— Мне можна ісці, мадам? — запытаў Олівер з нецярпеннем.
— Не, усё-такі не трэба, — адказала місіс Мэйлі, забіраючы ліст. — Пачакаю да заўтра.
Сказаўшы гэта, яна дала Оліверу свой гаманец, і ён без лішніх слоў рушыў з найвялікшай хуткасцю, на якую толькі быў здольны.
Ён бег палямі, маленькімі сцежкамі, якія там-сям раздзялялі іх; ён то амаль хаваўся ў жыце, то выбягаў на адкрытую лугавіну, дзе былі занятыя працай касцы і дзе сена складвалі ў капіцы. Адно толькі зрэдку ён спыняўся на хвіліну ці дзве, каб крыху аддыхацца; і вось, пакрыты пылам, запараны, ён ступіў на маленькі кірмашовы пляц мястэчка.
Тут ён спыніўся і агледзеўся ў пошуках гатэля. На плошчы стаяў белы будынак банка, чырвоны бровар, жоўтая ратуша; у адным з куткоў месціўся вялікі драўляны дом, пафарбаваны ў зялёны колер, на фасадзе якога вісела шыльда «Джордж». Убачыўшы гатэль, Олівер адразу ж накіраваўся туды.
Ён звярнуўся да хлопчыка-кур’ера, які драмаў у падваротні і які, выслухаўшы Олівера, паслаў яго да конюха; той таксама паслухаў усё, што Олівер меў сказаць, і скіраваў яго да гаспадара гатэля, высокага джэнтльмена з сінім гальштукам, у белым капелюшы, цёмных штанах і высокіх ботах, які прытуліўся спінай да помпы ля дзвярэй стайні і калупаўся ў зубах срэбнай зубачысткай.
Гэты джэнтльмен з вялікім пачуццём годнасці накіраваўся ў бар, каб выпісаць рахунак; пасля таго, як гэта было зроблена, і рахунак быў аплачаны, паўстала патрэба асядлаць каня, апрануць у дарогу чалавека, што заняло добрых дзесяць хвілін. Між тым Олівер быў у такім стане роспачы, нецярпення і страху, што ён гатовы быў сам ускочыць на каня і, абліваючыся слязьмі, скакаць да наступнай станцыі. Нарэшце ўсё было гатова, і калі маленькі пакет быў уручаны разам з наказамі і мольбамі даставіць яго як мага хутчэй, чалавек прышпорыў каня і паскакаў няроўным брукам кірмашовага пляца, а праз якіх дзветры хвіліны ён ужо выехаў за мястэчка і скакаў гасцінцам.
Па дапамогу паслалі, не затраціўшы шмат часу, так што Олівер з палёгкай на сэрцы паспяшаўся назад цераз двор гатэля.
У браме ён нечакана наткнуўся на захінутага ў плашч высокага чалавека, які ў гэты момант выходзіў з дзвярэй гасцініцы.
— Ха! — усклікнуў чалавек, пільна ўглядаючыся ў Олівера і нечакана адступаючы. — Каб цябе кадук забраў, што за праява!
— Прабачце, сэр, — сказаў Олівер, — я вельмі спяшаюся дахаты і не бачыў, што вы ідзяце.
— Каб цябе зямля завярнула! — прамармытаў сабе пад нос чалавек, утаропіўшыся ў хлопчыка вялікімі чорнымі вачыма. — Хто б мог падумаць! Сатры яго ў попел — ён усё роўна з каменнай труны выскачыць, каб стаць мне на дарозе!
— Прабачце, — заікаючыся, прамовіў Олівер, збянтэжаны дзікім паглядам дзівака. — Спадзяюся, я не ўдарыў вас?
— Каб цябе зямля забрала! — прамармытаў шалёна чалавек, скрыгочучы зубамі. — Меў бы я смеласці сказаць адно толькі слова — і цераз ноч цябе не было б. Праклён на тваю галаву, чорная смерць табе ў сэрца, чарцяня ты мярзотнае! Што ты тут робіш?
Чалавек запальчыва вымавіў гэтыя словы, патрос кулаком і наблізіўся да Олівера, быццам збіраўся стукнуць яго, але раптам упаў на зямлю і пачаў з пенай на вуснах біцца ў курчах.
Олівер нейкі момант ва ўсе вочы глядзеў на тое, як б’ецца на зямлі ў прыпадку вар’ят (ён палічыў чалавека вар’ятам), а потым праслізнуў у дом па дапамогу. Пабачыўшы, што чалавека занеслі ў дом і што ён у бяспецы, Олівер пабег дадому як мага хутчэй, каб нагнаць страчаны час; па дарозе ён з вялікім здзіўленнем і некаторым страхам успамінаў незвычайныя паводзіны чалавека, з якім толькі што бачыўся.
Аднак абставіны не давалі магчымасці доўга разважаць пра гэта: калі ён вярнуўся дадому, яго атачыла шмат спраў, якія цалкам занялі ўвагу і зусім выцерлі з памяці Олівера ўсе думкі пра сябе самога.
Роз Мэйлі рабілася ўсё горш і горш; апоўначы пачалося трызненне. Лекар, які жыў у гэтым месцы, не адыходзіў ад яе пасцелі; ужо пасля першаснага агляду хворай ён адвёў місіс Мэйлі ўбок і аб’явіў, што хвароба вельмі небяспечная.
— Калі яна выздаравее, — сказаў ён, — гэта будзе цуд.
Як часта Олівер падхопліваўся той ноччу, на дыбачках выходзіў у калідор і прыслухоўваўся да самага лёгкага шолаху ў пакоі хворай! Як часта ён трымцеў усім целам, а на лбе ад жаху выступаў халодны пот, калі ён раптам чуў тупат ног і мусіў баяцца, што вось, здарылася тое жахлівае, пра што страшна было і падумаць! І хіба можна параўнаць колішнія яго палымяныя малітвы з тымі, якія ён узносіў цяпер, роспачна і страсна молячыся за жыццё і здароўе мілага стварэння, якое балансавала на краі магілы!