За час гэтых падарожжаў ён зразумеў, чаму нiхто нiколi не чуў пра дзяржаву Брабдынгнег.
Краiна велiканаў размяшчалася на вялiзнай паўвыспе, якую ад вялiкай зямлi аддзяляў ланцуг гор. Горы гэтыя такiя высокiя, што перабрацца цераз iх зусiм немагчыма. Яны стромыя, абрывiстыя, i сярод iх шмат дзеючых вулканаў. Патокi вогненнай лавы i гарачы попел адсякалi шлях да гэтага вялiзнага горнага хрыбта. З астатнiх трох бакоў паўвыспы быў акiян. Але берагi паўвыспы былi так густа ўсыпаны вострымi скаламi, а мора ў гэтых мясцiнах такое бурнае, што прыстаць да берагоў Брабдынгнега не змог бы нават самы вопытны марак.
Толькi, нейкi шчаслiвы выпадак дазволiў караблю, на якiм плыў Гулiвер, падысцi да гэтых непрыступных скалаў.
Звычайна нават трэскi ад разбiтых караблёў не даплываюць да гэтых непрыветных, пустынных берагоў.
Рыбакi не будуюць тут сваiх хацiн, не развешваюць сетак. Марскую рыбу, нават самую вялiкую, яны лiчаць дробнай i касцiстай. I не дзiва! Марская рыба заходзiць сюды здалёк - з тых мясцiн, дзе ўсе жывыя iстоты куды меншыя, чым у Брабдынгнегу. Затое ў мясцовых рэках трапляюцца фарэлi i акунi велiчынёй з добрую акулу.
Хаця, калi марскiя буры прыбiваюць да прыбярэжных скалаў кiтоў, рыбакi часам ловяць iх у свае сеткi.
Гулiверу аднойчы надарылася ўбачыць даволi вялiкага кiта на плячы ў аднаго маладога рыбака.
Гэтага кiта купiлi потым для каралеўскага стала i падалi на вялiкiм блюдзе з падлiвай з розных прыпраў.
Кiтовае мяса ў Брабдынгнегу лiчыцца рэдкасцю, але яно не спадабалася нi каралю, нi каралеве. Яны лiчылi, што рачная рыба смачнейшая i тлусцейшая.
За лета Гулiвер аб'ездзiў краiну велiканаў удоўж i ўпоперак. Каб яму было зручней падарожнiчаць i каб Глюмдальклiч не стамлялася ад вялiкай цяжкай скрынкi, каралева заказала для свайго Грыльдрыга спецыяльны дарожны домiк.
Гэта была квадратная скрыначка ўсяго на дванаццаць крокаў у даўжыню i ў шырыню. Кожная з трох сценак мела па акенцу, зацягнутым лёгкiмi кратамi з жалезнага дроту. Да чацвёртай глухой сцяны былi прыладжаны дзве моцныя спражкi.
Калi Гулiвер хацеў ехаць на канi, а не ў карэце, коннiк ставiў скрынку на падушку сабе на каленi, прасоўваў у гэтыя спражкi шырокую скураную папругу i прышпiльваў яе да свайго пояса. Гулiвер мог пераходзiць ад аднаго акенца да другога i з трох бакоў аглядаць наваколле.
У скрынцы былi паходная пасцель - гамак, падвешаны да столi, - два крэслы i камода. Усе гэтыя рэчы былi моцна прышрубаваны да падлогi, каб не кулялiся i не падалi ад дарожнай трасянiны.
Калi Гулiвер i Глюмдальклiч выпраўлялiся ў горад што-небудзь купляць цi проста так, пагуляць, Гулiвер заходзiў у свой дарожны кабiнет, а Глюмдальклiч садзiлася ў адкрытыя насiлкi i Ставiла скрынку з Гулiверам сабе на каленi.
Чатыры насiльшчыкi пацiху неслi iх па вулiцах Ларбрульгруда, а ўслед за насiлкамi iшоў цэлы натоўп людзей. Усiм хацелася бясплатна паглядзець на каралеўскага Грыльдрыга.
Час ад часу Глюмдальклiч загадвала насiльшчыкам спынiцца, даставала Гулiвера са скрынкi i ставiла сабе на далонь, каб цiкаўныя маглi добра яго разгледзець.
У дождж Глюмдальклiч i Гулiвер выязджалi па справах цi на прагулку ў карэце. Карэта была велiчынёй з шасцiпавярховы дом, пастаўлены на колы. А на самай справе гэта была самая маленькая з усiх карэт яе вялiкасцi. Астатнiя былi куды большыя.
Гулiвера заўсёды ўсё цiкавiла, i ён уважлiва разглядаў розныя выдатныя мясцiны Ларбрульгруда.
Дзе ён толькi нi пабываў! I ў галоўным храме, якiм так ганарацца брабдынгнежцы, i на вялiкай плошчы, дзе наладжваюцца ваенныя парады, i нават у будынку каралеўскай кухнi...
Вярнуўшыся дамоў, ён адразу ж разгортваў свой дарожны журнал i коратка запiсваў уражаннi.
Вось што напiсаў ён, вярнуўшыся з храма:
"Будынак сапраўды цудоўны, хоць званiца яго не такая ўжо i высокая, як гавораць тутэйшыя жыхары. Яна не мае поўнай вярсты. Сцены складзены з абчасаных камянёў нейкай мясцовай пароды. Яны вельмi тоўстыя i трывалыя. Калi меркаваць па глыбiнi бакавога ўвахода, таўшчыня iх мае сорак восем крокаў. У глыбокiх нiшах стаяць цудоўныя мармуровыя статуi. Яны вышэй за жывых брабдынгнежцаў у паўтара раза. Мне ўдалося ў кучы смецця знайсцi адломаны мезены палец адной статуi. Па маёй просьбе Глюмдальклiч паставiла яго побач са мной, i выявiлася, што ён мне да вуха. Глюмдальклiч загарнула гэты абломак у хусцiнку i прынесла дамоў. Я хачу далучыць яго да iншых рэчаў маёй калекцыi".
