— В соседнем доме окна жолты, По вечерам, по вечерам…
Ён вымавіў гэта досыць гучна, сьпінаю адчуваючы пустую вуліцу, вусьціш саду й замерзлае раздражнёнае сонца, якое кантралёры ссадзілі з электрычкі якраз на прыпынку «дачны пасёлак» і якое цяпер марудна, ледзь ня плачучы набліжалася да ягонага апранутага ў кароткую жоўтую спадніцу дома, ён быў амаль шчаслівы, ён зьлізнуў залатую кроплю з махнатага пэндзлю і апусьціў яго ў бляшанку, ён узмахнуў пэндзлем у прадчуваньні чарговага выдрэсіраванага мазка — але пэндзаль тупавата ўпёрся галоўкаю ў сьцяну, фарба расплюшчаным — шлоп! — павучком распаўзлася па маналітнай роўнядзі, бо… Бо ззаду дзявочы голас насмешліва й на дзіва музычна прасьпяваў:
— Скрипят задумчивые болты.
Подходят люди к воротам.
Стах рэзка азірнуўся, разагнаўшы даверлівую гразь. Склаўшы абыякавыя рукі на невысокім плоце, на суседнім участку, і ўсё ж так блізка, так блізка ад Стаха стаяла мілая дзяўчынка Тая, і пара яшчэ таяла каля яе зьзяючых, вострых, маленькіх зубоў.
— Прывітанне, — сказала яна з хітрай усмешкай, забаўляючыся выглядам зьбянтэжанага Стаха. — Прывітанне, дарагі сусед.
Стах разгублена хітнуў галавою ў вадказ. З пэндзлю крапала фарба й пакрывала зямлю густымі плямамі. Ён ня мог адвесьці ад яе вачэй, ад яе чорнай, зашпіленай пад самае горла курткі, ад скуранога барэту на коратка стрыжанай галаве, ад гэтага маленькага разбэшчанага тварыка, у якім мыш мірна суіснавала з коткай і ўтварала зь ёю вельмі дзейны хаўрус. У руцэ Таі паволі дыхала доўгая цыгарэта.
— Я гэтую муру са школы памятаю, — прамовіла яна, кідаючы недапалак на Стахаў участак. — Толькі мы яе ў клясе па-іншаму перараблялі.
— Як? — спытаў Стах, проста каб нешта сказаць.
— Ня памятаю, — кінула яна легкадумна. — А ты любіш фарбаваць, так?
— Ну… — пачаў было Стах, але яна яго не даслухаўшы перабіла:
— А мне мой астроляг казаў у нядзелю, што жоўтага колеру на гэтым тыдні трэба сцерагчыся.
— Астрапрагнозы выдумляюць тыя, хто…
— У цябе фарба крапае на джынсы, — праспявала Тая й, згубіўшы да Стаха ўсялякі інтарэс, рушыла да свайго дому.
Як жа ўсё ж цяжка заваяваць яе прыхільнасць… А зрэшты, чаму гэта ён вырашыў, што яна яму гэтак патрэбная? Дзіўная дзяўчынка, мілая, зь нестандартнай такой прыгажосцю, Стаху чамусьці падабаліся такія — вуглаватыя маленькія стварэньні, зь непрыкметнымі грудзьмі й мангольскімі вачыма, але ж па ўсім відаць — пустышка, кола інтарэсаў якой не сягае вышэй модных буцікаў ды сарокінскіх кніжонак, прапахлых фэкаліямі ўпалову са спэрмаю. На ролю вернай сяброўкі вялікага мастака яна не падыходзіць, ніяк не падыходзіць. Вось блін, засела ў галаве… Аднекуль здалёк даляцела да Стаха размова двух малаткоў, а нос ягоны ўлавіў слабы, але такі выразны водар смажанага мяса. Відаць, ужо панаехалі, будуць сёньня адзначаць працяг восені, будуць затыкаць рот зіме. Стах зноў узяўся за пэндзаль. Цяпер ён працаваў без ахвоты, малярскае натхненьне саступіла месца нейкаму халоднаму шаленству, зь якім Стах моўчкі прыняўся за талію свайго двухкаляровага дому. Дом выглядаў у новым абліччы сарамлівым і безабаронным, нібы распрануты Дзеленстап