Белая афіцыянцкая куртка неяк нават больш яму пасавала, чым паношаны гарнітур з рэдзенькай паласатай тканіны, у якім ён цяпер падняўся на эстраду; ён быў без каўнерыка, але завязаў на шыі ярка-чырвоную шаўковую хустачку, а канцы яе схаваў пад пінжак. Марыё спыніўся непадалёк ад кавальерэ, але як што той усё кульбачыў пальцам перад сваім носам, хлопец пасунуўся яшчэ бліжэй і стаў каля самых ног валадара, амаль каля самага крэсла, і тут Чыпола растапырыў локці, абхапіў Марыё і павярнуў так, каб нам з залы быў відзён ягоны твар. Потым весела, нядбалым, але ўладным позіркам акінуў хлопца з галавы да ног.
— Як жа гэта, ragazzo mio?[38] — сказаў ён. — Мы толькі-толькі знаёмімся. Не можаш мне паверыць, але я з табою знаёмы даўно… Ну але ж, я даўно цябе змеціў і бачу ў табе выдатныя здольнасці. І як я мог пра цябе забыцца? Клопат, клопат, да ўсяго рукі не даходзяць, разумееш… Але скажы мне, як цябе завуць? Мне цікавае толькі тваё імя.
— Мяне завуць Марыё, — ціха адказаў хлопец.
— Ах, Марыё, выдатна. Так, чыстае імя. Пашыранае імя. Старое імя, нагадвае пра гераічнае мінулае нашай радзімы. Брава! Salve![39] — І падняўшы правае плячо, Чыпола выцягнуў руку наперад з павернутай уніз даланёю ў рымскім вітанні.
Калі ён крыху захмялеў, дык тут няма нічога дзіўнага; але гаварыў ён, як і раней, ясна і свабодна, хай нават ва ўсіх ягоных паводзінах і тоне паяўлялася нейкая сытасць і леная панскасць і ў той самы час нешта хамскае і пахабнае.
— Дык вось, Марыё, як добра, што ты прыйшоў сёння ўвечары ды яшчэ ў такім шыкоўным гальштуку, ён табе пасуе і адразу ўпакорыць усіх дзяўчат, чароўных дзяўчат Торэ-дэ-Вэнэрэ…
Са стаячых месцаў, прыкладна адтуль, дзе цэлы вечар прастаяў Марыё, пачуўся гучны рогат — гэта смяяўся Джаванаота з ваяўнічай чупрынай; ён стаяў там з перакінутым цераз плячо пінжаком і бессаромна груба і з’едліва рагатаў:
— Ха-ха-ха!
Марыё, здаецца, паціснуў плячыма. Прынамсі, яго перасмыкнула.
Магчыма, ён усяго толькі ўздрыгнуў, а поціск плячамі павінен быў замаскаваць аднолькавую абыякавасць і да гальштукаў, і да чароўных дзяўчат.
Кавальерэ мелькам зірнуў уніз, у праход.
— Ну, а гэты зубаскал нам не абыходзіць. Ён проста зайздросціць поспеху твайго гальштука ў дзяўчат, а можа, таму, што мы тут з табою на эстрадзе так па-сяброўску і мірна гутарым… Калі ўжо яму так пільна закарцела, я яму нагадаю пра ягоныя курчы. Мне гэта як ра-два-тры. Але скажы, Марыё, сёння ўвечары ты, значыцца, бавы бавіш… А ўдзень працуеш у галантарэйнай крамцы?
— У кавярні, — паправіў яго хлопец.
— Ах, у кавярні! — Тут Чыпола тыцнуў пальцам у неба. — Ты — camariere[40], чашнік, так бы мовіць. Ганімэд — мне гэта даспадобы, яшчэ адзін напамін пра антыку, — salvietta![41] Гульня слоў па аналогіі з salve — вітаю. — І тут Чыпола, на пацеху публіцы, зноў ускінуў руку ў рымскім вітанні.
Марыё таксама ўсміхнуўся.
— Раней, праўда, — дадаў ён дзеля шчырасці, — я працаваў нейкі час у краме ў Портэклемэнтэ. — У ягоных словах чулася ўласцівае многім людзям жаданне неяк дапамагчы прадказанню, знайсці ў ім хоць каліўца праўды.
— Так, так! У галантарэйнай крамцы?
— Там прадаваліся грабянцы і шчоткі, — ухіліста адказаў Марыё.
— Ну вось, ці ж не казаў я, што ты не заўсёды быў Ганімэдам, не заўсёды служыў з сурвэткай на руцэ? Нават калі Чыпола часам тыцкае пальцам у неба, ён усё-такі не зусім хлусіць, і яму можна хоць крышачку верыць. Скажы, ты мне верыш?
Няпэўны жэст.
— Гэта таксама адказ, — заключыў кавальерэ. — Так, давер заслужыць няпроста. Нават мне, як я бачу, прыйдзецца з табою павалэндацца. Але я заўважаю на тваім твары пячатку замкнёнасці, смутку, un tratto di malinconia[42]. Скажы мне, — і ён схапіў Марыё за руку, — ты няшчасны?
— No, signore![43] —хуценька і рашуча азваўся той.
— Не, ты няшчасны, — настойваў фігляр, уладна адольваючы гэтую рашучасць. — Нібыта я не бачу? Малады яшчэ, каб пускаць пыл у вочы Чыполу! І вядома, тут не без дзяўчат, не, адна дзяўчына. У цябе няшчаснае каханне?
Марыё адмоўна затрос галавою. Адначасова побач з намі выбухнуў грубы рогат Джаваноты. Кавальерэ насцярожыўся. Вочы яго блукалі па столі, але ён яўна прыслухоўваўся да рогату, а потым, як ужо раз ці два падчас гутаркі з Марыё, крыху абярнуўшыся, ляснуў плёткай на сваіх танцораў, каб у іх руплівасць не прапала. Але пры гэтым ён ледзь не ўпусціў свайго субяседніка, які, нечакана ўздрыгнуўшы, адвярнуўся ад яго і пайшоў да сходаў. Вакол вачэй у хлопца залеглі чырвоныя кругі. Чыпола ледзьве паспеў яго затрымаць.