Ёсць такія пасады, якія, незалежна ад больш істотных пераваг, звязаных з імі, надаюць асаблівую каштоўнасць і значнасць праз шынялі ды мундзіры, што іх сімвалізуюць. Фельдмаршал мае свой мундзір, біскуп — сваю шаўковую рызу, адвакат — сваю шаўковую мантыю; прыходскі кур’ер мае сваю трохкутку. Здымі з фельдмаршала яго мундзір, з біскупа ягоную шаўковую рызу або з прыходскага кур’ера яго галаўны ўбор ды шынель — і хто яны будуць такія? Людзі. Звычайныя людзі. Годнасць і нават святасць часамі залежыць ад шыняля і мундзіра больш, чым некаторыя людзі сабе ўяўляюць.
Містэр Бамбл ажаніўся з місіс Корні і стаў наглядчыкам працоўні. Іншы прыходскі кур’ер ужо прыступіў да выканання сваіх абавязкаў; ён атрымаў і трохкутку, і шынель з залатымі галунамі, і палку.
— Заўтра будзе два месяцы, як гэта адбылося, — прамовіў містэр Бамбл, уздыхнуўшы. — Здэцца, мінуў цэлы век.
Магчыма, містэр Бамбл хацеў сказаць, што цэлае шчаслівае жыццё сканцэнтравалася ў гэтым кароткім прамежку часу, але ўздых — гэты ўздых шмат пра што казаў.
— Я прадаўся, — працягваў сам да сябе містэр Бамбл, — прадаўся за шэсць лыжачак для гарбаты, пару галоў цукру і малочнік, за малую колькасць мэблі, што была ў карыстанні, ды дваццаць фунтаў грашыма. Пралічыўся. Танна, дзе ў халеры танна!
— Танна! — выкрыкнуў вісклівы голас у вуха містэра Бамбла. — За цябе колькі ні дай, усё роўна дорага, а заплаціла я за цябе нямала, бачыць Бог!
Містэр Бамбл павярнуўся і ўбачыў твар сваёй прывабнай жонкі, якая, падслухаўшы толькі што канец яго скаргі і не зусім уцяміўшы яе сэнс, рызыкнула, аднак, адрэагаваць такім чынам.
— Місіс Бамбл, мэм! — прамовіў містэр Бамбл з сентыментальнай суворасцю.
— Чаго! — закрычала тая.
— Майце ласку паглядзець на мяне, — сказаў містэр Бамбл, гледзячы жонцы ў вочы. Пры гэтым ён падумаў: «Калі яна можа вытрымаць такі позірк, то яна можа вытрымаць усё. Ні разу не саступіў я ніводнаму бедняку, а вось калі з ёй будзе прамашка, то тады — бывай, мая сіла».
Можна паспрачацца, у чым тут была справа: у тым, што на беднякоў, недакормленых і без волі да супраціву, дастатковабыло крыху болей вылупіць вочы, ці ў тым, што былая місіс Корні мела асаблівы імунітэт ад арліных позіркаў, — але факт застаўся фактам: наглядчыца аніяк не была пераможаная суворым выглядам містэра Бамбла. Зусім наадварот, яна паставілася да такога ягонага выгляду з вялікай пагардай і нават гучна і зусім натуральна зарагатала.
Пачуўшы гэткія нечаканыя гукі, містэр Бамбл не паверыў вушам і вачам сваім, потым здзівіўся. Пасля гэтага ён апаў у свой ранейшы стан і ачомаўся толькі пасля таго, як увагу яго зноў прыцягнуў голас ягонай супольніцы.
— Ты што, збіраешся сядзець ды сапець тут цэлы дзень, ці што? — пацікавілася місіс Бамбл.
— Я маю намер сядзець тут столькі, колькі трэба, мэм, — адказаў містэр Бамбл, — і хоць я насамрэч не сапеў, я буду сапець, пазяхаць, чыхаць, смяяцца або плакаць, — як мне прыйдзе на розум. Маю права.
— Пра-ва! — з бязмернай пагардай пакпіла місіс Бамбл.
— Так, я прамовіў гэтае слова, мэм, — сказаў містэр Бамбл. — Неад’емнае права мужчыны аддаваць загады.
— А што ж тады, мілы Божа, ёсць неад’емным правам жанчын? — залямантавала ўдава па містэру Корні, нябожчыку.
— Слухацца, мэм! — прагрымеў містэр Бамбл. — Ваш няшчасны нябожчык-муж павінен быў навучыць вас гэтаму — тады, магчыма, ён быў бы цяпер жывы. А я хацеў бы, каб ён быў жывы, небарака!
Місіс Бамбл, адчуўшы, што рашучы момант наступіў, і ўдар, які вырашыць, хто будзе камандаваць у сям’і, мусіць быць канчатковым і пераканаўчым, ледзьве пачуўшы гэтую спасылку на памерлага, упала ў фатэль і з гучным крыкам, што містэр Бамбл — бессардэчная жывёла, затрэслася ў гістэрычным плачы.
Але слёзы не былі слушным сродкам, каб знайсці шлях да сэрца містэра Бамбла, бо яно было вадастойкім. Акурат як касторавыя капелюшы, якія ад дажджу робяцца толькі лепшымі, так і яго нервы дзякуючы слёзнай плыні сталі больш моцнымі ды пругкімі; слёзы, якія з’яўляліся прыкметай слабасці і тым самым маўклівым прызнаннем ягонай перавагі, былі для яго прыемнымі і натхнялі яго. Ён кідаў на сваю добрую лэдзі позіркі найвялікшага задавальнення і ўхвальна прасіў яе выплакацца да донца, бо плач, як кажуць дактары, карысны для здароўя.