На тым i пагадзiлiся.
Глюмдальклiч маўчала, бо i сама баялася, каб каралева не раззлавалася на яе, а Гулiверу таксама не хацелася, каб прыдворныя смяялiся з яго i расказвалi адзiн другому пра тое, як ён пабываў у зубах нейкага шчанюка.
Пасля гэтага выпадку Глюмдальклiч цвёрда вырашыла не адпускаць ад сябе Гулiвера нi на хвiлiну.
Гулiвер даўно ўжо баяўся такога рашэння i таму ўтойваў ад сваёй нянечкi розныя дробныя прыгоды, якiя раз-пораз здаралiся з iм, калi яе не было паблiзу.
Аднойчы каршун, якi лётаў над садам, раптам каменем рынуўся на яго. Але Гулiвер не разгубiўся, выхапiў з ножан сваю шпагу i, размахваючы ёю, кiнуўся ў кусты.
Калi б не гэты спрытны манеўр, каршун, напэўна, панёс бы яго ў сваiх кiпцюрах.
Другi раз у час прагулкi Гулiвер залез на вяршыню нейкага пагорка i раптам правалiўся ў нару, выкапаную кротам.
Цяжка нават расказаць, як нялёгка было яму выбрацца адтуль, але ён усё-такi вылез сам, без чужой дапамогi, i нi словам нiводнай жывой душы не расказаў пра гэтае здарэнне.
Трэцi раз ён вярнуўся да Глюмдальклiч накульгваючы i сказаў, што вывiхнуў нагу. На самай жа справе, гуляючы i ўспамiнаючы сваю мiлую Ангельшчыну, ён напароўся на ракавiну смаўжа i ледзь не зламаў сабе нагу.
Дзiўнае пачуццё валодала Гулiверам у час такiх адзiнокiх прагулак: яму было i добра, i жудасна, i сумна.
Нават самыя маленькiя птушачкi зусiм не баялiся яго: яны спакойна рабiлi сваю справу - скакалi, мiтусiлiся, шукалi чарвякоў i казявак, як быццам Гулiвера i не было каля iх.
А то неяк адзiн смелы дрозд, весела цырыкнуўшы, падскочыў да беднага Грыльдрыга i выхапiў у яго з рук кавалак пiрага, якi Глюмдальклiч дала яму на снеданне.
Калi Гулiвер спрабаваў злавiць якую-небудзь птушку, яна спакойна паварочвалася да яго i старалася дзеўбануць у галаву цi ў працягнутыя рукi. Гулiвер мiмаволi адскокваў.
Але неяк ён усё-такi злаўчыўся, запусцiў тоўстую дубiну ў адну непаваротлiвую канаплянку, i тая ўпала як нежывая. Гулiвер схапiў яе аберуч за шыю i ўрачыста пацягнуў да нянечкi, каб хутчэй паказаць ёй сваю здабычу.
I раптам птушка ажыла.
Аказалася, яна не была забiта, а толькi аглушана моцным ударам палкi.
Канаплянка пачала крычаць i вырывацца. Яна бiла Гулiвера крыламi па галаве, па плячах, па руках. Ударыць яго дзюбай яна не магла, бо Гулiвер трымаў яе на выцягнутых руках.
Ён ужо адчуваў, як рукi яго слабеюць i канаплянка вось-вось вырвецца i паляцiць.
Але тут падаспеў адзiн з каралеўскiх слуг. Ён адкруцiў раз'юшанай канаплянцы галаву i занёс паляўнiчага разам са здабычай да панi Глюмдальклiч.
На другi дзень па загаду каралевы канаплянку засмажылi i падалi Гулiверу на абед.
Птушка была крыху большая, чым лебедзi, якiх ён бачыў у сябе на радзiме, i мяса яе было цвердаватае.
11
Гулiвер часта расказваў каралеве пра свае ранейшыя марскiя падарожжы.
Каралева слухала яго вельмi ўважлiва i аднойчы спытала, цi ўмее ён абыходзiцца з ветразямi i вёсламi.
- Я карабельны доктар, - адказаў Гулiвер, - i ўсё сваё жыццё правёў на моры. З ветразем я спраўляюся не горш за сапраўднага матроса.
- А цi не хочаш ты, мой мiлы Грыльдрыг, пакатацца на лодцы? Я думаю, гэта было б вельмi карысна для твайго здароўя, - сказала каралева.
Гулiвер толькi ўсмiхнуўся. Самыя маленькiя лодачкi ў Брабдынгнегу былi куды большыя i цяжэйшыя за першакласныя ваенныя караблi яго роднай Ангельшчыны. Не было чаго i думаць справiцца з такой лодкай.
- А калi я закажу для цябе цацачны караблiк? - спытала каралева.
- Баюся, ваша вялiкасць, што яго чакае лёс усiх цацачных караблiкаў: марскiя хвалi перавернуць i панясуць яго, як арэхавую шкарлупiну.
- Я закажу для цябе i караблiк i мора, - сказала каралева.
Праз дзесяць дзён цацачны майстар зрабiў па малюнку i ўказаннях Гулiвера прыгожую i трывалую лодачку з усiмi снасцямi.
У гэтай лодачцы маглi б размясцiцца сем весляроў звычайнай чалавечай пароды.
Каб праверыць гэту цацку, яе спачатку пусцiлi ў балею з вадой, але ў балеi было цесна, Гулiвер не мог нават паварушыць вяслом.
- Не бядуй, Грыльдрыг, - сказала каралева, - хутка будзе гатова тваё мора.
