля Сожу, Дняпра, каля Сьвіслачы, Пцічы
калоцяцца грудзі падбітай Радзімы.
Вэнэцуэля, ліпень 1952
5.Жыцьцё
Шанаваў я цябе, кунежыў,
захапленьне ня мела меж,
а ты сьціснула злосна межы,
каб маліліся д’яблу веж...
Не скарыўся. Ураньні — нашча —
прысягнуў шчыра Сіле сіл:
«Лепш прапасьці ці быць прапашчым,
як пад сэрцам вужа насіць».
За упартасьць маю, няпослух,
за свае — не мае — грахі
звахтавала ў затоках вёслы
і шпурнула на грозны хіб
акіяну: «Плыві і кайся,
прыліпай да чужых зямель —
у Пэру, ля канадскіх пасек,
і такое трымай на ўме:
за упартасьць тваю, няпослух,
за падняты угору сьцяг
не прачнуцца у песьнях вёсны
на абломках скупых жыцьця...»
І як вырак, сухі і згуслы,
непапраўны — із вуснаў зьбег, —
скамянеў, не крануўшы вуснаў,
пераняты у горле сьмех.
Вэнэцуэля, чырвень 1954
6. Няпослуху дзівацкага сакрэт
Патоляй сьвет ня лашчыў нас ніколі,
і прыкрым быў чужы ля хаты сьлед.
«Ля родных стрэх шукайце, дзеці, волі», —
пакінуты вучыў нас запавет.
А мы пайшлі-такі у белы сьвет
пад націскам нясьцерпнай гідкай голі...
Як гнеў раба, сьціскаецца ад болю
няпослуху дзівацкага сакрэт.
І ганьбіцца зямлі ружовы цьвет,
зьнішчаецца на зыбкіх плынях золі...
Які-ж пакінем дзецям запавет,
пакутнікі зьнявераныя долі?
Паўторым нешанованы, а мо’...
... Сьмяротнае зямлі чужой ярмо.
Вэнэцуэля, сакавік 1954
7.Ля берагоў крывіцкае Нямігі
Уецца шлях гразкою каляінай,
а часам камяністасьцю ўстае.
Сьціскаецца, суродзічы мае,
ад гневу голас песьні сакалінай.
Бы грэшнік той, прад чорнаю гадзінай
малюся сонцу. Вельмі-ж не стае
журботнае, вазёрнае мае,
далёкае і блізкае — адзінай...
Калі-ж, калі зьнітуюцца з Радзімай
пад сонцам дум сьпялюткіх невады?
Заплодненыя сподзевам, сады
ўсупор зышліся з постыняй азімай...
І крышацца ільдоў грымотных крыгі
ля берагоў крывіцкае Нямігі...
Вэнэцуэля, сакавік 1954
8.Сябром
Мякка сьцелюць, ды мулка спаць,
і ніяк мне цяпер ня сьпіцца,
калі зноў, каб душу расьпяць,
калупаюцца ў сэрцы сьпіцай.
Не засну — пастаю пакуль,
абапруся на кій вішнёвы,
каб, зірнуўшы на цені куль,
сьцерагліся начныя совы...
Калі-ж часам нясьцерпны змор
пераможа мяне, скажыце,
што упала з плячэй ярмо,
калі сэрца сьмяротна выцяў...
Вэнэцуэля, сьнежань 1954
9.Вузкі стрыб дугі
Сонца плавіцца, а я, дзівак, бажуся,
што сьвет плыняю ільдзянаю ацёк,
што нязручна чалавеку у кажусе
разьмінацца з пакалечаным жыцьцём.
Прыдзівіцеся, як корчыцца між вулак,
нібы старац... На далонях жоўтых рук
перад кажнаю пад поўсьцю тлустай мулай
падымае растаптаную зару,
на кавалкі пашматкованую ўчора...
У правалінах вачэй — вагонь і плач.
Мы, спыніўшыся, стаім на пляцы чорным
ля патухшага даўным-даўно цяпла