Выбрать главу

— Вы не прыйшлі ў мінулую нядзелю, — сказаў ён.

— Я не магла, — адказала Нэнсі. — Мяне ўтрымлівалі сілай.

— Хто?

— Той, пра каго я казала маладой лэдзі мінулым разам.

— Я спадзяюся, што вас не западозрылі ў тым, што вы кантактуеце з кім-небудзь у пытанні, дзеля якога прыйшлі сёння сюды? — спытаў стары джэнтльмен.

— Не, — адказала дзяўчына і пакруціла галавой. — Мне няпроста пайсці ад яго, калі ён не ведае, куды я іду; калі я сустракалася з лэдзі, я змагла адлучыцца, толькі даўшы яму морфію.

— Ён прачнуўся да таго, як вы вярнуліся? — пацікавіўся джэнтльмен.

— Не, і мяне не падазраюць ні ён, ні хто-небудзь іншы.

— Добра, — адзначыў джэнтльмен. — А цяпер паслухайце мяне.

— Я гатовая, — сказала дзяўчына, калі ён замаўчаў на момант.

— Гэтая маладая лэдзі паведаміла мне, — пачаў джэнтльмен, — мне і некаторым сябрам, якім можна давяраць, што вы расказалі ёй блізу двух тыдняў таму. Прызнаюся, я спачатку сумняваўся, ці можна вам давяраць цалкам, але цяпер у мяне такіх сумненняў няма.

— І правільна! — горача прамовіла дзяўчына.

— Паўтараю, што я тут пэўны. Каб пацвердзіць вам тое, што я вам схільны давяраць, я без аніякага скажу вам, што мы мяркуем дазнацца пра таямніцу, якая яна ні была б, нагнаўшы страху на гэтага чалавека, на Манкса. Але калі...калі..., — сказаў джэнтльмен, — калі нам не ўдасца затрымаць яго, або ўдасца затрымаць, але не выйдзе прымусіць яго гаварыць, то вы павінны будзеце выдаць габрэя.

— Фэджына! — усклікнула дзяўчына і адхіснулася.

— Вы мусіце выдаць гэтага чалавека, — сказаў джэнтльмен.

— Я не зраблю гэтага! Ніколі! — адпрэчыла дзяўчына. — Гэта

д’ябал; для мяне ён быў і ёсць горшым за д’ябла. Ніколі не зраблю гэтага.

— Не зробіце? — перапытаў джэнтльмен, які, відаць, быў цалкам гатовы пачуць такі адказ.

— Ніколі! — адказала дзяўчына.

— Скажыце, чаму?

— Па адной прычыне, — цвёрда адказвала дзяўчына, — па адной прычыне, лэдзі ведае, па якой, і падтрымае мяне, я ведаю, падтрымае, бо яна абяцала, але, акрамя таго, яшчэ і з-за таго, што ён жыў дрэнна, але і я жыла гэтым самым жыццём; шмат хто з нас ішоў той самай дарогай, але я не здраджу, не выдам іх; з іх кожны мог бы выдаць мяне, але не выдаў, хоць яны і дрэнныя людзі.

— Тады, — падхапіў джэнтльмен, быццам гэта і была якраз тая мэта, якой ён хацеў дасягнуць, — аддайце ў мае рукі Манкса і пакіньце мне мець справу з ім.

— А што, калі гэта абернецца супраць іншых?

— Я абяцаю вам, што калі прызнанне будзе ў яго здабытае, то справа на гэтым і скончыцца; у маленькай гісторыі Олівера, напэўна, ёсць старонкі, якія даткліва было б аддаваць на агульны разгляд. Так што, калі мы даб’ёмся праўды, то гэтыя людзі не будуць пакараныя.

— А калі не даб’яцеся? — спытала дзяўчына.

— Тады, — працягваў джэнтльмен, — гэтага габрэя не аддадуць у рукі правасуддзя без вашай згоды. У такім выпадку я мог бы назваць аргументы, якія прымусяць вас саступіць.

— Лэдзі таксама абяцае мне гэта? — спытала дзяўчына.

— Так, — азвалася Роз. — Даю вам урачыстае сумленнае абяцанне.

— Манкс ніколі не даведаецца, адкуль вы ведаеце? — спытала дзяўчына пасля кароткага маўчання.

— Ніколі, — адказаў джэнтльмен. — Гэтая інфармацыя будзе пададзеная яму так, што ён ніколі не западозрыць.

— Я заўсёды хлусіла і з дзяцінства расла сярод хлусаў, — сказала дзяўчына пасля яшчэ адной паўзы, — але вам я паверу на слова.

Атрымаўшы ад абоіх запэўніванні, што яна можа спакойна паверыць на слова, дзяўчына ціхім голасам — таму, хто падслухоўваў, бывала нават цяжка ўлавіць сэнс яе слоў, — пачала распавядаць, і пачала з апісання паба, з якога за ёй гэтым вечарам пачалося віжаванне. Калі меркаваць па манеры расповеду, па паўзах, то выглядала на тое, што джэнтльмен хуценька занатоўваў інфармацыю, якую ім паведамлялі. Яна старанна апісала ўсе прыкметы гэтай установы, найлепшую пазіцыю, з якой можна было б за ёю назіраць, не выклікаючы падазрэння, а таксама вечар і час, калі Манкс з найбольшай верагоднасцю мог там з’явіцца. Колькі хвілін Нэнсі маўчала, імкнучыся больш дакладна ўзгадаць яго знешнасць і манеры.

— Ён высокага росту, — працягвала дзяўчына, — ладна складзены, але не тоўсты; калі ідзе, то быццам крадзецца, і пры хадзе ўвесь час азіраецца то цераз адно, то цераз другое плячо. Не забудзьцеся пра гэта, бо ў яго вочы так глыбока сядзяць, як ні ў аднаго іншага чалавека, так што адно па гэтым вы яго адразу пазналі б. Твар у яго цёмны, як і валасы ды вочы, і выпетралы, хоць яму не больш, чым дваццаць шэсць — дваццаць восем гадоў. Вусны ў яго бледныя і пакусаныя, бо ў яго надараюцца жахлівыя прыпадкі; іншы раз ён нават да крыві кусае сабе рукі, — чаму вы здрыгануліся? — спытала, нечакана спыніўшыся, дзяўчына.