I сапраўды, праз некалькi дзён мора было гатова.
Па загаду каралевы цясляр зрабiў вялiкiя драўляныя ночвы даўжынёю трыста крокаў, шырынёю пяцьдзесят i глыбiнёю больш сажня.
Ночвы добра прасмалiлi i паставiлi ў адным з пакояў палаца. Кожныя два-тры днi ваду з iх вылiвалi, i двое слуг за паўгадзiны напаўнялi iх свежай вадой.
Па гэтым цацачным моры Гулiвер часта катаўся на сваёй лодцы.
Каралева i прынцэсы вельмi любiлi глядзець, як спрытна працуе ён вёсламi.
Часам Гулiвер ставiў ветразь, а прыдворныя дамы, размахваючы сваiмi веерамi, то наганялi спадарожны вецер, то ўздымалi цэлую буру.
Калi яны стамлялiся, на ветразь пачыналi дзьмуць пажы, i Гулiверу не так проста было справiцца з такiм моцным ветрам.
Пасля катання Глюмдальклiч несла лодку да сябе ў пакой i вешала на цвiк, каб яна прасохла.
А аднойчы Гулiвер ледзь не ўтапiўся ў сваiх ночвах. Вось як гэта здарылася.
Старая прыдворная дама, настаўнiца Глюмдальклiч, узяла Гулiвера двума пальцамi i хацела пасадзiць у лодку.
Але ў гэту хвiлiну нехта паклiкаў яе. Яна азiрнулася, адпусцiла пальцы, i Гулiвер выслiзнуў з рукi.
Ён бы абавязкова ўтапiўся або разбiўся, упаўшы з шасцiсажневай вышынi на край ночваў цi на драўляны памост, але, на шчасце, зачапiўся за шпiльку, якая тырчала з касынкi старой дамы. Галоўка шпiлькi прайшла ў яго пад поясам i пад кашуляй, i небарака павiс у паветры, замёршы ад страху, баючыся паварушыцца, каб не сарвацца.
А старая дама разгублена лыпала вачыма i нiяк не магла зразумець, куды ж падзеўся Гулiвер.
Але тут падбегла Глюмдальклiч i асцярожна, стараючыся не зрабiць яму балюча, зняла Гулiвера са шпiлькi.
У гэты дзень прагулка на лодцы была адменена. Гулiвер адчуваў сябе нядобра, яму было не да катання.
Другi раз яму давялося правесцi ў час прагулкi сапраўдны марскi бой.
Слуга, якому было даручана мяняць у ночвах ваду, недаглядзеў i прынёс у вядры вялiзную зялёную жабу. Ён вылiў ваду разам з жабай i пайшоў.
Жаба прытаiлася на дне i, пакуль Гулiвера садзiлi ў лодку, сядзела спакойна. Але як толькi Гулiвер адплыў ад берага, яна рэзкiм скачком сiганула ў лодку. Лодка так моцна нахiлiлася на адзiн бок, што Гулiвер павiнен быў усiм целам навалiцца на другi борт, iнакш бы яна абавязкова перакулiлася.
Ён налёг на вёслы, каб хутчэй прычалiць да прыстанi, але жаба быццам наўмысна перашкаджала яму. Напалоханая мiтуснёй, што ўзнялася наўкол, яна пачала скакаць узад i ўперад: з носа на карму, з правага борта на левы. Пры кожным яе скачку Гулiвера залiвалi цэлыя патокi вады.
Ён моршчыўся i сцiскаў зубы, усяляк стараўся, каб не дакрануцца да яе слiзкай бугрыстай скуры. А ростам жаба была з добрую пародзiстую карову.
Глюмдальклiч, як заўсёды, кiнулася на дапамогу свайму выхаванцу. Але Гулiвер папрасiў яе не хвалявацца. Ён смела зрабiў крок насустрач жабе i ўдарыў яе вяслом.
Пасля некалькiх добрых удараў жаба адступiла на карму, а потым i зусiм выскачыла з лодкi.
12
Быў гарачы летнi дзень. Глюмдальклiч пайшла некуды ў госцi, i Гулiвер застаўся адзiн у сваёй скрынцы.
Адыходзячы, нянечка зачынiла дзверы свайго пакоя на замок, каб нiхто не патрывожыў Гулiвера.
Застаўшыся адзiн, Гулiвер шырока расчынiў у сваiм домiку вокны i дзверы, сеў у крэсла, разгарнуў свой дарожны журнал i ўзяўся за пяро.
У замкнёным пакоi Гулiвер адчуваў сябе ў поўнай бяспецы.
Раптам ён пачуў, як нехта саскочыў з падаконнiка на падлогу i з шумам прабег цi, правiльней, праскакаў па пакоi Глюмдальклiч.
Сэрца ў Гулiвера закалацiлася.
"Той, хто прыходзiць у пакой не праз дзверы, а праз акно, прыходзiць не ў госцi", - падумаў ён.
Асцярожна ўстаўшы з месца, ён выглянуў у акенца сваёй спальнi. Не, гэта быў не злодзей i не разбойнiк. Гэта была ўсяго толькi ручная малпачка, любiмiца ўсiх дварцовых паварчукоў.
Гулiвер супакоiўся i пачаў назiраць за яе смешнымi рухамi.
Малпа пераскочыла з крэсла Глюмдальклiч на другое крэсла, пасядзела крыху на верхняй палiцы шафы, потым саскочыла на стол, дзе стаяў домiк Гулiвера.