Выбрать главу

— Ты што, не можаш паглядзець на джэнтльмена, упарты хлопчык? — запыталася місіс Мэн.

Дзіця палахліва падняла галаву і сустрэла позірк містэра Бамбла.

— Дык у чым справа, прыходскі Дзік? — спытаў містэр Бамбл жартаўлівым тонам, які быў якраз да месца.

— Ні ў чым, сэр, — слабым голасам адказаў хлопчык.

— Зразумела, ні ў чым, — зазначыла, смеючыся, місіс Мэн. — Ён мае ўсё, што трэба.

— Я хацеў бы... — пачаў быў, запінаючыся, хлопчык.

— Вось табе і маеш! — уклінілася місіс Мэн. — Я думаю, што ты вось тут збіраешся сказаць, што табе нечага хочацца? Але ж, нягоднік ты такі...

— Стоп, місіс Мэн, спыніцеся! — прамовіў кур’ер, з выглядам вяльможы падымаючы руку. — Дык чаго ж ты хацеў бы?

— Я х-хацеў б-бы, — сказала дзіця, — каб калі х-хто-небудзь можа пісаць, то хай бы ён напісаў за мяне на паперы н-некалькі слоў, і склаў бы паперу і запячатаў бы і захоўваў бы, калі мяне закапаюць.

— Што такое, што хлопчык мае на ўвазе? — усклікнуў містэр Бамбл, на якога сур’ёзная манера і змарнелы выгляд хлопчыка зрабілі пэўнае ўражанне, хоць ён і быў прывычны да такіх рэчаў. — Што вы такое гаворыце, сэр?

— Я хацеў бы, — адказвала дзіця, — пакінуць знак любові майму міламу беднаму Оліверу Твісту, і каб ён ведаў, што я часта сядзеў сам з сабою і плакаў, думаючы пра яго, як ён ідзе цёмнаю ноччу і не мае ніадкуль дапамогі. І я хацеў бы, каб яму перадалі, — працягвала дзіця ўжо больш пэўна, склаўшы разам свае маленькія рукі і гаворачы з вялікім запалам, — што я быў вельмі рады, бо памёр маленькім, таму што калі б вырас вялікім і стаў старым, то мая маленькая сястрычка там, на Нябёсах, забылася б на мяне, або мы не пазналі б болей адно аднаго, а так яна будзе шмат шчаслівейшая, што мы ўдваіх дзецьмі застанемся там разам.

Містэр Бамбл з непрыхаваным здзіўленнем агледзеў малога прамоўцу з галавы да ног і, звяртаючыся да сваёй суразмоўніцы, сказаў:

— Яны ўсе звар’яцелі на гэтай глебе, місіс Мэн. Гэты нахабнік Олівер сапсаваў іх усіх!

— Я ніколі не паверыла б у гэта, сэр! — адказала місіс Мэн, складваючы рукі і злосна гледзячы на Дзіка. — Ніколі не бачыла такога закаранелага малога нягодніка!

— Прыбярыце яго з вачэй, мэм, — велічна сказаў містэр Бамбл, — і трэба праінфармаваць пра гэта раду.

— Я спадзяюся, джэнтльмены зразумеюць, што не я ў гэтым вінаватая, містэр Бамбл, — са слязой у голасе прадэкламавала місіс Мэн.

— Так, яны зразумеюць гэта, мэм, яны будуць азнаёмленыя з сапраўдным станам рэчаў, — адказаў містэр Бамбл. — Ну дык давайце, прыбярыце яго адсюль. Не магу яго больш бачыць.

Дзіка адразу павялі прэч і замкнулі ў вугальным склепе. Неўзабаве містэр Бамбл сышоў, каб збірацца ў дарогу.

Наступным ранкам а шостай гадзіне містэр Бамбл, замяніўшы трохкутны капялюш на круглы і захінуўшы сваю асобу ў сіні плашч з капюшонам, сеў на вонкавае месца паштовай карэты. З ім былі два злачынцы, чыё права на аседласць аспрэчвалася ў судзе. У такім складзе яны ў належны час прыехалі ў Лондан. У дарозе кур’ер не меў ніякіх непрыемных прыгодаў, калі не лічыць тых, што абавязаныя былі сваім існаваннем агідным паводзінам абодвух беднякоў, — тыя не пераставалі скардзіцца на холад і ўвесь час трэсліся так, што містэра Бамбла, як ён сказаў, самога праняла трасца, аж сківіцы ляскалі дробнай чачоткай, нягледзячы на тое, што на ім быў цёплы плашч.

Містэр Бамбл пазбавіўся ад злачыннікаў на ноч і сеў павячэраць у пастаялым двары, на якім спынілася карэта. Ён замовіў сціплую вячэру са смажанага мяса пад вустрычным соусам і келіха портэру. Ён паставіў на камінную паліцу шклянку джыну з вадой, падсунуў крэсла да агню і, паразважаўшы хвіліну-другую наконт маральных аспектаў вельмі распаўсюджанай заганы — незадаволенасці і схільнасці скардзіцца — намерыўся чытаць газету.

Самым першым тэкстам, на якім спынілася вока містэра Бамбла, была абвестка наступнага зместу:

УЗНАГАРОДЖАННЕ ПЯЦЬ ГІНЕЙ

У мінулы чацвер увечары ўцёк або быў зведзены сілай са свайго дому ў Пэнтанвіле маленькі хлопчык па імені Олівер Твіст.

З таго часу пра яго няма ніякіх звестак. Узнагароджанне, якое было ўжо згадана, будзе выплачана асобе, якая дасць для выяўлення

месцазнаходжання азначанага Олівера Твіста інфармацыю

або пралье святло на яго паходжанне, у чым аўтар абвесткі вельмі зацікаўлены са шматлікіх прычын.

Далей было поўнае апісанне адзення, знешнасці, абставінаў з’яўлення і знікнення Олівера, а таксама імя і адрас містэра Браўнлоў.