Пасля агляду брабдынгнежскiх войск Гулiвер напiсаў:
"Кажуць, што на полi было не больш за дваццаць тысяч пехацiнцаў i тысяч шэсць кавалерыстаў, але я нiколi не мог бы пералiчыць iх - такую вялiзную прастору займала гэтая армiя. Я глядзеў на парад здалёк, бо iнакш я нiчога не ўбачыў бы, акрамя ног.
Гэта было вельмi велiчнае вiдовiшча. Мне здавалася, што каскi коннiкаў дастаюць да хмараў. Зямля гула пад капытамi коней. Усе кавалерысты па камандзе агалiлi шаблi i махнулi iмi ў паветры. Хто не бываў у Брабдынгнегу, хай нават i не спрабуе ўявiць сабе гэты малюнак. Шэсць тысяч маланак адначасова ўспыхнулi з усiх бакоў небасхiлу. Куды б мяне нi закiнуў лёс, я нiколi не забуду гэтага".
Пра каралеўскую кухню Гулiвер у сваiм журнале напiсаў усяго некалькi радкоў:
"Я не ведаю, як перадаць словамi гэтую кухню. Калi я праўдзiва i шчыра буду апiсваць усе гэтыя катлы, гаршкi, скавародкi, калi я паспрабую расказаць, як кухары падсмажваюць на ражне парасят велiчынёй з iндыйскага слана i аленяў, рогi якiх нагадваюць раскiдзiстыя кроны вялiзных дрэў, мае суайчыннiкi, бадай што, не павераць мне i скажуць, што я перабольшваў, як гэта робяць усе падарожнiкi. А калi я дзеля перасцярогi што-небудзь зменшу, усе брабдынгнежцы ад караля i да апошняга вучня кухара пакрыўдзяцца на мяне. Таму я лiчу за лепшае памаўчаць".
10
Часам Гулiверу хацелася пабыць аднаму. Тады Глюмдальклiч выносiла яго ў сад i пускала пахадзiць сярод званочкаў i цюльпанаў.
Гулiвер любiў такiя адзiнокiя прагулкi, але часта яны заканчвалiся вялiкiмi непрыемнасцямi.
Аднойчы Глюмдальклiч пакiнула яго аднаго на зялёным лужку, а сама са сваёй настаўнiцай пайшла ў глыбiню саду.
Непрыкметна насунулася хмара, i буйны часты град пасыпаўся на зямлю.
Першы ж парыў ветру збiў Гулiвера з ног. Градзiны, вялiзныя, як тэнiсныя мячы, лупiлi яго па ўсiм целе. Так-сяк, на карачках, яму ўдалося дабрацца да градак з кменам. Там ён уткнуўся тварам у зямлю i, схаваўшыся пад нейкiм лiстом, перачакаў непагадзь.
Калi бура сцiхла, Гулiвер памераў i ўзважыў некалькi градзiн. Ён пераканаўся, што яны ў тысячу восемсот разоў большыя i цяжэйшыя за тыя, якiя яму даводзiлася бачыць дома.
Гэтыя градзiны так збiлi Гулiвера, што ён быў увесь у сiняках i дзесяць дзён адлежваўся ў сваёй скрынцы.
Другая прыгода была яшчэ больш небяспечная.
Ён ляжаў на траве пад кустом маргарытак, заняты сваiмi думкамi, i не заўважыў, што да яго падбег сабака аднаго з садоўнiкаў - малады, шустры сетэр.
Гулiвер не паспеў i крыкнуць, як сабака схапiў яго ў зубы, стрымгалоў iрвануў у другi канец саду i паклаў там ля ног свайго гаспадара, радасна вiляючы хвастом. Добра яшчэ, што сабака быў вучоны. Ён умудрыўся прынесцi Гулiвера так асцярожна, што нават не пракусiў на iм адзенне.
Бедны садоўнiк, убачыўшы каралеўскага Грыльдрыга ў зубах свайго сабакi, перапалохаўся да смерцi. Ён асцярожна падняў Гулiвера абедзвюма рукамi i пачаў распытваць, як ён сябе адчувае. Гулiвер ад перапалоху не мог вымавiць нi слова.
Толькi праз некалькi мiнут ён трохi апамятаўся, i тады садоўнiк занёс яго назад на лужок.
Глюмдальклiч была ўжо там.
Бедная, залiваючыся слязамi, яна кiдалася сюды-туды i клiкала Гулiвера.
Садоўнiк з паклонам уручыў ёй пана Грыльдрыга.
Дзяўчынка ўважлiва агледзела свайго выхаванца, убачыла, што ён цэлы i здаровы, i з палёгкай уздыхнула.
Выцiраючы слёзы, яна пачала дакараць садоўнiка за тое, што ён пусцiў сабаку ў прыдворны сад. Садоўнiк i сам быў не рады гэтаму. Ён бажыўся i кляўся, што больш нiколi не падпусцiць нiводнага сабакi - нi свайго, нi чужога - нават i блiзка да агароджы саду, хай толькi панi Глюмдальклiч i пан Грыльдрыг не расказваюць пра гэты выпадак яе вялiкасцi.