Выбрать главу

— Якога ліха вы стаялі там, пад дажджом? — спытаў Манкс, павярнуўшыся і звяртаючыся да Бамбла, пасля таго як зачыніў за ім на засаўку дзверы.

— Мы... мы толькі хацелі крыху астыць, — заікаючыся, адказаў той, і агледзеўся навокал.

— Астыць! — паўтарыў Манкс. — Нават усе дажджы, якія ішлі ці пройдуць, не змогуць загасіць таго пякельнага полымя, якое можа насіць у сабе чалавек. Нават і не думайце астыць так хутка — не выйдзе!

Зрабіўшы такую афарыстычную рэмарку, Манкс рэзка павярнуўся да матроны і скіраваў на яе такі пільны позірк, што тая, хоць і не была баязлівага характару, адвяла вочы і стаяла ўнурыўшыся.

— Дык гэта тая жанчына? — патрабавальна спытаў Манкс.

— Гм. Гэта тая жанчына, — адказваў містэр Бамбл, помнячы жончын наказ.

— Вы, пэўна, думаеце, што жанчыны не ўмеюць захоўваць таямніцы? — рашуча ўмяшалася матрона, гледзячы Манксу проста ў вочы.

— Адну таямніцу яны захоўваюць заўсёды, пакуль яна не адкрыецца, — з пагардай адказаў Манкс.

— І што ж гэта за таямніца? — у такім самым тоне спытала матрона.

— Гэта страта ўласнага добрага імя, — адказаў Манкс. — Значыць, калі жанчыне расказалі таямніцу, якая можа прывесці яе на катаргу або шыбеніцу, я не баюся, што яна яе раскажа. Разумееце?

— Не, — адказала матрона, злёгку пачырванеўшы.

— А як жа! — сказаў Манкс. — Куды ўжо вам зразумець!

Ён паглядзеў на абоіх не то змрочна, не то насмешліва, зноў даў знак ісці следам і перасёк пакой, даволі вялікі, але з нізкай столлю. Ён ужо пачаў быў падымацца па стромкай лесвіцы, якая была падобная на прыстаўную і вяла ў калідор другога паверха, як тут адтуліну ўверсе асвяціла бліскавіца, і сакрушальны ўдар перуна скалануў напаўразбураны дом да падвалінаў.

— Вы чуеце? — крыкнуў ён, адхіснуўшыся. — Чуеце? Грыміць! Грукоча так, быццам рэха ідзе з тысячы пячор, дзе хаваюцца ад гневу д’яблы. Ненавіджу гэты гук!

Колькі хвілін ён маўчаў, потым раптам адняў рукі ад твару, і містэр Бамбл з невыразным жахам убачыў, што твар Манкса перакрывіўся нейкай грымасай і спалатнеў.

— Не звяртайце ўвагі, гэтыя прыпадкі бываюць у мяне часам, — сказаў Манкс, заўважыўшы рэакцыю Бамбла, — іх можа спрычыніць і гром. Усё ўжо прайшло.

Сказаўшы гэта, ён падняўся па лесвіцы, хутка зачыніў аканіцы ў пакоі, куды ўвайшоў, апусціў ліхтар, які вісеў на канцы вяроўкі з блокам, перакінутай цераз адну з масіўных бэлек столі. Цьмянае святло ліхтара акрэсліла з цемры стары стол і тры крэслы побач з ім.

— А цяпер, — зазначыў Манкс, калі ўсе трое ўселіся, — чым хутчэй мы зоймемся справай, тым лепш. Жанчына ведае, пра што будзе размова?

Пытанне было адрасаванае містэру Бамблу, але жонка ягоная папярэдзіла адказ, адрапартаваўшы, што яна ведае ўсё ў дэталях.

— Ці праўду казаў ён, быццам вы былі ля той старой порхаўкі, якая памерла, і перад смерцю яна нешта вам сказала...

— Пра маці хлопчыка, якога вы згадвалі, — перапыніла яго матрона. — Так.

— Пытанне першае: якога роду гэта была інфармацыя?

— Гэта ўжо другое пытанне, — адказала вельмі разважліва жанчына. — Першае пытанне — гэта колькі каштуе інфармацыя.

— Хто, пад халеру, можа сказаць колькі, не ведаючы, якога яна кшталту? — запытаўся Манкс.

— Лепш за вас — ніхто, і я ў гэтым перакананая, — заявіла місіс Бамбл, якая не мела такой заганы, як нясмеласць, што без сумнення мог засведчыць яе супольнік.

— Гм, — шматзначна, з выглядам вялікай зацікаўленасці прамовіў Манкс, — значыць, інфармацыя гэтая можа вывесці на грошы?

— Можа быць, — быў сціслы адказ.

— З яе нешта знялі, — сказаў Манкс, — нейкую рэч, якая была на ёй, нешта.

— Лепш прызначце кошт, — перапыніла яго місіс Бамбл. — Я пачула дастаткова і ведаю, што вы якраз тая асоба, з якой трэба размаўляць.

Містэр Бамбл, якога яго лепшая палова да гэтага часу не дапускала да ўдзелу ў валоданні таямніцай больш, чым тады, калі ён упершыню пра яе пачуў, слухаў гэты дыялог, выцягнуўшы шыю і вырачыўшы вочы; ён пераводзіў пагляд з жонкі на Манкса і наадварот з выглядам цалкам агаломшаным, і агаломшанасць гэтая яшчэ ўзмацнілася, калі Манкс злосна запытаўся, колькі яны з яго хочуць за раскрыццё таямніцы.

— Колькі? — спытала жонка гэтаксама сабрана, як і раней.

— Можа быць, ніколькі, а можа быць, фунтаў дваццаць, — адказаў Манкс. — Кажыце, я сам вызначу, колькі.

— Дадайце да названай сумы яшчэ пяць фунтаў. Дайце мне дваццаць пяць фунтаў золатам, — працягвала жанчына, — і я раскажу вам усё, што ведаю. Аднак раскажу толькі тады, калі атрымаю грошы.

— Дваццаць пяць фунтаў! — сказаў Манкс, адкінуўшыся на спінку крэсла.