Каўкомавіч. Пэндзаль выпадаў са Стахавай рукі, Стах выцер далоняй лоб і запэцкаў яго амаль цалкам — ад валасоў да броваў. Ня так трэба было зь ёй размаўляць, ня так. Трэ было показку распавесьці, або напусьціць на сябе туману маўклівасьці, або шчоўкнуць перад яе носам грубаватым жартам. Карацей, трэ было размаўляць на ейнай мове. Ня дзіва, што яна так хутка страціла да ягонага няўпэўненага мармытаньня ўсялякую цікавасьць. А пачыналася ж усё няблага, яму ўдалося яе зьдзівіць, удалося закрануць у ёй той капрызны, свавольны, пазбаўлены лёгікі нэрв, што сядзіць у ва ўсіх маленькіх жанчынах, той нэрв, не раздражніўшы які, няма чаго спадзявацца на пакорлівасць станікаў, спадніцаў, майткоў. Вось тамака пафарбавана бледнавата, трэба падправіць. Яна што, на электрычцы прыехала, гэтая малая? Дзе ж сіні вольва, дзе Юра ў белых красоўках? Можа быць, яна адна зараз у доме, у сваім цёплым доме з паравым ацяпленьнем і камінам, гартае лянотна які-небудзь касмапалітэн, папівае вінцо ды пагладжвае сябе па загарэлых і цьвёрдых каленях, варушыць малюсенькімі пальчыкамі на нагах, лак на якіх каштуе роўна са стахавым месячным заробкам, пальчыкамі, кожны зь якіх здольны крута зьмяніць лёс некалькіх дарослых мужчын — сталых і самазадаволеных істотаў, якім падаецца, што яны гаспадары ўласных жыцьцяў. Яна адна, і можа быць, яна тэлефануе цяпер гэтаму бракаванаму манэкену Юру, і спрабуе сваімі нашэптваньнямі, сваімі ведзьмаўскімі заклёнамі, сваімі кашэчымі стогнамі зрабіць так, каб Юра гэты скончыў проста ў джынсы пад дрыжачым рулём сярод шматлюднай сталічнай плошчы, рызыкуючы не ўпісацца ў паварот і зьмяшаць прадажную кроў з уласнае галавы са сваёй трыюмфуючай спэрмай. Гэткія гульні мусяць падабацца маленькім сумуючым жанчынам. А можа, зайсьці да яе, проста зараз? Скажам, папрасіць запалак. Або сказаць, што яму неабходна тэрмінова патэлефанаваць. Стах ужо папросту хлястаў дом пэндзлем па пляскатай дупе. Яна адчыняе яму, за яе сьпінаю пыхае цяпло, яе рукі прытрымліваюць на грудзёх мужчынскую кашулю. У-у, чаму ж так нахабна лезе ў галаву падобная пошласьць, што за пошасьць разносіць па хісткім стахавым сьвеце гэтая маленькая блядушка. Колькі, цікава, ёй гадоў? Калі браць па росьце, то трынаццаць-пятнаццаць, але праўду кажа толькі твар — ёй, мусіць, каля дваццаці, а мо й болей. І ймя, імя якое, нязвычнае, цяпер дзяцей так называюць хіба ў глухіх калгасах — Таіса. Імя для старой удавы. Але Тая — гэта ўжо значна цікавей. Тая — гэта загадка, гэта дэкаданс, гэта распад, гэта лялька-эксклюзіў, гэта… Стах Шаўчэнка: Тая та я. Валерыя Стахава, юрлівая сьпявачка-трансвэстытка: Таю, Таю, Таю, Таю я б… Па-расейску ж проста непераймальна: Тая — імя, якое зьяўляецца для ягонай уладальніцы падручным дзеепрыслоўем да ўсяго жыцьця. Тая. Ён паспрабаваў уявіць яе аголенай: невысокія моцныя ногі з вострымі каленямі, бялюткія вузкія сьцёгны, трохслойнае пірожнае з празрыстай памадкаю паміж іх (і аніякіх валасоў!), ракавінка пупка, ружовыя смочкі, як вочкі хлопчыка — альбіноса, тонкая птушыная шыя, адкуль пачынаецца ўжо Тая стахадасяжная, Тая дасьледваная прагнымі Стахавымі вачыма.