Выбрать главу

Наступным ранкам пайшла пагалоска, што ў турму ў Кінгстане пасадзілі двух мужчын і хлопчыка, якіх пры падазроных абставінах арыштавалі ўночы; адпаведна, містэр Блатэрс і містэр Даф паехалі ў Кінгстан. Аднак пры больш пільным разглядзе падазроныя абставіны заключаліся адно ў тым, што гэтых трох людзей знайшлі ў стозе сена, дзе яны спалі, што хоць і з’яўляецца цяжкім злачынствам, аднак караецца адно толькі ўвязненнем і з пункту гледжання міласцівага англійскага закона з яго ўсебаковай любоўю да каралеўскіх падданых лічыцца пры адсутнасці іншых улік недастатковым доказам таго, што той, хто спаў (тыя, хто спалі), учыніў рабаўніцтва з узломам і, такім чынам, заслугоўвае смяротнага пакарання. Містэр Блатэрс і містэр Даф вярнуліся, не набраўшыся розуму.

Карацей кажучы, пасля шматлікіх праверак і размоў мясцовы суддзя ахвотна згадзіўся прыняць заруку, што Олівер з’явіцца, як толькі яго выклічуць, а Блатэрс і Даф, узнагароджаныя некалькімі гінеямі, вярнуліся ў горад, так і не прыйшоўшы да згоды ў ацэнцы вынікаў свайго выезду: Даф, грунтоўна абдумаўшы ўсе абставіны справы, схіляўся да таго, што замах быў зроблены Сямейным Пэтам, а першы гатовы быў у роўнай меры прыпісаць заслугу вялікаму Насатаму Чыквіду.

Тым часам пад аб’яднаным наглядам місіс Мэйлі, міс Роз і добрасардэчнага містэра Лосбэрна Олівер пакрысе папраўляўся і раскашаваў. Калі толькі палымяныя малітвы, якія выліваюцца з сэрца, перапоўненага ўдзячнасцю, бываюць пачутыя на небе — а калі не, то што тады ў такіх малітвах! — то тыя блаславенні, якія сірацінка выпрошваў для сваіх дабрадзеяў, пранікалі ў іхнія сэрцы і спараджалі ў іх спакой і шчасце.

РАЗДЗЕЛ ХХХІІ

пра шчаслівае жыццё, якім пачаў жыць Олівер сярод сваіх новых сяброў

лівер хварэў доўга і цяжка. Апрача болю ў прастрэленай

руцэ, хлопчыка даймала ліхаманка, якая прычапілася да яго ад доўгага знаходжання пад дажджом і на холадзе і не адпускала шмат тыдняў, моцна падрываючы ягоныя сілы. Але нарэшце ён памалу пачаў выздараўліваць, так што часам ужо мог звязаць некалькі слёзных слоў удзячнасці для дзвюх мілых лэдзі; ён казаў, што горача спадзяецца, ачуняўшы, зрабіць што-небудзь такое, каб даказаць ім сваю ўдзячнасць, — нешта такое, каб яны адразу ўбачылі тую любоў і адданасць, якой поўнілася ягонае сэрца, хаця б нешта нязначнае, нейкую драбніцу, якая, аднак, упэўніць іх у тым, што іх пяшчота і прыхільнасць не былі растрачаныя дарма, што бедны хлопчык, якога іх дабрадзейнасць выратавала ад бяды або нават ад смерці, хоча ад усёй душы служыць ім.

— Бедны хлопчык, — сказала аднойчы Роз, калі Олівер засмяглымі вуснамі спрабаваў вымавіць словы ўдзячнасці, — калі ты гэтага захочаш, у цябе будзе яшчэ шмат магчымасцей саслужыць нам службу. Мы паедзем у вёску, і мая цётухна хоча, каб і цябе ўзялі з намі. Спакой, чыстае паветра і ўсе радасці, хараство вясны адновяць твае сілы за некалькі дзён, і мы дамо табе сотні даручэнняў, калі яны толькі будуць табе па сілах.

— Па сілах! — усклікнуў Олівер. — О мілая лэдзі, я жыў бы адно толькі, каб працаваць дзеля вас, каб мець магчымасць прынесці вам задавальненне, паліваючы вашы кветкі, даглядаючы вашых птушак і цэлы дзень бегаючы на пасылках, — што б я толькі ні аддаў, каб зрабіць вас шчаслівай!

— Табе зусім не трэба нічога аддаваць, — сказала міс Мэйлі з усмешкай, — я ж казала, што мы дамо табе сотні даручэнняў, і ты зробіш мяне насамрэч шчаслівай, калі будзеш працаваць хаця б напалову так, як абяцаеш, каб дагадзіць нам.

— Шчаслівай, мэм! — усклікнуў Олівер. — Як прыемна чуць, што вы так кажаце!

— Ты можаш зрабіць мяне нават больш шчаслівай, чым можна выразіць словамі, — працягвала маладая лэдзі. — Для мяне было б невыказным задавальненнем проста ведаць, што мая мілая, дарагая цётухна стала збавіцелькай для каго-кольвечы, уратаваўшы ад такой жахлівай бяды, пра якую ты нам распавядаў; ведаць, што той, хто спазнаў яе дабрыню і спачуванне, шчыра ўдзячны, — гэта, нарэшце, прынесла б мне такую радасць, што ты і ўявіць сабе не можаш. Ты разумееш тое, што я кажу? — запыталася яна, гледзячы ў задуменны твар Олівера.

— О так, мэм, разумею, — горача адказаў Олівер, — але цяпер я думаў пра тое, што я няўдзячны.

— Да каго? — спытала маладая лэдзі.

— Да мілага джэнтльмена і добрай старой нянькі, якія так шмат пра мяне клапаціліся, — адказаў Олівер. — Я ведаю дакладна, што каб яны ведалі, які я шчаслівы, то ім гэта, напэўна, было б прыемна.